Του Ανδρέα Αθανασιάδη*
Το 2021 έφτασε στο τέλος του, όχι όμως και η πανδημία, που συνεχίζει να επηρεάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων, αλλά και τους περισσότερους κλάδους της οικονομίας.
Παρόλο που το εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας προχωρά με ικανοποιητικούς ρυθμούς, η διαχείριση της πανδημίας μοιάζει περισσότερο με πλεύση σε αχαρτογράφητα νερά, με τις οποιεσδήποτε προβλέψεις να είναι παρακινδυνευμένες. Η αυξημένη τουριστική κίνηση του καλοκαιριού ανακούφισε οικονομικά και ψυχολογικά την αγορά, όμως οι προκλήσεις παραμένουν μεγάλες.
Στο ασταθές περιβάλλον που κυριάρχησε το 2021, η ασφαλιστική βιομηχανία διατήρησε θετικό πρόσημο. Με όπλο τις ισχυρές κεφαλαιοποιήσεις των εταιρειών και τον ανθρωποκεντρικό τους χαρακτήρα, κατάφερε να κρατήσει τους πελάτες κοντά και να τους προσφέρει ακόμα περισσότερες καλύψεις. Καθόλου τυχαία, την περίοδο της πανδημίας, η ασφαλιστική βιομηχανία λειτούργησε ως ουσιώδης υπηρεσία και συνέχισε να επεξεργάζεται και να πληρώνει απαιτήσεις, προσφέροντας απαραίτητη ρευστότητα σε μια παγωμένη οικονομία. Το 2020 καταβλήθηκαν σχεδόν μισό δισ. ευρώ σε απαιτήσεις, ενώ τα προκαταρκτικά αποτελέσματα παραπέμπουν σε αντίστοιχο ποσό και για το 2021. Την ίδια περίοδο, έχοντας αντίληψη των δυσκολιών που αντιμετώπισαν πολλοί συμπατριώτες μας λόγω της πανδημίας, οι ασφαλιστικές εταιρείες, προσεγγίζοντας την κάθε περίπτωση ξεχωριστά, παρείχαν επιπλέον διευκολύνσεις στην πληρωμή των ασφαλίστρων. Αυτό επέτρεψε στους ασφαλισμένους να διατηρήσουν τις ασφαλιστικές τους καλύψεις και να συνεχίσουν να λαμβάνουν αποζημιώσεις στις απαιτήσεις τους, έστω και αν τα ασφάλιστρά τους δεν ήταν πλήρως εξοφλημένα.
Η στρατηγική αυτή απέδωσε και, με την επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι πολίτες στράφηκαν προς τις ασφαλιστικές εταιρείες για ακόμα περισσότερες καλύψεις. Έχοντας πάντα υπόψη ότι στην Κύπρο εντοπίζεται σοβαρό πρόβλημα υποασφάλισης, με τον μέσο όρο καλύψεων να είναι στο μισό αυτού της Ευρώπης, η αύξηση που παρατηρείται δείχνει ότι η ασφαλιστική βιομηχανία ανταποκρίθηκε στα δύσκολα και αύξησε το επίπεδο εμπιστοσύνης της έναντι των πολιτών.
ΤΙ ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ 2022
Το 2022, χωρίς να υπολογίζουμε την πανδημία, αναμένεται να είναι ένα έτος με πληθώρα θεσμικών μεταρρυθμίσεων και ασφαλιστικών προκλήσεων. Οι πρώτες αφορούν σημαντικές αλλαγές στο εποπτικό και θεσμικό πλαίσιο, ενώ οι ασφαλιστικές προκλήσεις συμβαδίζουν με τα όσα βλέπουμε να αλλάζουν καθημερινά γύρω μας.
Στις μεταρρυθμίσεις βασικό ρόλο παίζει το λογιστικό πρότυπο IFRS17, η εφαρμογή του οποίου συζητείται εδώ και χρόνια και το οποίο τίθεται τελεσίδικα σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2023. Το νέο πρότυπο επηρεάζει κυρίως τις εταιρείες του κλάδου ζωής και θα προκαλέσει μεγάλες αλλαγές στις διαδικασίες και τα μηχανογραφικά συστήματα των εταιρειών. Η εφαρμογή του σε παγκόσμιο επίπεδο είχε ήδη αναβληθεί για έναν χρόνο, έχοντας ως κύρια αιτία την πολυπλοκότητα των αλλαγών και το κόστος εφαρμογής, που υπολογίζεται παγκόσμια στα €15-20 δισ.
