Του Γιάννη Τελώνη*
Μια από τις προτάσεις που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό της κυβέρνησης για αντιμετώπιση των εκποιήσεων πρώτης κατοικίας αφορά τη δημιουργία ειδικού δικαστηρίου που θα επιλαμβάνεται αυτών των υποθέσεων.
Εκτιμώ ότι εάν η πρόταση εγκριθεί και υλοποιηθεί τάχιστα - που είναι και το ζητούμενο- θα έχει καταλυτική επίδραση στην αντιμετώπιση μεγάλου μέρους του προβλήματος.
Τα τρία κοινά χαρακτηριστικά
Όλα τα ΜΕΔ που έχουν ως υποθήκη την κύρια κατοικία έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά που συνθέτουν το πρόβλημα:
- Τη διακρίβωση / επιβεβαίωση του οφειλόμενου ποσού θέμα που προκύπτει από κακές πρακτικές του παρελθόντος από την πλευρά των δανειστών, με συνέπεια τη διόγκωση του οφειλόμενου ποσού.
- Την αξία του υποθηκευμένου κτήματος και κατά πόσο ο τρόπος καθορισμού της στη δανειακή σύμβαση είναι δίκαιος.
- Την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη ώστε να διακριβωθεί κατά πόσο η εκποίηση ως μέσο αποπληρωμής της οφειλής αποτελεί τη μοναδική διέξοδο.
Τα τρία αυτά σημεία εξαντλούν κατά την άποψή μου και ικανοποιούν το δικαίωμα του δανειστή για δίκαιη μεταχείριση. Ταυτόχρονα και οι δανειστές απολαμβάνουν το βασικό δικαίωμα της προστασίας μιας έννομης σύμβασης και την τήρηση των όρων της. Τέλος με τη σωστή λειτουργία της δικαστικής διαδικασίας η πολιτεία θα είναι πλέον σε θέση να εξετάσει στοχευμένα την παροχή κοινωνικής στήριξης εκεί όπου αυτή κρίνεται αναγκαία σε αντιδιαστολή με γενικευμένα μέτρα που οδηγούν σε κακή χρήση του δημόσιου χρήματος.
Να τεθούν τέσσερις προϋποθέσεις
Για να επιτύχει όμως η πρόταση τίθενται κατά την άποψή μου τέσσερις προϋποθέσεις:
- Τη χρονικά σύντομη λειτουργία του θεσμού.
- Τη σύντομη εκδίκαση υποθέσεων ώστε να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη και η εγκυρότητα του θεσμού.
- Έχοντας υπόψη ότι πολλά από τα υποκείμενα γεγονότα είναι ταυτόσημα σε αρκετές περιπτώσεις η γρήγορη εκδίκαση υποθέσεων με διάφορα υποκείμενα γεγονότα θα δημιουργήσει δεδικασμένο το οποίο θα συντομέψει την εκδίκαση των επόμενων υποθέσεων.
- Τέλος διαδικασία ως ένδικο μέσο πρέπει να καταστεί όσον τον δυνατό γίνεται οριστική αφού ένα ανεξέλεγκτο δικαίωμα προσφυγής σε εφετείο θα οδηγήσει τη διαδικασία σε αχρηστία.
Αναπόφευκτα αποφάσεις του δικαστηρίου θα οδηγήσουν σε εκποιήσεις. Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται και ο ρόλος της πολιτείας ως κοινωνικό κράτος για τη στέγαση και στήριξη των ασθενέστερων οικονομικά πολιτών που θα χάσουν την κατοικία τους.
Εκτιμώ επίσης ότι η επιτυχής λειτουργία του δικαστηρίου θα επιταχύνει τις διαδικασίες των άλλων σχεδίων που περιλαμβάνονται στον σχεδιασμό της κυβέρνησης αφού θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και η κουλτούρα τού «περίμενε κάτι καλύτερο» που δυστυχώς έχει εμπεδωθεί τα τελευταία χρόνια.
*Οικονομολόγου
Διαβάστε επίσης: Θα βοηθήσει στο πρόβλημα των ΜΕΔ, το «Δικαστήριο Eκποιήσεων»;