Έρχεται ύφεση 7% και ανεργία 9%

Τι προβλέπει το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής για το 2021-2023.

Ύφεση της τάξεως του 7% και ανεργία 9% αναμένει το Υπουργείο Οικονομικών για το 2020, σύμφωνα με το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2021-2023. 

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, με βάση το μακροοικονομικό σενάριο που ετοιμάστηκε, λόγω των δυσμενών επιπτώσεων της πανδημίας του COVID-19, η κυπριακή οικονομία το 2020 αναμένεται να παρουσιάσει ύφεση με το ρυθμό ανάπτυξης να προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο -7.0%. 

Οι οικονομικές προοπτικές για το 2020 περιβάλλονται από ακραία αβεβαιότητα και το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από το βάθος και τη διάρκεια της κρίσης. Η κρίση στον τομέα της υγείας αναμένεται να επηρεάσει όλο το φάσμα της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων και νευραλγικών τομέων, οδηγώντας σε σημαντικές επιπτώσεις τόσο στη ζήτηση, όσο και στην παραγωγή (διαταραχή της εφοδιαστικής αλυσίδας). 

Επιπλέον, δεδομένου ότι η ίδια κρίση πλήττει σοβαρά την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, οι εξαγωγές θα επηρεαστούν αρνητικά, ιδίως όσον αφορά τον τουριστικό τομέα. Αν και η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει σειρά μέτρων για στήριξη της οικονομίας και ελαχιστοποίηση της απώλειας θέσεων εργασίας, θεωρείται αδύνατο να μην επηρεαστεί η αγορά εργασίας. 

Αυξάνονται οι άνεργοι

Το βασικό σενάριο προϋποθέτει μείωση της απασχόλησης το 2ο τρίμηνο του 2020, λόγω του γεγονότος ότι η (τρέχουσα) διάρκεια των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας είναι για δύο μήνες ( μέσα Μαρτίου με μέσα Μαΐου), κατά τη διάρκεια των οποίων οι περισσότερες εταιρείες έχουν αναστείλει προσωρινά τις δραστηριότητές τους.

Καθώς οι επιχειρήσεις επαναδραστηριοποιούνται σταδιακά, σε συνδυασμό με τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας των πολιτών, το 2022 τα επίπεδα απασχόλησης αναμένεται να επανέλθουν κοντά στα επίπεδα του 2019. 

Για το 2020, ο πληθωρισμός (ΕΔΤΚ) αναμένεται να είναι αρνητικός περίπου στο -0.3%, κυρίως λόγω της μείωσης στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου μαζί με προσδοκίες για περαιτέρω μείωση κατά τη διάρκεια της χρονιάς, σχεδόν -40% το 2020 σε σχέση με το 2019. 

Το ποσοστό ανεργίας το 2020 αναμένεται να σημειώσει αύξηση και να κυμανθεί γύρω στο 9% του εργατικού δυναμικού από το 7.1% του προηγούμενου χρόνου. 

Μικρό καλάθι για του χρόνου

Οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας το 2021 αναμένονται θετικές με επιστροφή σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης. Η ανάκαμψη το 2021 αναμένεται να είναι μερική, με πλήρη ανάκαμψη κατά το 2022, μη παραγνωρίζοντας κινδύνους για την οικονομία. Η εγχώρια κατανάλωση και οι επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά, σε σχέση με τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 2020, ανακάμπτοντας κοντά στα επίπεδα του 2019. 

Οι εξαγωγές, σε αντίθεση, δεν αναμένεται να ανακάμψουν το ίδιο δυναμικά το 2021 λόγω του ότι ο τομέας του τουρισμού αναμένεται να ανακάμψει σταδιακά και όχι άμεσα στα επίπεδα που καταγράφηκαν από την κρίση. Από πλευράς πραγματικής οικονομίας, σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, το 2021 ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να κυμανθεί γύρω στο 6%. 

Στα πλαίσια της ανάπτυξης της οικονομίας, ο ρυθμός πληθωρισμού (ΕΔΤΚ) για το 2021 προβλέπεται να κυμανθεί στο 1%. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί γύρω στο 7.5% το 2021, κοντά στα επίπεδα πριν την κρίση με την απασχόληση να ανακάμπτει πλήρως το 2022. Στο Παράρτημα Ι παρουσιάζεται πίνακας με τους κυριότερους μακροοικονομικούς δείκτες της κυπριακής οικονομίας για τα έτη 2015 έως 2021.

Ισοσκελισμένος προϋπολογισμός

Η Κυπριακή Δημοκρατία στο παρόν στάδιο βρίσκεται στο προληπτικό μέρος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, όπου θα πρέπει να τηρείται ο κανόνας του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Ισοζυγίου, όπου για την Κύπρο αυτό εξυπακούει ισοσκελισμένο διαρθρωτικό ισοζύγιο. Επίσης, εφαρμόζονται οι πρόνοιες του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου της Ε.Ε. που αφορά τον έλεγχο των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών της Ε.Ε.. 

Αυτό συνεπάγεται ότι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εκδίδει, όπως και για κάθε κράτος μέλος, Συστάσεις για λήψη μέτρων από την Κυπριακή Δημοκρατία. Επίσης γίνεται έλεγχος για τυχόν ύπαρξη μακροοικονομικών ανισορροπιών (Macroeconomic Imbalances Procedure). 

Περαιτέρω, το Σχέδιο Δημοσιονομικού Προγράμματος (Draft Budgetary Plan) της Κυπριακής Δημοκρατίας εξετάζεται, σε ετήσια βάση, ενδελεχώς από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη δυνατότητα έκδοσης δημόσιων εισηγήσεων από την Επιτροπή για τυχόν τροποποίηση του σε περίπτωση που αποκλίνει από τις δεσμεύσεις της Δημοκρατίας έναντι των προνοιών του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. 

Σημειώνεται ότι, η Κυπριακή Δημοκρατία σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο τίθεται αυτόματα κάτω από τη λεγόμενη μεταπρογραμματική εποπτεία (“Post Programme Surveillance”), μέχρι να αποπληρωθεί τουλάχιστον το 75% του δανείου που έλαβε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. 

Η εποπτεία διεξάγεται σε εξαμηνιαία βάση και αξιολογεί τη δημοσιονομική πολιτική της χώρας, τυχόν ανάκληση μέτρων που έχουν εισαχθεί στα πλαίσια του Προγράμματος και τη δυνατότητα για αποπληρωμή της χρηματοδότησης. Λόγω των σημαντικών επιπτώσεων του κορωνοϊού στα δημόσια οικονομικά της Ε.Ε., έχει τεθεί σε εφαρμογή η πρόνοια “General Escape Clause” του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία, επιτρέπεται παρέκκλιση από τις πρόνοιες του Συμφώνου λόγω ενός ασυνήθιστου γεγονότος εκτός του ελέγχου ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών και το οποίο έχει σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο. 

Αυτό πρακτικά σημαίνει για την Κύπρο ότι επιτρέπεται απόκλιση από τον μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο ή από την κατάλληλη πορεία προσαρμογής προς αυτόν, τόσο κατά την αξιολόγηση όσο και κατά την εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