Του Ξένιου Μεσαρίτη
Η μεγάλη έρευνα που διεξήγαγε το IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας για λογαριασμό της ΣΕΚ, αποκαλύπτει ένα ζοφερό τοπίο για την οικονομική κατάσταση των εργαζομένων στην Κύπρο με τον Γενικό Γραμματέα της ΣΕΚ Ανδρέα Μάτσα να χαρακτηρίζει τα ευρήματα ως «καταθλιπτικά» για τα οικονομικά των Κυπρίων.
Τρέμουν το «μέσο» οι Κύπριοι εργαζόμενοι
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό μισθολογικών διακρίσεων εντοπίζεται λόγω «μέσου», με περισσότερους εργαζομένους να καταγγέλλουν αυτή τη μορφή διάκρισης σε σύγκριση με διακρίσεις λόγω φύλου, ηλικίας ή πολιτικής ταυτότητας. Συγκεκριμένα, τα ευρήματα της έρευνας δείχνουν πως οι καταγγελίες για διακρίσεις λόγω «μέσου» ανέρχονται σε 28%. Ακολουθούν οι διακρίσεις λόγω φύλου και ηλικίας με 23% η καθεμία, οικονομικής κατάστασης με 17%, πολιτικής ταυτότητας με 10%, ενώ οι διακρίσεις λόγω εθνικότητας/προέλευσης και εμφάνισης περιορίζονται στο 6%.
Πρόσθετα, το 99% των εργαζομένων πιστεύει ότι υπάρχουν μισθολογικές και εισοδηματικές ανισότητες στην Κύπρο, με το 68% να δηλώνει ότι υφίστανται σε μεγάλο βαθμό, το 27% σε αρκετό βαθμό και το 4% σε μικρό βαθμό. Μόλις το 1% των εργαζομένων θεωρεί ότι δεν υπάρχουν ανισότητες, γεγονός που υπογραμμίζει τη σχεδόν καθολική αναγνώριση του προβλήματος από την κοινωνία.
Το 70% ζει στην οικονομική ανασφάλεια
Το 75% των εργαζομένων δηλώνει πως δεν είναι ικανοποιημένο από τις αποδοχές του, ενώ το 70% αισθάνεται οικονομικά ανασφαλές. Πάνω από τους μισούς εργαζομένους (62%) δυσκολεύονται να καλύψουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις, με το 74% να μην μπορεί να αποταμιεύσει ούτε να αντιμετωπίσει έκτακτες δαπάνες. Η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων εξακολουθεί να μειώνεται, παρά τις ονομαστικές αυξήσεις των μισθών. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν μια σαφή αναντιστοιχία μεταξύ των αποδοχών των εργαζομένων και του αυξανόμενου κόστους ζωής, το οποίο επηρεάζει αρνητικά τη γενική τους ποιότητα ζωής.
Το 63% πάνω από τον κατώτατο και το 13% κάτω από τον κατώτατο
Ο μέσος καθαρός μηνιαίος μισθός στην Κύπρο υπολογίζεται στα €1,858 με διάμεσο μισθό τα €1,425. Παρά τον θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό των €1,000, το 63% των εργαζομένων δηλώνει ότι αμείβεται με περισσότερα από αυτόν, το 24% έχει μισθό ίσο με τον κατώτατο μισθό ενώ το 13% των εργαζομένων λαμβάνει αποδοχές κάτω από τον κατώτατο μισθό.
Το 44% θα έφευγε από την Κύπρο
Η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων αντιμετωπίζει δυσκολίες στην κάλυψη των καθημερινών εξόδων, με το κόστος στέγασης και βασικών αναγκών να απορροφά σημαντικό μέρος των αποδοχών τους. Το 44% των εργαζομένων δηλώνει ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο μετανάστευσης για καλύτερες μισθολογικές απολαβές, ενώ το 98% των ερωτηθέντων θεωρεί πως ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός των €1,000 δεν είναι επαρκής για να καλύψει τις βασικές ανάγκες διαβίωσης. Το γεγονός αυτό δείχνει πως η αγορά εργασίας στην Κύπρο δεν παρέχει τις απαιτούμενες συνθήκες για μια αξιοπρεπή διαβίωση.
Το κόστος ζωής δεν αφήνει περιθώριο αποταμίευσης
Όσον αφορά το κόστος στέγασης, το μέσο μηνιαίο ποσό που καταβάλλεται ανέρχεται στα €759, ενώ το μέσο κόστος για την κάλυψη των άλλων βασικών αναγκών εκτιμάται στα €1,515. Αυτά τα έξοδα συχνά αφήνουν ελάχιστα περιθώρια για αποταμίευση, ενώ πολλές φορές δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη των βασικών εξόδων. Αυτή η οικονομική πίεση αποτυπώνεται στη χαμηλή ποιότητα ζωής που βιώνει ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού, με σημαντικό ποσοστό να δυσκολεύεται να καλύψει ακόμη και βασικά είδη πρώτης ανάγκης.
Η ΣΕΚ απορρίπτει τις «νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις»
Η ΣΕΚ «απορρίπτει τις νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις που προτάσσει το ΔΝΤ και υποστηρίζει πως η ανταγωνιστικότητα της Κυπριακής οικονομίας δεν απειλείται από τις αυξήσεις των μισθών ή την ΑΤΑ». Αντίθετα, θεωρεί πως η διάβρωση των μισθών από τον πληθωρισμό, η αισχροκέρδεια και η χαμηλή παραγωγικότητα είναι οι κύριες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Η Παγκύπρια Συνδιάσκεψη της ΣΕΚ προτείνει μια σειρά από μέτρα με στόχο την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων ώστε να καλύπτουν το σύνολο των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, ζητείται η πλήρης επαναφορά της ΑΤΑ σύμφωνα με τη φιλοσοφία της για αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των μισθών, ενώ προτείνεται η αναθεώρηση και αύξηση του κατώτατου μισθού με ενσωμάτωση της ΑΤΑ σε αυτόν.
Επιπρόσθετα, απαιτείται η αναθεώρηση του νομοθετικού και εποπτικού πλαισίου για αποτροπή των μισθολογικών διακρίσεων, καθώς και η ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης με έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και πάταξη της φοροδιαφυγής. Προτεραιότητα δίνεται επίσης στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με σκοπό να διασφαλιστεί μια αξιοπρεπής διαβίωση για τους συνταξιούχους.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται η ανάγκη για στρατηγική αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων στην αγορά εργασίας μέσω ενίσχυσης των μηχανισμών ελέγχου και βελτίωσης των συνθηκών εργασίας. Η ΣΕΚ τονίζει πως χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στις πολιτικές μισθών και στην κοινωνική πολιτική, η οικονομική ανασφάλεια των εργαζομένων θα συνεχίσει να επιδεινώνεται.
«Οι προτάσεις της Συνδιάσκεψης δεν στοχεύουν μόνο στην επίλυση των άμεσων προβλημάτων, αλλά και στην οικοδόμηση ενός συστήματος εργασιακών σχέσεων που θα διασφαλίζει την κοινωνική συνοχή και την οικονομική ανάπτυξη», σημειώνει η Συντεχνία.
Κατεβάστε την έρευνα της ΣΕΚ εδώ:
