Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε μια απλή προειδοποίηση για την Ευρώπη: Αγοράστε περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο, αλλιώς θα σας «χτυπήσω» με εξοντωτικούς δασμούς. Υπέροχα, είπε η Ευρώπη. Ας μιλήσουμε. Τότε ο Τραμπ επέβαλε τους δασμούς ούτως ή άλλως.
Στην πραγματικότητα, οι συνομιλίες δεν ξεκίνησαν ποτέ. Σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους και διπλωμάτες της ΕΕ με γνώση της κατάστασης, οι διαπραγματευτές βρίσκονταν τακτικά σε σύγχυση και απογοήτευση όταν προσπαθούσαν να δεχθούν την ενεργειακή προσφορά του Αμερικανού προέδρου, προσκρούοντας συχνά σε τοίχο γραφειοκρατίας και αδιαφορίας στην Ουάσινγκτον.
Τώρα ο Αμερικανός ηγέτης ετοιμάζεται να επιβάλει σαρωτικούς, οριζόντιους εμπορικούς δασμούς την Τετάρτη, στο πλαίσιο μιας αυτοανακηρυχθείσας «Ημέρας Απελευθέρωσης-Liberation Day». Ήταν μια στιγμή που η Ευρώπη ήλπιζε να αποφύγει, προληπτικά προτείνοντας κάθε είδους καλούδια για να κατευνάσει τον Τραμπ και να αποφύγει μια οικονομική δίνη.
Ψηλά στη λίστα ήταν η αγορά περισσότερου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ήταν το πρώτο πράγμα που πρότεινε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία διευθύνει τον εκτελεστικό βραχίονα της ΕΕ, μετά την εκλογή του Τραμπ.
Η προσφορά φαινόταν λογική. Από τότε που η Ρωσία έριξε τα τανκς της στην Ουκρανία το 2022, η ΕΕ αγόρασε όλο και περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο – σχεδόν τριπλασίασε τις εισαγωγές της για να βοηθήσει στην αντικατάσταση της ενέργειας της Μόσχας. Η μηνιαία κατανάλωση έφθασε μάλιστα σε επίπεδο ρεκόρ τον περασμένο μήνα μετά την είσοδο του Τραμπ στο αξίωμα.
Η Ευρώπη έκανε αυτό που είπε ο Τραμπ ότι ήθελε: αγόραζε περισσότερο αμερικανικό LNG. Οι αξιωματούχοι ήλπιζαν ότι αυτό θα βοηθούσε να τον κατευνάσει και να αποφύγει τους δασμούς.
Όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ένας πιο ασυγκράτητος Τραμπ βρίσκεται σε μια σταυροφορία για την αναδιαμόρφωση της οικονομικής τάξης – προς το παρόν.
Το μεγάλο μάθημα ήταν ότι η ικανοποίηση των απαιτήσεων του Τραμπ απλώς δεν λειτουργεί.
Το δωμάτιο όπου δεν συνέβη τίποτα
Τις εβδομάδες μετά την εκλογή του Τραμπ, η ΕΕ προσφέρθηκε να ξεκινήσει συνομιλίες για την αγορά ενέργειας και η φον ντερ Λάιεν συγκάλεσε μια ομάδα αξιωματούχων για να διευθετήσει τα λογιστικά ζητήματα.
«Η προτεραιότητα είναι να γίνει μια συζήτηση, να εμπλακούμε νωρίς, να συζητήσουμε τα κοινά συμφέροντα και στη συνέχεια να είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την επομένη της ορκωμοσίας του Τραμπ.
Το αμερικανικό LNG είχε επίσης κεντρική θέση για τον προκάτοχο της φον ντερ Λάιεν, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Το 2018 ο πρόεδρος της Επιτροπής έπεισε τον Τραμπ να αναστείλει τους σχεδιαζόμενους δασμούς με την υπόσχεση, μεταξύ άλλων, να ενισχύσει τις αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου στις ΗΠΑ και να κατασκευάσει περισσότερους τερματικούς σταθμούς για την εισαγωγή αμερικανικού φυσικού αερίου.
Μετά την εκλογή του Τραμπ για δεύτερη φορά, είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει ακόμη περισσότερο.
