Του Αδάμου Αδάμου
Με το ηλεκτρονικό εμπόριο να κερδίζει όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στις προτιμήσεις των καταναλωτών, οι κυπριακές επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, συνδυάζοντας online και φυσική παρουσία. Ο Πάρης Αναστασίου, Διευθυντής Τμήματος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της ΟΕΒ και ο Ζαχαρίας Μανιταράς, Λειτουργός Τμήματος Υπηρεσιών, Εμπορίου και Ψηφιοποίησης του ΚΕΒΕ, αναλύουν στο Economy Today όσα πράττουν οι Eργοδοτικές Oργανώσεις για να στηρίξουν το λιανεμπόριο στο νέο, ψηφιακό περιβάλλον. Απαντώντας ξεχωριστά στις ίδιες ερωτήσεις καταγράφουν επίσης τα κίνητρα που χρειάζεται να δοθούν για αναβάθμιση την παρεχόμενων υπηρεσιών και εξηγούν όσα χρειάζεται να αλλάξουν στο θεσμικό πλαίσιο, ώστε να προστατεύονται επιχειρήσεις και καταναλωτές.
Ο Πάρης Αναστασίου, Διευθυντής Τμήματος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της ΟΕΒ, περιγράφει τις τάσεις και τις ανάγκες του λιανεμπορίου στην Κύπρο, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού και τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Πώς βλέπετε την πορεία του λιανικού εμπορίου στην Κύπρο τα επόμενα χρόνια;
Το λιανικό εμπόριο στην Κύπρο βρίσκεται σε φάση μετασχηματισμού, καθώς οι καταναλωτικές συνήθειες εξελίσσονται και η τεχνολογία επηρεάζει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, αλλά και τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου αναμένεται να συνεχιστεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα φυσικά καταστήματα θα εξαφανιστούν. Αντιθέτως, θα πρέπει να προσαρμοστούν, παρέχοντας πιο εξατομικευμένες εμπειρίες και συνδυάζοντας την online με τη φυσική παρουσία τους. Παράλληλα, η αύξηση του τουρισμού και οι διεθνείς τάσεις βιωσιμότητας θα επηρεάσουν σημαντικά τα επιχειρηματικά μοντέλα του κλάδου.
Τι αλλαγές στη νομοθεσία ή και κίνητρα προτείνετε για τη στήριξη των φυσικών καταστημάτων και του Ε-Commerce;
Για την ενίσχυση του λιανεμπορίου στην Κύπρο, θα πρέπει να εξεταστούν διάφορες παρεμβάσεις. Χρειάζονται χρηματοδοτικά προγράμματα και επιδοτήσεις που θα υποστηρίζουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις της αγοράς. Είναι επίσης κρίσιμο να αναβαθμιστεί το νομικό πλαίσιο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, διασφαλίζοντας την προστασία του καταναλωτή και τη δίκαιη φορολόγηση των διαδικτυακών επιχειρήσεων. Ένα ακόμη σημαντικό μέτρο είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης των φυσικών καταστημάτων σε νέες τεχνολογίες και εργαλεία ανάλυσης δεδομένων.
Επιπλέον, θα ήταν χρήσιμο να δοθούν κίνητρα για συνεργασίες μεταξύ φυσικών καταστημάτων και ψηφιακών πλατφορμών, ώστε να ενισχυθεί το πολυκαναλικό μοντέλο πωλήσεων. Τέλος, η συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισης, που θα στοχεύουν στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων, θα βοηθήσει στη μείωση του χάσματος δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας.
Ποιες δράσεις αναλαμβάνει η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) για την επιμόρφωση και προσαρμογή των κυπριακών επιχειρήσεων στη νέα ψηφιακή εποχή;
Η ΟΕΒ έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για να στηρίξει τις επιχειρήσεις στην προσαρμογή τους στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα. Διοργανώνει σεμινάρια και εκπαιδευτικά προγράμματα που καλύπτουν τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, όπως τα συστήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων (ERP), τα εργαλεία διαχείρισης πελατειακών σχέσεων (CRM), τις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου και το ψηφιακό μάρκετινγκ. Παράλληλα, παρέχει εξειδικευμένη συμβουλευτική υποστήριξη σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να ενισχύσουν την ψηφιακή τους παρουσία, αξιοποιώντας ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Ένας άλλος βασικός τομέας δράσης είναι η δικτύωση των επιχειρήσεων με τεχνολογικές εταιρείες και ειδικούς στον τομέα του ψηφιακού μάρκετινγκ, καθώς και η προώθηση πρωτοβουλιών που συνδέονται με τη βιωσιμότητα και την καινοτομία. Επίσης, η ΟΕΒ συνεργάζεται με κρατικούς και ευρωπαϊκούς φορείς για την εξασφάλιση επιδοτήσεων και ευκαιριών ανάπτυξης στον τομέα της ψηφιακής μετάβασης.
Σημαντική είναι και η ενασχόλησή της με την Τεχνητή Νοημοσύνη, μέσα από τη συμμετοχή και τη διοργάνωση σεμιναρίων που αφορούν τη νοημοσύνη γενετικής μάθησης και την πρακτική εφαρμογή της στον επιχειρηματικό κόσμο.
Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν την τάση του καταναλωτή στην Κύπρο όσον αφορά τις διαδικτυακές και φυσικές αγορές;
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, οι Κύπριοι καταναλωτές στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς το ηλεκτρονικό εμπόριο, ειδικά για κατηγορίες προϊόντων όπως η τεχνολογία, η μόδα και τα είδη οικιακής χρήσης. Ωστόσο, τα φυσικά καταστήματα εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους, κυρίως για προϊόντα που απαιτούν δοκιμή πριν την αγορά, όπως ρούχα και καλλυντικά, αλλά και για αγορές άμεσης ανάγκης.
Μια σημαντική τάση που παρατηρείται είναι η προτίμηση προς επιχειρήσεις που προσφέρουν συνδυαστικές λύσεις, όπως η αγορά μέσω διαδικτύου με παραλαβή από το κατάστημα (click & collect) ή οι εμπειρίες αγορών με επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality shopping experiences) στα φυσικά καταστήματα. Επιπλέον, υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για βιώσιμες και τοπικές αγορές, γεγονός που ενισχύει τη σημασία της στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ο Ζαχαρίας Μανιταράς, Λειτουργός Τμήματος Υπηρεσιών, Εμπορίου και Ψηφιοποίησης του ΚΕΒΕ, αναλύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το λιανεμπόριο και εξηγεί πώς οι επιχειρήσεις μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις της αγοράς, με γνώμονα την ψηφιοποίηση και την παροχή ευέλικτων λύσεων.
Πώς βλέπετε την πορεία του λιανικού εμπορίου στην Κύπρο τα επόμενα χρόνια;
Ο τομέας του λιανικού εμπορίου στην Κύπρο βρίσκεται σε μια περίοδο έντονης προσαρμογής και ανανέωσης, καθώς οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν σε μια σειρά παραδοσιακών και σύγχρονων προκλήσεων. Η χρονιά που πέρασε, το 2024, χαρακτηρίστηκε από μικτούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την οικονομία να επηρεάζεται τόσο από διεθνείς όσο και εγχώριες εξελίξεις. Παρά τις δυσκολίες, υπήρξαν ενδείξεις σταθεροποίησης, οι οποίες, σε συνδυασμό με την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, δημιούργησαν το έδαφος για τη μελλοντική εξέλιξη των επιχειρήσεων και τη διαμόρφωση νέων αγοραστικών συμπεριφορών.
Η προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες και η ενίσχυση της ψηφιακής παρουσίας θα αποτελέσουν καθοριστικούς παράγοντες για την ανάπτυξη του τομέα τα επόμενα χρόνια.
Παράλληλα, ιδιαίτερη σημασία θα έχει η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, μέσα από την εκπαίδευση και την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν οι επιχειρήσεις να αντεπεξέλθουν στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς.
Τέλος, η ευελιξία και η δυνατότητα άμεσης ανταπόκρισης στις νέες τάσεις – όπως το omnichannel retailing, η εξατομικευμένη εξυπηρέτηση και η αξιοποίηση των big data – θα ξεχωρίσουν εκείνους που θα επιβιώσουν και θα αναπτυχθούν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Τι αλλαγές στη νομοθεσία ή και κίνητρα προτείνετε για τη στήριξη των φυσικών καταστημάτων και του Ε-Commerce;
Προτείνεται η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου που αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, με στόχο την καλύτερη προστασία των καταναλωτών και τη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, η παροχή κινήτρων για τη μετάβαση των φυσικών καταστημάτων στο ψηφιακό περιβάλλον, μέσω επιδοτήσεων για την ανάπτυξη e shops και την αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών τους, είναι αναγκαία.
Επιπλέον, η ενίσχυση της ασφάλειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και η δημιουργία κινήτρων για τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών (AI, Big Data Analytics) μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη του τομέα και στην αύξηση εμπιστοσύνης των καταναλωτών.
Η πρακτική της ηλεκτρονικής παραγγελίας και παραλαβής από καταστήματα ή θυρίδες αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα συνδυασμού φυσικής παρουσίας και διαδικτυακής άνεσης, προσφέροντας στον καταναλωτή μια ευέλικτη και αποτελεσματική εμπειρία. Περαιτέρω, θα μπορούσαν να εξεταστούν φορολογικές ελαφρύνσεις για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επενδύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και η παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των επιχειρηματιών και του προσωπικού τους.
Ποιες δράσεις αναλαμβάνει το ΚΕΒΕ για την επιμόρφωση και προσαρμογή των κυπριακών επιχειρήσεων στη νέα ψηφιακή εποχή;
Το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ), διοργανώνει τακτικές ενημερώσεις, σεμινάρια, ημερίδες και εργαστήρια που αφορούν την Ψηφιοποίηση των Δημοσίων Υπηρεσιών όπως το Tax for All ή την Τεχνητή Νοημοσύνη ΑΙ στις κυπριακές επιχειρήσεις και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Αυτές οι δράσεις στοχεύουν στην ενημέρωση των επιχειρήσεων για τις νέες τάσεις, καθώς και στην πρακτική εκπαίδευση για την αποτελεσματική χρήση ψηφιακών εργαλείων. Επίσης, συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκά προγράμματα που προσφέρουν χρηματοδότηση και τεχνογνωσία για την ενίσχυση της ψηφιακής παρουσίας των επιχειρήσεων. Η συνεχής εκπαίδευση και προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες είναι κρίσιμη για τη βιωσιμότητα και ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
Πρόσθετα το ΚΕΒΕ ενισχύει και ισχυροποιεί τον ρόλο και τη συμβολή του στον τομέα του εμπορίου, πάντοτε σε στενή συνεργασία με τους επαγγελματικούς Συνδέσμους που δραστηριοποιούνται στον τομέα του εμπορίου και ανήκουν στη δύναμή του, καθώς και μέσα από τη δράση της μόνιμης επιτροπής εμπορίου στην οποία συμμετέχουν όλα τα τοπικά Επιμελητήρια εξετάζοντας με προσοχή τα θέματα που αφορούν τον τομέα του εμπορίου και στοχεύοντας πάντοτε στην αναβάθμισή του.
Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν την τάση του καταναλωτή στην Κύπρο όσον αφορά τις online και φυσικές αγορές;
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, αλλά και από διάφορες έρευνες εταιρειών ανάλυσης δεδομένων, καταγράφεται μια συνεχής αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια.
Οι καταναλωτές είναι πλέον περισσότερο εξοικειωμένοι με τις διαδικτυακές αγορές και αναζητούν εύκολες, ασφαλείς και ταχύτατες λύσεις. Παράλληλα, οι παραδοσιακές αγορές εξακολουθούν να διατηρούν τη σημασία τους, ειδικά όταν προσφέρουν εξατομικευμένη εξυπηρέτηση και προϊόντα υψηλής ποιότητας.
Οι επιχειρήσεις που συνδυάζουν επιτυχημένα τα φυσικά και ψηφιακά τους κανάλια είναι αυτές που επιτυγχάνουν την καλύτερη δυνατή απόδοση και εμπιστοσύνη από τους πελάτες τους.
Το μοντέλο omnichannel φαίνεται να κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, αφού οι καταναλωτές επιθυμούν να έχουν πολλαπλές επιλογές για το πώς, πού και πότε θα πραγματοποιήσουν τις αγορές τους. Επιπλέον, η επένδυση σε βιώσιμες πρακτικές και πράσινες τεχνολογίες, όπως η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή η μείωση των πλαστικών αποβλήτων, ενισχύει την εταιρική εικόνα και προσελκύει καταναλωτές με οικολογική συνείδηση. Τέλος, καταγράφεται αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εμπειρία του πελάτη (customer experience), με τους καταναλωτές να εκτιμούν την εξατομίκευση, την ταχύτητα εξυπηρέτησης, αλλά και την αίσθηση ότι αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης «κοινότητας» που μοιράζεται κοινές αξίες. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις οφείλουν να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, να αξιοποιούν εργαλεία ανάλυσης δεδομένων (consumer insights) και να προσαρμόζονται διαρκώς στις ανάγκες της αγοράς.
- Διαβάστε επίσης: Κίνητρα κάθε τρεις και λίγο, αλλά κατοικίες δεν βλέπουμε