Του Ξένιου Μεσαρίτη
Άρχισε ο χορός της δημοσιοποίησης ονομάτων των δικηγορικών γραφείων και ελεγκτικών οίκων που εμπλέκονταν στο εκ των υστέρων σκιώδες Πρόγραμμα των κατ' εξαίρεση πολιτογραφήσεων και οδήγησαν στον διασυρμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής κατέθεσαν σήμερα ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Χρίστος Κληρίδης και ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου Κυριάκος Ιορδάνους καταθέτοντας τις δικές τους μαρτυρίες για τα κακώς εχόντα του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Κατάθεση 400 σελίδων και ονόματα δικηγορικών - "Δεν θα χαριστούμε κανενός"
Μετά την κατάθεση του φακέλου 400 σελίδων για διευκόλυνση του έργου της Ερευνητικής Επιτροπής ο Χρίστος Κληρίδης τόνισε ότι από το 2019 υπάρχει έρευνα εν εξελίξει σχετικά με την καταπολέμηση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος των μελών του Δικηγορικού Συλλόγου. Ανέφερε ότι η Έρευνα είναι επικεντρωμένη γύρω από τα ονόματα που έχουν διερευνηθεί μέσω του Πορίσματος Καλογήρου αλλά και μέσω των δύο εκθέσεων του Γενικού Ελεγκτή για το ζήτημα των πολιτογραφήσεων. Σημείωσε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών είχε αρνηθεί να παραδώσει το Πόρισμα Καλογήρου προβάλλοντας την γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, ενώ μετά από επικοινωνία που είχε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας του παραδόθηκε.
Ο κύριος Κληρίδης ανέφερε ότι για τα θέματα πολιτογραφήσεων δεν έχουν ακόμα επιβληθεί κυρώσεις και αυτό οπωσδήποτε θα συμβεί με την ολοκλήρωση των ερευνών. Ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου έδωσε στην Επιτροπή τα ονόματα των 4 δικηγορικών γραφείων που ελέγχονται στο παρόν στάδιο από τον Σύλλογο ενώ τόνισε ότι 10 δικηγορικά γραφεία τα οποία έχουν εμπλακεί σε περισσότερες από 10 υποθέσεις πολιτογραφήσεων θα ελεγθούν στην συνέχεια και όπου διαπιστωθούν παρατυπίες θα αντιμετωπιστούν αυστηρώς τονίζοντας ότι "Δεν θα χαριστούμε κανενός".
Αναφέρθηκε επίσης ότι από όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, έχει διαπιστώσει με κάθε επιφύλαξη, ότι έχουν εμπλακεί περίπου 200 δικηγορικά γραφεία στην διαδικασία των πολιτογραφήσεων. Συμπληρώνοντας ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι σε μελέτη που έχει γίνει, "περίπου 10 έχουν κάνει πέραν των 50 διαβατηρίων, περίπου 25 έχουν κάνει από 10-50, ενώ περίπου 140 έχουν κάνει κάτω των 10".
Για τον έλεγχο των δικηγορικών γραφείων που εμπλέκονταν στις πολιτογραφήσεις, η ομάδα που διενεργεί τους ελέγχους έχει επικεντρωθεί σε 3 σημεία που αφορούν την συμμόρφωση με τους κανόνες αντιμετώπισης ξεπλύματος χρήματος από παράνομες δραστηριότητες.
- Ελέγχονται περιπτώσεις όπου κατά την πολιτογράφηση είχε γίνει αλλαγή ονόματος του αιτούντα.
- Περιπτώσεις που έχουν πολιτογραφηθεί συγγενικά άτομα
- Περιπτώσεις που οι πληρωμές και τα εμβάσματα έχουν διενεργηθεί από τρίτα άτομα και όχι από τον αιτούντα.
Σημείωσε επίσης ότι όπου υπάρχει επενδυτικό πρόγραμμα με ροή χρημάτων από το εξωτερικό οφείλεται να υπάρχει αυστηρός έλεγχος λόγω του μεγάλου ρίσκου που εμπεριέχει σημειώνοντας ότι "Αυτό είναι εκ των υστέρων το διδαχθέν μάθημα του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος".
Άρνηση ΜΟΚΑΣ για παραχώρηση στοιχείων
Κατά την κατάθεσή του ο Χρίστος Κληρίδης απεκάλυψε ότι η ΜΟΚΑΣ αρνήθηκε να αποστείλει οτιδήποτε που θα βοηθούσε στην Έρευνα που διεξάγει ο δικηγορικός σύλλογος.
Συγκεκριμένα ανέφερε ότι "Έχω ζητήσει εκθέσεις που αφορούν δικηγορικά γραφεία, και την ΜΟΚΑΣ, ωστόσο δεν μου είχαν αποστείλει κάτι επειδή μου είπαν ότι δεν μπορούν να μου στείλουν κάτι".
