Του Αδάμου Αδάμου
Δεδοµένη θα πρέπει να θεωρείται η διεύρυνση του χάρτη της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης στην Κύπρο, καθώς τη φετινή χρονιά αναµένονται νέες επενδύσεις στον τοµέα που συµβαδίζουν και µε την πολιτική της κυβέρνησης για την καθιέρωση της χώρας σε ∆ιεθνές Περιφερειακό Κέντρο Πανεπιστηµιακής Εκπαίδευσης και Έρευνας. Οι επενδύσεις αναµένονται εξ Ελλάδος, καθώς εδώ και καιρό φηµολογείται η κάθοδος στην Κύπρο ελληνικών πανεπιστηµίων, εξέλιξη που διευκολύνεται από τις πρόσφατες νοµοθετικές αλλαγές που πέρασε η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και από το φρεσκάρισµα και της κυπριακής νοµοθεσίας σε σχέση µε την ίδρυση παραρτηµάτων ξένων πανεπιστηµίων στην Κύπρο. Το φρεσκάρισµα εγκρίθηκε πρόσφατα από την κυπριακή Βουλή, η οποία ενέκρινε κατά το ήµισυ την προωθούµενη από το Υπουργείο Παιδείας αναβάθµιση και βελτίωση της Ανώτερης Εκπαίδευσης, αφού εκκρεµεί ακόµα η προώθηση και ψήφιση από το Νοµοθετικό Σώµα της λειτουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραµµάτων από τα δηµόσια πανεπιστήµια της Κύπρου, η οποία προσκρούει σε σφοδρές αντιδράσεις.
Η έγκριση όµως από τη Βουλή, τον περασµένο ∆εκέµβριο, της τροποποίησης τού περί της ∆ιασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης και της Ίδρυσης και Λειτουργίας Φορέα για Συναφή Θέµατα Νόµου για περαιτέρω ρύθµιση ζητηµάτων που αφορούν την ίδρυση και τη λειτουργία παραρτηµάτων ξένων πανεπιστηµίων στη Κυπριακή ∆ηµοκρατία, διευκολύνει την κάθοδο στην Κύπρο ελληνικών πανεπιστηµίων, σε συνδυασµό και µε πρωτοβουλίες νοµοθετικές κι άλλες που αναπτύχθηκαν το τελευταίο διάστηµα και στην Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό ήδη φαίνεται να εκδηλώθηκε ενδιαφέρον, όπως επιβεβαιώνεται και από πληροφόρηση του Economy Today, από δύο ελληνικά πανεπιστήµια, από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών και από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο συγκεκριµένα, για λειτουργία παραρτηµάτων στην Κύπρο. Αξιωµατούχοι των δύο πανεπιστηµίων είχαν ήδη επαφές στην Κύπρο µε τοπικές Αρχές και το ζήτηµα φαίνεται να εξελίσσεται σε «πόλεµο» µεταξύ πόλεων και επαρχιών αναφορικά µε το πού θα εγκατασταθούν και δραστηριοποιηθούν τα νέα πανεπιστηµιακά ιδρύµατα.
Ανάπτυξη ανταγωνισµού
Η κάθοδος στην Κύπρο νέων πανεπιστηµιακών ιδρυµάτων θα εντείνει τον ανταγωνισµό στον τοµέα της Ανώτερης Εκπαίδευσης στην Κύπρο, αλλά συνάµα εκτιµάται πως θα συµβάλει και στην υλοποίηση των στόχων της πολιτικής της Κυβέρνησης. Πολιτική η οποία, όπως καταγράφεται και στη ∆ιεύθυνση Ανώτερης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισµού και Παιδείας όσον αφορά στην Ανώτερη Εκπαίδευση, στοχεύει στην ικανοποίηση των τοπικών αναγκών για Ανώτερη Εκπαίδευση, καθώς, επίσης και στην καθιέρωση της Κύπρου ως Περιφερειακού Εκπαιδευτικού και Ερευνητικού Κέντρου, το οποίο θα αποτελεί ελκυστικό προορισµό για διεθνείς ακαδηµαϊκούς και φοιτητές.
Στο πλαίσιο αυτό τα τελευταία 15 χρόνια έχουν σηµειωθεί άλµατα, καθώς η Κύπρος διαθέτει πλέον τρία δηµόσια πανεπιστήµια και εννέα ιδιωτικά, προσελκύοντας χιλιάδες φοιτητές και από το εξωτερικό, όπως καταγράφεται στην τελευταία ετήσια Έκθεση του Υπουργείου, για το 2023. Το Υπουργείο Παιδείας επισηµαίνει άλλωστε πως η Ανώτερη Εκπαίδευση στην Κύπρο έχει αναπτυχθεί µε εξαιρετικά γοργούς ρυθµούς και είναι ορατή η επίτευξη τού στόχου του ΥΠΑΝ να καταστεί η Κύπρος Περιφερειακό και ∆ιεθνές Κέντρο Ανώτερης Εκπαίδευσης. Είναι αξιοσηµείωτο το γεγονός, προστίθεται, ότι από την ίδρυση του πρώτου Ιδρύµατος Ανώτερης Εκπαίδευσης, του Πανεπιστηµίου Κύπρου, το 1989, ο αριθµός δηµοσίων και ιδιωτικών πανεπιστηµίων που λειτουργούν στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία ανήλθε εντός του 2023 στα δώδεκα (σ.σ. όσα λειτουργούν και σήµερα).
