Η Ελεγκτική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας δημοσίευσε την Ειδική Έκθεση με θέμα «Επιτυγχάνεται η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος στη βάση του καθορισμένου νομοθετικού πλαισίου και σύμφωνα με τις αρχές της οικονομίας, αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας;», αποκαλύπτοντας ότι κατά την περίοδο 2021-2024, η διαχείριση του μεταναστευτικού κόστισε στο κράτος σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ.
Συγκεκριμένα, οι συνολικές δαπάνες ανήλθαν στα €487,6 εκατομμύρια, ενώ από αυτά ανακτήθηκαν από τα ευρωπαϊκά ταμεία μόλις €166,5 εκατομμύρια.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι η αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος είναι ύψιστης σημασίας, αφενός λόγω των άμεσων οικονομικών επιπτώσεων, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν επιβαρύνει τον κρατικό Προϋπολογισμό με ποσό που αγγίζει το €0,5 δις και αφετέρου λόγω των έμμεσων επιπτώσεων, όπως την αδήλωτη εργασία παρανόμως διαμενόντων ΥΤΧ στη Δημοκρατία.
Επίσης, η επιτήρηση των συνόρων της ΚΔ, μέσω της κατάλληλης διαχείρισης των εισερχομένων ΥΤΧ και απομάκρυνσης των παρανόμως διαμενόντων σε αυτή, αποτελεί ζήτημα ουσιώδη.
Παράλληλα, η ΕΥ σημειώνει ότι δεν μπορεί να παραγνωρίζεται η ανθρωπιστική πτυχή του θέματος, καθώς και οι υποχρεώσεις της ΚΔ, όπως απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις και το εν ισχύ θεσμικό πλαίσιο.
Χώρες Προέλευσης Αιτητών Ασύλου
Οι αιτητές ασύλου που καταφθάνουν στην Κύπρο προέρχονται κυρίως από χώρες της Μέσης Ανατολής, Αφρικής και Ασίας. Σημαντικός αριθμός αιτήσεων έχει κατατεθεί από υπηκόους των εξής χωρών:
Η πλειοψηφία των αιτητών προέρχεται από τη Συρία, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στην περιοχή. Ακολουθούν χώρες της Αφρικής όπως το Κονγκό και η Νιγηρία, καθώς και ασιατικές χώρες με σημαντική οικονομική ή πολιτική αστάθεια.
Εντοπίζονται Σοβαρές Αδυναμίες και Καθυστερήσεις
Η Ελεγκτική Υπηρεσία στην Έκθεσή της εντοπίζει σοβαρές αδυναμίες και καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων, στη δημιουργία υποδομών αλλά και στην συνεργασία ανάμεσα στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Συγκεκριμένα:
- Μόλις το 15% των αιτήσεων ασύλου εξετάστηκε εμπρόθεσμα κατά το 2023, με τη μέση διάρκεια εξέτασης να ξεπερνά τους 20 μήνες.
- Καθυστερήσεις στη δημιουργία υποδομών φιλοξενίας, όπως το νέο Κέντρο Φιλοξενίας Αιτητών Ασύλου στη Μενόγεια.
- Έλλειψη συνεργασίας των πληροφοριακών συστημάτων μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών, γεγονός που αυξάνει το διοικητικό κόστος και τη γραφειοκρατία.
Τι αναφέρει το Υφυπουργείο Μετανάστευσης
Ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας σημειώνει στο σχετικό παράρτημα της Έκθεσης ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί από τον Μάρτιο του 2024, με τον αριθμό των εκκρεμών αιτήσεων ασύλου να έχει μειωθεί από 25.489 σε περίπου 19.000.
Ο Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας δήλωσε ότι η κατάσταση παρουσιάζει σημαντική βελτίωση μετά την ολοκλήρωση της Έκθεσης ενώ συμφωνεί με αρκετές συστάσεις της ΕΥ.
Υπογραμμίζει, επίσης, ότι οι χαμηλοί αριθμοί εισερχόμενων παράτυπων μεταναστών και οι ιδιαίτερα υψηλοί αριθμοί επιστροφών κατατάσσουν την Κύπρο πρώτη στην ΕΕ αναφορικά με τις επιστροφές. Από την ίδρυση του ΥΜΔΠ τον Ιούνιο 2024, έχουν ληφθεί συγκεκριμένες ενέργειες βάσει στρατηγικού σχεδιασμού για την περίοδο 2025-2027.