Γραφείο Προέδρου της Δημοκρατίας - "Κάνενας φάκελος δεν θα θεωρηθεί κλειστός"
Απαντώντας σε ερώτηση της Δήμητρας Καλογήρου εάν ανάμεσα στα γραφεία που ερευνήθηκαν ήταν και το πρώην γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο κ. Κληρίδης είπε πως ερευνήθηκε όταν είχε εγερθεί παλαιότερα θέμα για κάποιου είδους διαπλοκή με κάποιους από τους πελάτες του εν λόγω γραφείου, και δεν προέκυψε κάτι, δεν υπήρξε κατηγορητήριο, ούτε και επιβολή προστίμου.
Συμπληρώνοντας, ωστόσο, ο κύριος Κληρίδης επεσήμανε ότι από τη στιγμή που ανέλαβε την προεδρία του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου πρόθεσή του είναι να μην θεωρήσει καμία υπόθεση κλειστή.
Ενώπιον του Πειθαρχικού το δικηγορικό γραφείο του βίντεο του Al Jazeera
O κ. Κληρίδης ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής ότι εκκρεμεί πειθαρχική διαδικασία για δικηγορικό γραφείο που εμπλέκεται στα βίντεο του Al Jazeera που αναμένται να επιβληθούν κυρώσεις οι οποίες βάσει των κανονισμών μπορούν να φτάσουν μέχρι το πρόστιμο του 1 εκατομμυρίου ευρώ ή και την ανάκληση της άδειας εξάσκησης του επαγγέλματος.
«Βρίσκουν και κάμνουν», ανάγκη για κουλτούρα και name and shame
Σε τοποθέτηση της Επιτροπής για το ότι κάποιοι πάροχοι ενοχλούν φορτικά τις αρμόδιες αρχές για τις υποθέσεις των πελατών τους ο κ. Κληρίδης απάντησε ότι «Δεν γνωρίζει συγκεκριμένες περιπτώσεις, ωστόσο, δεν το αμφισβητώ γνωρίζοντας την κυπριακή κουλτούρα». Συμπλήρωσε επίσης ότι εξίσου πρόβλημα αποτελεί το ότι βρίσκουν εύφορο έδαφος να το πράξουν αναφέροντας ότι «κατά την κυπριακή, βρίσκουν τζιαι κάμνουν».
Επέκρινε την συμπεριφορά αυτή των δικηγόρων η οποία έρχεται σε αντίθεση με αυτή που αρμόζει σε λειτουργό της δικαιοσύνης και στον Κώδικα Δεοντολογίας των δικηγόρων.
Τόνισε ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί η κουλτούρα στους δικηγόρους στην Κύπρο ότι η δουλειά τους θα γίνεται ακέραια και υπεύθυνα, σημειώνοντας ότι δεν μπορεί η αστυνομία να βρίσκεται συνεχώς μέσα στα δικηγορικά γραφεία ή τα λογιστικά ώστε να κάνουν σωστά την δουλειά που οφείλουν.
Ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι η ύπαρξη εποπτείας είναι αποτρεπτική από το να γίνουν παρατυπίες, για την πλειάδα τουλάχιστον και όχι για τους αποφασισμένους σημειώνοντας ότι επί τούτου έχει παρθεί απόφαση να δημοσιοποιούνται οι κυρώσεις με τα ονόματα των παραβατών δικηγορικών γραφείων και δικηγόρων.
Το όλο πρόγραμμα δεν λειτούργησε πάνω σε σωστή νομική βάση - Αφαίρεση αδειών από 3 πάροχους
Ο κ. Κληρίδης ανέφερε ότι δεν γνωρίζει αν ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος προέβη σε συστάσεις για το Πρόγραμμα. Ανέφερε ότι "εγώ θα έκανα ώστε να αποφευχθεί η μηχανοποίηση του όλου συστήματος χωρίς αυστηρούς ελέγχους". Ήταν ευθύνη αυτών που διαχειρίζονταν το σύστημα να κάνουν τους ελέγχους τονίζοντας ότι δεν υπήρχε μηχανισμός ελέγχου. Σημείωσε ότι ίσως να έπρεπε μια ανεξάρτητη υπηρεσία να κάνει τον έλεγχο ή την διεκπεραίωση των υποθέσεων και όχι το κράτος.
Το όλο πρόγραμμα δεν λειτούργησε πάνω σε σωστή νομική βάση, συμπλήρωσε ενώ τόνισε ότι τα λάθη του συστήματος όσων το δημιούργησαν δεν αναιρούν τις ευθύνες όσων το εφάρμοσαν. Ο δικηγορικός σύλλογος έχει αφαιρέσει άδειες από τρεις παρόχους σημείωσε ο κ. Κληρίδης ενώ εκκρεμούν ακόμη 5 και συμπεριλαμβάνονται στα έγγραφα που έχουν δοθεί.