Η ΕΕ, είπε ο Ρεπουμπλικάνος τον Δεκέμβριο, πρέπει «να καλύψει το τεράστιο έλλειμμά της με τις ΗΠΑ με τη μεγάλης κλίμακας αγορά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μας. Διαφορετικά, είναι δασμοί μέχρι τέλους». (Η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν στην πραγματικότητα μια σχετικά ισορροπημένη εμπορική σχέση, όταν υπολογίζονται τόσο τα αγαθά όσο και οι υπηρεσίες).
Αλλά οι διπλωμάτες, στους οποίους παραχωρήθηκε ανωνυμία για να συζητήσουν τις ιδιωτικές συνομιλίες, δήλωσαν ότι αγωνίστηκαν να βρουν έναν δρόμο μέσα από τις αλλαγές στο προσωπικό και τις μεταβαλλόμενες δυναμικές ισχύος στο εσωτερικό της νέας κυβέρνησης.
«Προσπαθούμε να εντοπίσουμε ποιοι είναι οι άνθρωποι-κλειδιά στην αμερικανική κυβέρνηση– πρέπει να καταλάβετε ποιοι μπορούν πραγματικά να προσφέρουν – κάποιοι … μπορεί να μην είναι αυτό που λένε οι τίτλοι τους», δήλωσε ένας από αυτούς τους απεσταλμένους τον Μάρτιο, λέγοντας ότι οι ρόλοι-κλειδιά στον Λευκό Οίκο και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ που είναι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση της Ευρώπης παρέμεναν ακάλυπτοι εβδομάδες μετά την ορκωμοσία.
Περιπλέκοντας περαιτέρω το ζήτημα, είπε ο διπλωμάτης, η κυβέρνηση Τραμπ προτιμούσε να επικοινωνεί απευθείας με τις επιμέρους πρωτεύουσες της ΕΕ, παρόλο που οι Βρυξέλλες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εμπορική πολιτική των 27 μελών της.
«Ο Τραμπ βλέπει την ΕΕ ως το μόνο πράγμα που τον χωρίζει από την υποταγή μεμονωμένων χωρών στη θέλησή του», δήλωσε ο διπλωμάτης. «Έτσι, η κύρια γέφυρα για εμάς ήταν οι εθνικές πρωτεύουσες. Η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία – έχουν πολύ καλές διασυνδέσεις και αυτά είναι τα κανάλια που αναγκαστήκαμε να χρησιμοποιήσουμε».
Δύο αξιωματούχοι από χώρες της ΕΕ δήλωσαν ότι είχαν εκφράσει την προθυμία τους να αγοράσουν περισσότερο αμερικανικό LNG στην Ουάσινγκτον, αλλά ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν προσφέρει καμία σαφήνεια σχετικά με το πώς θα λειτουργούσε μια συμφωνία ή τι θα έπαιρνε η Ευρώπη σε αντάλλαγμα, σύμφωνα με το Politico.
Οργή για τα ορυκτά καύσιμα
Εκτός από τα διπλωματικά εμπόδια στο εξωτερικό, υπήρξαν και προκλήσεις στο εσωτερικό. Πολλές χώρες της ΕΕ εξαρτώνται ήδη σε μεγάλο βαθμό από το αμερικανικό φυσικό αέριο και η αύξηση των εισαγωγών θα παρουσίαζε περισσότερα εμπόδια.
«Δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα», δήλωσε τον Ιανουάριο ο απερχόμενος αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, σημειώνοντας ότι το 90% του υγροποιημένου φυσικού αερίου της χώρας του προέρχεται ήδη από αμερικανικές πηγές.
Ορισμένες χώρες με ευαισθησία για το κλίμα προειδοποίησαν τις Βρυξέλλες ότι οποιαδήποτε συμφωνία με τις ΗΠΑ για τα ορυκτά καύσιμα θα βλάψει τις προσπάθειες της ΕΕ για τη διάσωση του πλανήτη.
Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει «να επικεντρωθούν στο να απαλλαγούν από τα ορυκτά [καύσιμα] και όχι να βρουν νέες αγορές από όπου θα αγοράσουν», δήλωσε ο Φινλανδός υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Kai Mykkänen στο POLITICO τον Ιανουάριο.