Η πολυαναμενόμενη αλλαγή στην Ευρωπαϊκή Οδηγία MID για μηχανοκίνητα οχήματα τέθηκε σε εφαρμογή τον Δεκέμβριο του 2021 και μέσω αυτής εισάγονται αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι ασφαλιστικές καλύψεις στον κλάδο των μηχανοκινήτων. Οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να τροποποιήσουν συστήματα, συμβόλαια και μεθοδολογίες για να συμβαδίζουν με τις αλλαγές που επιφέρει η οδηγία. Αντίστοιχες τροποποιήσεις προκύπτουν και από την εισαγωγή των Συσκευασμένων Επενδυτικών Προϊόντων για ιδιώτες επενδυτές και των Επενδυτικών Προϊόντων βασιζόμενων σε Ασφάλιση, γνωστών ως PRIIPS, καθώς και του Πανευρωπαϊκού Συνταξιοδοτικού Προϊόντος, γνωστού και ως PEPP. Ταυτόχρονα, το 2022 θα αποτελέσει έτος έντονης διαβούλευσης της ασφαλιστικής βιομηχανίας με τα ευρωπαϊκά σώματα για την πρώτη τροποποίηση του πλαισίου Φερεγγυότητα ΙΙ (Solvency 2020 Review), το οποίο βρίσκεται πλέον ενώπιον των ευρωπαϊκών οργάνων για να λάβει την τελική του μορφή.
ΝΕΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Τα παραπάνω αποτελούν μόνο ένα μέρος των θεμάτων που θα κληθεί να διαχειριστεί η ασφαλιστική βιομηχανία το 2022, τα οποία, ας σημειωθεί, αποτελούν υποχρεώσεις έναντι των θεσμών. Περαιτέρω, η βιομηχανία καλείται να διαχειριστεί προκλήσεις που αφορούν την εισαγωγή και προώθηση νέων προϊόντων ασφάλισης, βάσει των αναγκών που προκύπτουν στην αγορά.
Στους δρόμους μας κυκλοφορούν όλο και περισσότερες συσκευές προσωπικής κινητικότητας, όπως ηλεκτρικά ποδήλατα, σκούτερ, πατίνια κλπ. Η ενδεχόμενη προώθηση νομοθεσίας για υποχρεωτική ασφάλιση των συσκευών αυτών αποτελεί πρόκληση για την ασφαλιστική βιομηχανία, η οποία να κληθεί να ασφαλίσει ένα καινούργιο προϊόν, για το οποίο δεν υπάρχουν ιστορικά κυκλοφοριακά δεδομένα. Παρόμοιες προκλήσεις αναμένεται να εμφανιστούν πολύ σύντομα με την επέκταση της κυκλοφορίας «έξυπνων» οχημάτων, αυτών δηλαδή που παρέχουν δυνατότητες αυτόνομης οδήγησης, για τα οποία δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία απόδοσης.
Η ψηφιακή εποχή αυξάνει συνεχώς την ποσότητα των δεδομένων που παράγονται και διατηρούνται. Όχι τυχαία, τα δεδομένα αποκαλούνται ως «το πετρέλαιο της νέας εποχής», παραπέμποντας στη νέα πραγματικότητα, στην οποία η δύναμη ενός ανθρώπου ή ενός έθνους είναι ανάλογη με την ποσότητα των δεδομένων στα οποία έχει πρόσβαση. Η ασφάλιση καλείται να παρέχει κάλυψη και προστασία στους διαχειριστές δεδομένων σε περίπτωση που αυτά διαρρεύσουν, αλλοιωθούν ή χαθούν. Παρόλο που στην Κύπρο ο νέος κλάδος του cyber insurance βρίσκεται ακόμη σε πολύ χαμηλά επίπεδα σε ασφάλιστρα, αναμένεται ότι την επόμενη χρονιά θα προκύψει σημαντική άνοδος στις εργασίες του κλάδου αυτού.
ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙΣ
Τέλος, προκλήσεις υπάρχουν και στον τομέα της ασφάλισης των μεγάλων αναπτύξεων που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Κύπρο. Λιμάνια, μαρίνες, ψηλά κτίρια και εμπορικά κέντρα αποτελούν αναπτύξεις οι οποίες χρήζουν ασφάλισης τόσο ενόσω κατασκευάζονται όσο και μετά που αρχίζουν τη λειτουργία τους. Η ασφάλιση τέτοιων μεγάλων αναπτύξεων απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και οι ασφαλιστικές εταιρείες αναπτύσσουν τεχνογνωσία για να προσφέρουν τα κατάλληλα ασφαλιστικά προϊόντα ώστε να καλυφθούν επαρκώς οι ιδιοκτήτες, χρήστες και επενδυτές αυτών των αναπτύξεων.
Τα παραπάνω παραπέμπουν σε ένα έτος με συνθήκες κάθε άλλο παρά ευνοϊκές. Η πανδημία δηλώνει παρούσα και παραμένει άγνωστο πότε και εάν θα υποχωρήσει. Οι προκλήσεις όμως πάνε χέρι-χέρι με τις ευκαιρίες. Η ασφαλιστική βιομηχανία δηλώνει και τη νέα χρονιά παρούσα και θα συνεχίσει να εργάζεται σκληρά και να ενισχύει τον ρόλο της ως φορέας στήριξης, παραμένοντας κοντά στους ασφαλισμένους πολίτες όταν αυτοί την χρειάζονται περισσότερο.
*Γενικού Διευθυντή Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ)