Οι αποφάσεις της Κυβέρνησης αφενός να τερματίσει τα μέτρα που είχε λάβει για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και αφετέρου επαναφέρει τον μηδενικό ΦΠΑ σε 6 από τις 11 κατηγορίες προϊόντων, λίγες ημέρες αργότερε, έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία για πολλά στελέχη των κομμάτων συμπολίτευσης, ορισμένοι εκ των οποίων δεν δίστασαν να εκφράσουν και δημοσίως τη δυσαρέσκειά τους.
Μάλιστα σε μία συντεταγμένη κίνηση, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ και ΕΔΕΚ ένωσαν δυνάμεις και ετοίμασαν κατάλογο με δεκάδες προτάσεις για μέτρα κατά της ακρίβειας. Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε χθες με την Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική, οι εκπρόσωποι των κομμάτων έθεσαν επί τάπητος τις εισηγήσεις τους, ξεκαθαρίζοντας μάλιστα πως αυτές δεν εξαντλούνται στο σημείωμα που παρέδωσαν και επιφυλάχθηκαν να επανέλθουν με πρόσθετες.
Από βδομάδας «βλέπουν» ΥΠΟΙΚ
Φιλοξενούμενος στο ΣΙΓΜΑ και την εκπομπή Μεσημέρι και Κάτι ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατικής Παράταξης, Μάριος Καρογιάν, ο οποίος αποκάλυψε πως τα κόμματα της συγκυβέρνησης θα έχουν συνάντηση την Τετάρτη με τον Υπουργό Οικονομικών προκειμένου να συζητήσουν τα μέτρα που εισηγούνται. Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί μάλιστα, μετά την συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών τη Δευτέρα κατά την οποία ο Υπουργός Οικονομικών θα παρουσιάσει τον κρατικό προϋπολογισμό και θα αναφερθεί στα μέτρα κοινωνικής στήριξης που εξετάζει η Κυβέρνηση.
Σχολιάζοντας τη χθεσινή συνάντηση με την κ. Πική, ο κ. Καρογιάν ανέφερε πως οι εισηγήσεις που υπεβλήθησαν είναι προκαταρκτικές, τονίζοντας πως ο κατάλογος δεν είναι εξαντλητικός. «Ήδη επεξεργαζόμαστε και κάποια επιπρόσθετα μέτρα τα οποία θέλουμε να είναι κοστολογημένα και σοβαρά. Τα μέτρα που θα εισηγηθούμε τελεσίδικα θα είναι μέτρα τα οποία θα μπορεί να αντέξει η κυπριακή οικονομία, να είναι εξορθολογημένα και να φέρουν ουσιαστικό αποτέλεσμα», σημείωσε.
Όπως είπε, η ακρίβεια υπάρχει, όπως και οι δυσκολίες σε πολλά κοινωνικά στρώματα, ενώ υπογράμμισε ιδιαίτερα το ζήτημα του στεγαστικού.
«Μία από τις σκέψεις που κάνουμε και που θέλουμε να είναι κοστολογημένο είναι να δοθούν κίνητρα συγκεκριμένα, έτσι που να αντιμετωπιστεί η μεγάλη πληγή του στεγαστικού. Επιφυλάχθηκε δε, να αποκαλύψει τις προτάσεις σε μερικά εικοσιτετράωρα από σήμερα». Ερωτηθείς για το κατά πόσο θα είναι επιδοματικής φύσεως μέτρο, ο κ. Καρογιάν είπε πως θα δημιουργεί κίνητρα για να υποβοηθηθεί η αντιμετώπιση του στεγαστικού, σημειώνοντας πως δεν αυτά δεν θα είναι γενικά και αόριστα, αλλά πρακτικά και με μετρήσιμα κριτήρια».
Στο κάδρο και οι τράπεζες
Τα επιπρόσθετα μέτρα που εξετάζονται αγγίζουν όπως εξήγησε ο κ. Καρογιάν, θέματα της ενέργειας, τη διεύρυνση κριτηρίων για ομάδες του πληθυσμού όπως οι μονογονιοί, αλλά και το τραπεζικό σύστημα.
«Ήδη πριν μερικούς μήνες είχαμε κάνει μια δέσμη με θέματα που θα θέλαμε οι τράπεζες να κάνουν για να βοηθήσουν τον κόσμο έχοντας υπόψη και το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στα καταθετικά, αλλά και στα δανειστικά επιτόκια», σημείωσε. Κλείνοντας είπε πως για όλες τις εισηγήσεις θα γίνει συζήτηση με την Κυβέρνηση και θα δουν στο τέλος ποια από αυτά μπορούν να υλοποιηθούν.
Β. Παπαδόπουλος: Συνέχεια εξετάζουμε μέτρα
Προηγουμένως, ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, Βίκτωρας Παπαδόπουλος ανέφερε, μιλώντας στην εκπομπή Μεσημέρι και Κάτι πως η Κυβέρνηση παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις των τιμών και έχει αποδείξει όλους αυτούς τους 19 μήνες ότι εκεί και όπου πρέπει παρεμβαίνει και στηρίζει.
«Πέραν των 2 δισ. για την πρόνοια που υπάρχει στον προϋπολογισμούς, αυτούς τους τελευταίους 10 μήνες η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη έχει δαπανήσει μισό δισεκατομμύριο για στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ερωτηθείς για το κατά πόσο η Κυβέρνηση θα εξετάσει τις εισηγήσεις των κομμάτων της συμπολίτευσης, ο κ. Παπαδόπουλος είπε πως «συνέχεια εξετάζουμε μέτρα και βρισκόμαστε σε διάλογο με τα κόμματα της συμπολίτευσης», επισημαίνοντας πως σε κάποια μέτρα συμφωνούν, σε κάποια μπορεί να έχουν κάποιες διαφωνίες.
Πρόσθεσε ακόμη πως θα υπάρξει ευρεία σύσκεψη τη Δευτέρα στο Προεδρικό, όπου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δεχτεί εκπροσώπους οργανωμένων συνόλων για να ακούσει τις εισηγήσεις τους.
Τι προτείνουν τα κόμματα
Δημοσίευμα του «Φ» καταγράφει αναλυτικά τις εισηγήσεις των κομμάτων, οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, επιδότηση του ηλεκτρισμού, καθώς και άλλα μέτρα για ενίσχυση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού αλλά και της μεσαίας τάξης.
Συγκεκριμένα, το ΔΗΚΟ προτείνει τα εξής 14 μέτρα:
- Μείωση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς της ΑΗΚ από το 19% στο 5% για τέσσερις μήνες, ήτοι από την 1η Δεκεμβρίου 2024 μέχρι 31η Μαρτίου 2025, ή αναστολή της καταβολής ΦΠΑ στη χρέωση που αφορά την αναπροσαρμογή καυσίμων στα τιμολόγια της ΑΗΚ. Στη συγκεκριμένη χρέωση περιλαμβάνεται το κόστος αγοράς καυσίμων, δικαιώματα για αγορά ρύπων και το κόστος διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων.
- Παραχώρηση εφάπαξ ποσού για τους άνεργους, συμπληρωματικό του ανεργιακού επιδόματος, καθώς και για λήπτες κοινωνικής σύνταξης.
- Εισαγωγή του μέτρου «κοινωνικό ενοίκιο», ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο (διαθέσιμα κρατικά κονδύλια) και στη βάση κριτηρίων.
- Αναπροσαρμογή / διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για την παραχώρηση επιδόματος τέκνου.
- Μείωση του φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης για τους μήνες Δεκέμβριο – Μάρτιο για την ύπαιθρο (με υψομετρικά κριτήρια).
- Δημιουργία πλαισίου ευνοϊκότερων διακανονισμών στις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο.