Τα δηµόσια πανεπιστήµια είναι το Πανεπιστήµιο Κύπρου, το Τεχνολογικό Πανεπιστήµιο Κύπρου και το Ανοικτό Πανεπιστήµιο Κύπρου. Τα ιδιωτικά που λειτουργούν σήµερα είναι το Πανεπιστήµιο Frederick, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήµιο Κύπρου, το Πανεπιστήµιο Λευκωσίας, το Πανεπιστήµιο Νέαπολις Πάφος, το UCLan Cyprus, το Philips University, το American University of Cyprus (AUCY), το University of Limassol και το American University of Beirut - Mediterraneo (Πάφος).
Στην ετήσια Έκθεση του ΥΠΑΝ αναφέρεται ακόµα πως το 2023 στην Κυπριακή ∆ηµοκρατία λειτουργούσαν, επίσης, 53 συνολικά Σχολές Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης (δηµόσιες και ιδιωτικές). Σύµφωνα δε µε τα στοιχεία της έρευνας της ∆ΑΕ: «Χαρτογράφηση του Εκπαιδευτικού Πεδίου Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου» κατά το ακαδηµαϊκό έτος 2022-2023, στα Ιδρύµατα Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου προσφέρθηκαν πέραν των 1.000 Προγραµµάτων Σπουδών (Επιπέδου 5,6, 7 και 8 στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων) και ο συνολικός αριθµός φοιτητών/τριών που φοίτησε σε αυτά υπερέβη τις 55.000.
Η συµβολή της συνεχούς ανάπτυξης που καταγράφει η Ανώτερη Εκπαίδευση στην κυπριακή οικονοµία καταδεικνύεται πέραν των επενδύσεων από τα πανεπιστηµιακά ιδρύµατα -δηµόσια και ιδιωτικά -και από το γεγονός ότι η πλειοψηφία των φοιτητών Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης που φοιτούν στην Κύπρο είναι ξένοι, από την Ε.Ε. και από τρίτες χώρες.
Σύµφωνα µε την τελευταία Χαρτογράφηση του Εκπαιδευτικού Πεδίου Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου, ο συνολικός αριθµός των φοιτητών/φοιτητριών που φοιτούσε σε Ιδρύµατα Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου κατά το ακαδηµαϊκό έτος 2021-2022 ανερχόταν στους 52.544, εκ των οποίων 43.217 (82,2%) φοιτούσαν σε πανεπιστήµια και 9.327 (17,8%) σε Σχολές Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης (ΣΤΕ).
Από αυτούς το 45% προέρχονταν από την Κύπρο, το 41% από χώρες της Ε.Ε. και το 14% από τρίτες χώρες. Με την ίδια Έκθεση να αναφέρει πως τα τελευταία χρόνια καταγράφεται µια σταδιακή και σταθερή αύξηση των φοιτητών από χώρες της Ε.Ε., οι περισσότεροι εκ των οποίων προέρχονται από την Ελλάδα.
Εξωστρέφεια και παραρτήµατα
Ο αναµενόµενος ανταγωνισµός στην Τριτοβάθµια Εκπαίδευση µεταξύ κυπριακών και ελληνικών ιδρυµάτων δεν θα λάβει µόνο χώρα στην Κύπρο, αλλά και στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα µετά και τις νοµοθετικές αλλαγές που υπήρξαν στην Ελλάδα που επιτρέπουν πλέον τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστηµίων, κυπριακά πανεπιστήµια αναµένεται να υποβάλουν σχετικές αιτήσεις στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης της χώρας.
Όπως γράφτηκε στον ελληνικό Τύπο, αιτήσεις για ίδρυση µη κρατικού πανεπιστηµίου στην Ελλάδα αναµένονται µεταξύ άλλων από το Πανεπιστήµιο Λευκωσίας και το Πανεπιστήµιο Frederick. Σηµειώνεται ότι εκτός Κύπρου δραστηριοποιούνται ήδη κυπριακά πανεπιστήµια, καθώς το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήµιο Κύπρου λειτουργεί παράρτηµα της Ιατρικής του Σχολής στη Φρανκφούρτη.
Η διαδικασία για την υποβολή των αιτήσεων από πανεπιστήµια του εξωτερικού, τα οποία ενδιαφέρονται να ανοίξουν παραρτήµατα στην Ελλάδα, τρέχει από τις 2 Ιανουαρίου και θα ολοκληρωθεί την 1η Μαρτίου.
Τα πρώτα µη κρατικά πανεπιστήµια, που θα λειτουργήσουν τον Σεπτέµβριο του τρέχοντος έτους, προβλέπεται να ανακοινωθούν περί τα τέλη Μαΐου και εφόσον έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των αιτήσεων.
Οι εξελίξεις που έρχονται όσον αφορά τις αλλαγές στην Ελλάδα παρακολουθούνται στενά από κυπριακής πλευράς, καθώς δεν αποκλείεται να διαφοροποιήσουν το ελληνικό ενδιαφέρον που παρουσιάζεται σήµερα για σπουδές στην Κύπρο και τη ροή ξένων φοιτητών στη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό επιδεικνύεται, όπως αναφέρθηκε, ενδιαφέρον για δραστηριοποίηση µε φυσική παρουσία κυπριακών πανεπιστηµίων στην Ελλάδα, καθώς και οι δράσεις προβολής των κυπριακών ιδρυµάτων στο εξωτερικό γενικότερα προκειµένου να διατηρηθεί η δυναµική που καταγράφεται.
Διαβάστε επίσης: Επένδυσε στο μέλλον σου: Μεταπτυχιακές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου