Του Ξένιου Μεσαρίτη
"Μαζικές παρανομίες" στο Πρόγραμμα Πολιτογραφήσεων αναδεικνύονται στο Τελικό Πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για τις κατ' εξαίρεση πολιτογραφήσεις που έχει παραδοθεί σήμερα στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Όπως ανέφερε κατά την παράδοση του τελικού εγγράφου ο Πρόεδρος της Επιτροπής Μύρων Νικολάτος, κατά την κρίση της Επιτροπής κατά τον ουσιώδη χρόνο υπήρξε μαζική παρανομία αναφορικά με την πολιτογράφηση των μελών των οικογενειών των επενδυτών αλλά και διευθυντών εταιρειών.
Ο Μύρων Νικολάτος σημείωσε ότι το 53% των πολιτογραφήσεων μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος χαρακτηρίζονται ως παράνομες.
Το τελικό πόρισμα αποτελείται από περίπου 780 σελίδες ενώ τα παραρτήματα ξεπερνούν τις 5.000 σελίδες.
Ανεφερε ότι το παρόν πόρισμα συνιστά απόρροια ενδελεχούς εξέτασης των μαρτυριών και των εγγράφων τα οποία τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής κατά τη διάρκεια των ερευνών.
Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν οιονεί δικαστική και κατά τη διάρκεια των ερευνών υπήρξε πλήρης σεβασμός στις αρχές της φυσικής δικαιοσύνης και της νομιμότητας στην εξέταση όλων των φακέλων των 6.789 πολιτογραφηθέντων μέσω του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Σε σχέση με τις κατ' εξαίρεση πολιτογραφήσεις από το 2007 μέχρι τον Αύγουστο του 2021 συγκαταλέγονται τα εξής συμπεράσματα:
1. Υπήρξε μαζική παρανομία, υπέρβαση του σχετικού νόμου, από πλευράς του Υπουργικού Συμβουλίου σε σχέση με την πολιτογράφηση συγγενών επενδυτών και διευθυντικών στελεχών εταιρειών. Το 53% αφορούσε μέλη οικογενειών και διευθυντικών στελεχών εταιρειών που πολιτογραφήθηκαν εκτός πλαισίου.
Από το υπόλοιπο 47%, το 66% ικανοποιούσαν όλα τα ουσιαστικά και τυπικά κριτήρια ενώ το 34% δεν ικανοποιούσε όλα τα κριτήρια.
92% των επενδυτών ικανοποιούσαν τα οικονομικά κριτήρια ενώ για το υπόλοιπο 8% δεν φαίνεται να τα ικανοποιούσε.
Το 88% φαίνεται να ικανοποιούσε το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας ενώ το 12% δεν φαίνεται να το ικανοποιούσε.
2. Το Υπουργείο Εσωτερικών είχε στην κατοχή του από το 2016 γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας για το ότι η πολιτογράφηση μελών των οικογενειών συνιστούσε παραβίαση των νομοθεσιών αλλά συνέχισε την ίδια παράνομη πρακτική.
3. Είναι προφανές ότι το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα λειτουργούσε από το 2007 μέχρι τον Αύγουστο του 2020 χωρίς επαρκές νομοθετικό πλαίσιο και σχεδόν καθόλου ασφαλιστικές δικλείδες.
4. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις πάροχοι, δικηγορικά γραφεία, ντιβέλοπερς δεν ανταποκρίθηκαν επαρκώς στις νομικές τους υποχρεώσεις ενώ κάποιες περιπτώσεις τα εποπτικά όργανα δεν προέβαιναν στους απαραίτητους ελέγχους.
5. Από τα ενώπιον στοιχεία της Ερευνητικής υπάρχουν ενδεχόμενες πολιτικές ευθύνες πολιτικών προσώπων, θεσμών και αξιωματούχων ενώ υπάρχουν και ποινικές ευθύνες που βαρύνουν κυρίως αιτητές, επενδυτές και παρόχους ή και συνεργάτες τους. Επίσης, εντοπίστηκαν πειθαρχικές ή και δεοντολογικές ευθύνες.
Η Επιτροπή καλεί όλους τους αρμόδιους ώστε να προχωρήσει σε περαιτέρω έρευνες και να προβεί σε τιμωρία των ενόχων ανάλογα με τον τύπο και τον βαθμό της ευθύνης τους, όπως απαιτεί το κράτος δικαίου.
Η ανάληψη των πολιτικών ευθυνών επαφίεται στους επηρεαζόμενους και γενικά στην πολιτική ζωή του τόπου.
6. Η επιτροπή εισηγείται την εξέταση της ανάκλησης των πολιτογραφήσεων σε 85 υποθέσεις από την εξέταση των οποίων προέκυψε ότι ενδεχομένως οι αιτητές να ευθύνονται για ποινικά ή άλλα αδικήματα με απώτερο στόχο την εξασφάλιση της πολιτογράφησης.
7. Για τον μεγάλο αριθμό των πολιτογραφήσεων που έγιναν καθ' υπέρβαση του νόμου χωρίς όμως να ευθύνονται οι αιτητές το ζήτημα της ανάκλησης είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, αφού έχουν δημιουργηθεί κεκτημένα δικαιώματα δυνάμει του κυπριακού ή του ενωσιακού δικαίου. Αυτό επαφίεται βέβαια στις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Διευκρινίζεται ότι διαχρονικά οι καθ' υπέρβαση του νόμου πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου είναι μεν ακυρώσιμες υπό προϋποθέσεις αλλά δεν επισύρουν ποινική ευθύνη για τα μέλη του ΥΣ αλλά συνιστούν ποινικό αδίκημα αν έγιναν σκόπιμα με σκοπό την καταδολίευση, κάτι που δεν φαίνεται από τα στοιχεία που έχουν τεθεί ενώπιον της Ερευνητικής.
Γενικός Εισαγγελέας: Θα δοθεί στην δημοσιότητα
Από πλευράς του ο Γενικός Εισαγγελέας ανέφερε πως η τελική έκθεση θα τύχει ενδελεχούς μελέτης και στη συνέχεια θα δοθεί στη δημοσιότητα
Συγκεκριμένα ο Γενικός Εισαγγελίας ανέφερε «παραλαμβάνω σήμερα με μεγάλη ικανοποίηση την τελική έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής που διόρισα με σκοπό τη διερεύνηση των κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων αλλοδαπών επενδυτών και επιχειρηματιών για την περίοδο από το 2007 έως και τη 17η Αυγούστου 2020, από τον Πρόεδρο κ. Μύρωνα Νικολάτο και τα Μέλη της.
Μια έκθεση οποία ολοκληρώνει το έργο της Επιτροπής, η οποία συστάθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2020, δυνάμει του άρθρου 2 του Κεφ. 44 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου, με ευρείς όρους εντολής, όπως αυτοί δημοσιεύτηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Μιας Επιτροπής την οποία αποφάσισα να διορίσω μετά από εισήγηση του Υπουργικού Συμβουλίου αλλά και μετά από δημόσιες δηλώσεις του Επιτρόπου Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Reynders, ο οποίος παρότρυνε τις κυπριακές Αρχές να διεξάγουν «δικαστικής φύσεως» έρευνα».