- Επέκταση του χρονικού περιθωρίου αποπληρωμής προστίμων και χρηματικών επιβαρύνσεων καθώς και για διακανονισμό δόσεων.
- Ρύθμιση ώστε οι διατραπεζικές ηλεκτρονικές πληρωμές να τυγχάνουν μικρότερης επιβάρυνσης διατραπεζικής προμήθειας, διαφορετικά να επιβάλλεται πρόσθετη φορολογία επί των συναλλαγών με ανταποδοτικό χαρακτήρα.
- Επιδότηση δανειστικού επιτοκίου κατά 0,20% για δάνεια που αφορούν πρώτη κατοικία για έξι μήνες λαμβάνοντας υπόψη εισοδηματικά κριτήρια.
- Επιδότηση πετρελαίου για τις ανάγκες των αγροτών.
- Επιδότηση του κόστους αγοράς σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και της αγοράς νερού για σκοπούς άρδευσης.
- Επιδότηση του κόστους ανανέωσης γεωργικών εργαλείων/μηχανημάτων και επιδιόρθωσης γεωργικών εγκαταστάσεων.
Επιπρόσθετα, το ΔΗΚΟ προτείνει:
- έναρξη διαλόγου για θεσμοθέτηση κατώτατης σύνταξης, ίσης με τον κατώτατο μισθό
- ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών για αγορανομικό έλεγχο κατά της αισχροκέρδειας και ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού με προσωπικό, υποδομές και διευρυμένες εκτελεστικές εξουσίες
- υποχρεωτική εισαγωγή εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας από τις μεγάλες εταιρείες λιανικού εμπορίου, που θα επιτρέπουν τον διαδικτυακό έλεγχο και την σύγκριση των τιμών εκ μέρους του καταναλωτή.
- άρση περιορισμών ένταξης στα κλειστά επαγγέλματα, προς ενίσχυση του ανταγωνισμού.
- διεύρυνση των ομάδων του πληθυσμού που λαμβάνουν ΑΤΑ, καθώς και αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της ΑΤΑ, ώστε να ωφελούνται κατά προτεραιότητα οι χαμηλόμισθοι.
Η ΔΗΠΑ εισηγείται όπως:
- η ειδική διατίμηση της ΑΗΚ 08 (για ευάλωτους) να χρηματοδοτείται από το κράτος και όχι από τους καταναλωτές, ενώ ζητά στη συγκεκριμένη κατηγορία να προστεθούν επίσης και οι χαμηλοσυνταξιούχοι. Όπως επισημαίνει, σε περίπτωση που δεν υπάρχει τρόπος επιδότησης της ειδικής διατίμησης 08 από το κράτος, να δοθεί το ανάλογο ποσό στους χαμηλοσυνταξιούχους ως χορηγία (εφάπαξ ποσό).
- επαναφορά του μέτρου για οριζόντια επιδότηση των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος για τους τρεις μήνες του χειμώνα (Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο) και για τρεις μήνες το καλοκαίρι (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο).
- στους λογαριασμούς της ΑΗΚ να μην χρεώνεται ΦΠΑ πάνω στους ρύπους αλλά και την τιμαριθμοποίηση των επιδομάτων,
- διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για τη φοιτητική χορηγία
- παραχώρηση ειδικής χορηγίας για το πετρέλαιο θέρμανσης στους κατοίκους ορεινών περιοχών από την 1η Νοέμβριου 2024.
- αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων για όλα τα στεγαστικά σχέδια και προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και των σχεδίων για ενοικίαση, με σκοπό να αυξηθεί ο αριθμός των δυνητικών δικαιούχων.
Τέλος η ΕΔΕΚ εισηγείται, μεταξύ άλλων, τη συνέχιση της κλιμακωτής επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος.
Διαβάστε επίσης: «Ξέφυγαν» οι τιμές φρούτων και λαχανικών - Φωνές για κέρδος 165%