Τέσσερα συνολικά όχι, εισέπραξε χθες ο ΑΔΜΗΕ από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου σε σχέση με τα αιτήματα που υπέβαλε αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, στο πλαίσιο του έργου Great Sea Interconnector.
Σε παρέμβασή του το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο, ο Υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, ξεκαθάρισε πως οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ είναι προς όφελος μεν, του Κύπριου καταναλωτή, θέτουν, ωστόσο, εν αμφιβόλω, την οικονομική βιωσιμότητας του έργου.
Τι αφορούν τα «όχι»
Συγκεκριμένα, η ΡΑΕΚ απάντησε αρνητικά στα πιο κάτω αιτήματα του φορέα υλοποίησης του έργου:
- H χρέωση των καταναλωτών ενέργειας για την ανάκτηση του κόστους του έργου να ξεκινούσε από 1.1.2025, με την πρόσθετη επιβάρυνση να ανέρχεται στα 0,06 σεντ ανά κιλοβατώρα.
- Στην αλλαγή μεθοδολογίας υπολογισμού του ποσοστού της απόδοσης του κεφαλαίου, το λεγόμενο μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου
- Να υπάρξουν πρόσθετες οικονομικές εξασφαλίσεις για το έργο σε περίπτωση που διακοπεί στην πορεία του
- Η ωφέλιμη ζωή του έργου να καθοριστεί στα 25 χρόνια αντί στα 35.
«Νίκη» για τον Κύπριο καταναλωτή, «ήττα» για το έργο;
Όπως επεσήμανε ο κ. Παπαναστασίου, η πιο σημαντική απόφαση είναι η πρώτη, καθώς έχει άμεσες οικονομικές επιπτώσεις.
Συγκεκριμένα, το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα προς τα τέλη του 2029, με τον Φορέα Υλοποίησης να ζητά επί της ουσίας να υπάρχει μία επιβάρυνση των καταναλωτών ενέργειας στην Κύπρο, τέσσερα περίπου χρόνια, πριν αρχίσουν να βλέπουν τα οφέλη.
«Αν και είναι καλά τα νέα για τον Κύπριο καταναλωτή, πιθανόν να μην είναι για το ίδιο το έργο», επεσήμανε, ο Υπουργός Ενέργειας, προειδοποιώντας πως «το έργο επιβαρύνεται σημαντικά οικονομικά και πιθανόν να μην είναι βιώσιμο». Ανέφερε δε, πως θα υπάρξουν διαβουλεύσεις τις επόμενες ημέρες.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας, η απόφαση της ΡΑΕΚ λήφθηκε με το σκεπτικό πως ήδη το ρεύμα στην Κύπρο είναι ακριβό και μία πρόσθετη επιβάρυνση για τα επόμενα 4 με 5 χρόνια θα δημιουργούσε δυσκολίες στα κυπριακά νοικοκυριά. Ωστόσο, όπως εξήγησε, όταν αναζητούνται επενδυτές σε ένα έργο, το οποίο είναι μεν ρυθμιζόμενο και εξασφαλίζει τα εισοδήματα οποιουδήποτε επενδυτή, όταν δεν υπάρχει ροή εισοδημάτων μέσα από την επιβάρυνση του καταναλωτή, οι επενδυτές δεν το βλέπουν πολύ θετικά.
Υπενθυμίζεται πως αυτή τη στιγμή για την υλοποίηση του εν λόγω έργου υπάρχει η επιδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύψους €657 εκατομμυρίων, ενώ εάν η Κυπριακή Δημοκρατία αποφασίσει να συμμετάσχει στο μετοχικό του κεφάλαιο, θα προσφέρει άλλα €100 εκατομμύρια. Όπως ανέφερε ο κ. Παπαναστασίου, υπολείπονται περίπου €1,2 δισεκατομμύρια, τα οποία πρέπει να εξευρεθούν από πιθανούς επενδυτές στην αγορά. Αξίζει να σημειωθεί, εφόσον εξευρεθούν από επενδυτές, οι Κύπριοι καταναλωτές θα κληθούν να αποπληρώσουν το 63% του κεφαλαιουχικού κόστους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους Ελλαδίτες καταναλωτές θα ανέλθει στο 37%. Στη συνέχεια, το λειτουργικό κόστος θα αφορά το 50% – 50%.
Αντιδράσεις από ΑΔΜΗΕ - ΕΕ
Τη δυσαρέσκεια της για την απόφαση της ΡΑΕΚ έδειξε ήδη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ από πλευράς ΑΔΜΗΕ υπήρξε χθες προφορική αντίδραση, σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου, με τον ίδιο να εκτιμά πως σήμερα θα έχουμε περισσότερες αντιδράσεις.
Όπως διευκρίνισε, η ΕΕ ανέμενε διαφορετική απόφαση από τη ΡΑΕΚ καθώς, είπε, είναι σύνηθες τα φιλόδοξα αυτά έργα να παίρνουν εισοδήματα από τους καταναλωτές πριν ολοκληρωθούν. «Αυτό συνέβη σε όλα τα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην Ευρώπη, αλλά και αλλού», προσθέτοντας πως σήμερα θα πρέπει να καταλάβουμε ακριβώς τι περιέχει αυτό το μήνυμα για να το διαχειριστούμε.
Επιπρόσθετα, σημείωσε πως μέχρι στιγμής δεν εκφράστηκε δυσφορία από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης, επισημαίνοντας, ωστόσο, πως ενδεχομένως, αυτό να αλλάξει.
Στις 11 Ιουλίου η συνέχεια..
Η επόμενη κρίσιμη συνάντηση μεταξύ των δύο πλευρών είναι προγραμματισμένη για την επόμενη Πέμπτη 11 Ιουλίου, οπόταν και αναμένεται κάθοδος της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ στην Κύπρο. Κατά τη συνάντηση θα γίνει η παρουσίαση στον Υπουργό Ενέργειας της μελέτης κόστους - οφέλους του Great Sea Interconnector, βάσει της οποίας η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάβει τις τελικές της αποφάσεις ως προς τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου.
Υπενθυμίζεται πως η μελέτη είχε τεθεί ως προαπαιτούμενο από την Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να συμμετάσχει επενδυτικά στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Ο κ. Παπαναστασίου ξεκαθάρισε πως η Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζει το έργο, όμως την τελική επενδυτική απόφαση θα την λάβει εφόσον αναλύσει τη μελέτη που θα λάβει στις 11 Ιουλίου.
Όπως επεσήμανε η μελέτη θα δοθεί σε τρεις κατευθύνσεις, εσωτερικά στο Ινστιτούτο Κύπρου και στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και εξωτερικά σε οίκο ο οποίος εξειδικεύεται στην ανάλυση τέτοιων μελετών.
Μέχρι τέλος καλοκαιριού οι τελικές αποφάσεις
Πάντως, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει άμεσα να λάβει τις τελικές της αποφάσεις, καθώς ο Φορέας Υλοποίησης θα πρέπει να υποβάλει στην κατασκευάστρια εταιρεία του καλωδίου “full notice to proceed”و μέχρι 31 Αυγούστου. Θα πρέπει δηλαδή, να λάβει την τελική δέσμευση για την ανάληψη του συνολικού κόστους της παραγωγής και της πόντισης του καλωδίου, η οποία ανέρχεται στα 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ.
Διαβάστε επίσης: Πόσα θα στοιχίσει στον Κύπριο καταναλωτή η ηλεκτρική διασύνδεση