Παρόλα αυτά, η Επιτροπή προχώρησε. Τον Φεβρουάριο το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δημοσίευσε ένα σχέδιο για τη μείωση των υψηλών τιμών ενέργειας που επιβαρύνουν τις τοπικές επιχειρήσεις. Η στρατηγική περιελάμβανε μια προσφορά για την υποστήριξη πιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων με τους αμερικανούς εξαγωγείς υγροποιημένου φυσικού αερίου – και μάλιστα έθεσε το ενδεχόμενο έμμεσης υποστήριξης επενδύσεων στις υποδομές φυσικού αερίου των ΗΠΑ για να αποκτήσουν καλύτερη πρόσβαση.
Αυτό εξόργισε τις πράσινες ομάδες, οι οποίες υποστήριξαν ότι τέτοιες κινήσεις θα δέσμευαν το μπλοκ στα ορυκτά καύσιμα για δεκαετίες και θα εμπόδιζαν τη σχεδιαζόμενη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Πίσω από τις λέξεις
Πέρα από τις αντιπαραγωγικές συνομιλίες υψηλού επιπέδου, οι δυνάμεις της αγοράς οδηγούν ήδη την ΕΕ και τις ΗΠΑ πιο κοντά στην ενέργεια.
«Η Ευρώπη πιθανότατα θα αγοράσει περισσότερο LNG από τις ΗΠΑ φέτος, όχι λόγω γεωπολιτικής, αλλά λόγω της ανάγκης της ηπείρου να αναπληρώσει τα αποθέματα ενόψει του επόμενου χειμώνα και επειδή φέτος τίθεται σε λειτουργία περισσότερη προσφορά LNG από τις ΗΠΑ», δήλωσε η Λόρα Πέιτζ, επικεφαλής της ανάλυσης φυσικού αερίου στην εταιρεία πληροφοριών Kpler.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εταιρείας, η ΕΕ αντιμετωπίζει έλλειψη εφοδιασμού με φυσικό αέριο και θα τελειώσει το χειμώνα με τις δεξαμενές της γεμάτες μόνο κατά το ένα τρίτο. Αυτό οφείλεται σε «έναν κρύο και άνομβρο χειμώνα σε συνδυασμό με ένα σοκ εφοδιασμού από τη Ρωσία στις αρχές του έτους», όταν έληξε ένα σημαντικό σύμφωνο διαμετακόμισης που επέτρεπε στη Μόσχα να στέλνει προμήθειες στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας.
Αυτό έφερε την Ουάσινγκτον σε προνομιακή θέση για να εξαργυρώσει. Τα νέα εργοστάσια υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Plaquemines στη Λουιζιάνα και στο Corpus Christi στο Τέξας, τα οποία ολοκληρώθηκαν υπό την προηγούμενη κυβέρνηση, εξασφάλισαν επίσης ότι υπάρχει αρκετή χωρητικότητα για την κάλυψη της ζήτησης.
Τα στοιχεία της Kpler δείχνουν ότι οι αμερικανικές εισαγωγές φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί απότομα τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας ρεκόρ 5,59 εκατομμυρίων μετρικών τόνων τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους.
«Το ερώτημα είναι πόσο σοβαρά μπορούμε να πάρουμε τα σχέδια του Τραμπ για τους δασμούς», δήλωσε ο Ajay Parmar, αναλυτής της εταιρείας πληροφοριών για τα εμπορεύματα ICIS. «Όπως συμβαίνει με όλα, αυτές οι κινήσεις μπορούν πάντα να θεωρηθούν ως η πραγματική αρχή των διαπραγματεύσεων, όχι το τέλος».
Αλλά προς το παρόν, τουλάχιστον, ο Τραμπ δεν φαίνεται πρόθυμος να ακούσει πολλά για την ενέργεια, αφήνοντας την Ευρώπη αντιμέτωπη με οικονομική αναταραχή και αναρωτώμενη τι, αν κάτι, μπορεί να λειτουργήσει.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Τα «γεράκια» των δασμών του Τραμπ (pics)