Μία στις τέσσερις πολιτογραφήσεις έγινε από πάροχους λογιστές
Καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τις πολιτογραφήσεις ο Κυριάκος Ιορδάνους, Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών, ανέφερε ότι το 24% των πολιτογραφήσεων αφορούσε μέλη του Συνδέσμου του.
Ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι μετά από οδηγίες της ΤΡΟΙΚΑ το 2015 άλλαξε ο τρόπος ελέγχου των μελών του Συνδέσμου του για ζητήματα που αφορούν την αντιμετώπιση του ξεπλύματος παράνομου χρήματος αλλά και για την τήρηση των ελεγκτικών προτύπων.
Συγκεκριμένα σημείωσε ότι από το 2015 μέχρι σήμερα έχουν γίνει γύρω στους 600 ελέγχους γραφείων - μελών του ΣΕΛΚ και σε αρκετές περιπτώσεις πιβλήθηκαν ποινές. Ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι σε 39 περιπτώσεις στάληκαν επιστολές επίπληξης, σε 3 περιπτώσεις δόθηκε οδηγία για αντικατάσταση των λειτουργών συμμόρφωσης των κανονισμών αντιμετώπισης ξεπλύματος χρήματος από παράνομες δραστηριότητες, 2 φορές ανακλήθηκε η άδεια άσκησης επαγγέλματος ενώ επιβλήθηκαν και ποινές συνολικού ύψους 45.000 ευρώ.
Στο επίκεντρο 3 εταιρείες που μετείχαν σε πολιτογραφήσεις
Κατά την κατάθεσή του ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι οι πιο πολλές αιτήσεις πολιτογράφησεις έγιναν από τα μέλη του ΣΕΛΚ κατά το 2019, ενώ ακολουθεί το 2018 και το 2016.
Ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι 30 από τα μέλη τους έχουν εμπλακεί στις διαδικασίες πολιτογραφήσεων με την πλειοψηφία να έχει συμμετάσχει σε κάτω από 10 πολιτογραφήσεις. Για 3 συγκεκριμένες εταιρείες έκανε ωστόσο λόγο ότι έχουν εμπλακεί στην πλειοψηφία των υποθέσεων που αφορούν το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα.
Τα ονόματα των τριών εταιρειών έχουν δοθεί στην Επιτροπή ενώ ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι για τις 2 έχει γίνει έλεγχος των διαδικασιών τους και από την MONEYVAL, συμπληρώνοντας επίσης ότι ο ΣΕΛΚ έχει προβεί σε ελέγχους για την τήρηση των κανόνων κατά του ξεπλύματος παράνομου χρήματος αλλά και των κανονισμών του ΚΕΠ.
Αναφέρθηκε επίσης ότι ο Σύνδεσμος είχε ζητήσει το Πόρισμα Καλογήρου ώστε να συνεχίσει τους ελέγχους βάσει του Πορίσματος με το Υπουργείο Εσωτερικών και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αρνείται να παραδώσει το Πόρισμα.
Έρευνα από τον ΣΕΛΚ - Αναμένονται κυρώσεις
Σε ερώτηση της Επιτροπής για το αν ο ΣΕΛΚ έχει προχωρήσει σε επιβολή κυρώσεων σε παρόχους, ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι δεν έχουμε επιβάλει πρόστιμο σε σχέση με το ΚΕΠ αλλά αναμένουμε να ολοκληρώσουμε τον έλεγχο.
Τόνισε επίσης ότι σαν ΣΕΛΚ δεν ήμασταν μέρος της εποπτείας μέχρι το 2020 και την θέσπιση κανονισμών, κάτι το οποίο συντέλεσε στην απουσία ελέγχου στο Πρόγραμμα, ενώ ανέφερε ότι για το Μητρώο των παρόχων, που αποτελούσε και δική τους εισήγηση αλλά δεν υπήρχε σοβαρός έλεγχος από το κράτος.
Παρατυπίες σε αιτήσεις που εκκρεμούν
Ανέφερε περιπτώσεις όπου υπήρχαν παραβάσεις από παρόχους αλλά συνέχιζαν να βρίσκονται στο μητρώο ενώ εντύπωση προκαλεί η αναφορά του κ. Ιορδάνους ότι από τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί τον Οκτώβριο του 2020 για πολιτογράφηση μέσω του ΚΕΠ, κάποιες αφορούν παρόχους που δεν συμφωνούν με τις πρόνοιες του νόμου.
Ερωτηθείς από την Επιτροπή για την άποψή του για το ΚΕΠ ο κ. Ιορδάνους ανέφερε ότι το σχέδιο ήταν χρήσιμο για την οικονομία "όμως νιώθω ότι θα έπρεπε να λειτουργήσει με πιο αυστηρό πλαίσιο και πιο ξεκάθαρους κανονισμούς λειτουργίας".
Τόνισε ότι σαφέστατα θα μπορούσε να στηθεί καλύτερα και όντως με τον σκοπό της κατ' εξαίρεσης πολιτογράφησης και όχι κατά κανόνα πολιτογράφησης όπως κατέληξε.