«Ο τομέας του ηλεκτρονικού χρήματος στην Κύπρο είναι αρκετά αναπτυγμένος και από πλευράς παροχής υπηρεσιών αλλά και από πλευράς χρήσης», αναφέρει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Economy Today ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών, Γιάννης Γεωργούλας.
Όπως εξηγεί ο κ. Γεωργούλας, «χρόνο με τον χρόνο οι ψηφιακές συναλλαγές πολλαπλασιάζονται τόσο σε ποσότητα όσο και σε αξία», προσθέτοντας πως σ’ αυτό έχει συμβάλει η πανδημία του κορωνοϊού. Ο κ. Γεωργούλας αναφέρεται ακόμα στις νέες τάσεις που επικρατούν, καθώς και στις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες και προϊόντα, ενώ ερωτηθείς σχετικά με το αν οι τράπεζες με τις FinTech μπορούν να είναι σύμμαχοι ή ανταγωνιστές, μάς αναφέρει πως «στην Κύπρο βρισκόμαστε ακόμα πίσω, αν και στο εξωτερικό μεγάλοι τραπεζικοί Οργανισμοί συνεργάζονται με FinTech εταιρείες».
Πόσο αναπτυγμένος είναι ο τομέας του ηλεκτρονικού χρήματος στην Κύπρο;
Θα έλεγα ότι ο τομέας του ηλεκτρονικού χρήματος στην Κύπρο είναι αρκετά αναπτυγμένος και από πλευράς παροχής υπηρεσιών αλλά και από πλευράς χρήσης. Την ίδια ώρα βλέπουμε καθημερινά τον τομέα να εξελίσσεται όλο και πιο πολύ, με νέες εταιρείες να δημιουργούν τη βάση τους στην Κύπρο, με σκοπό να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους τοπικά αλλά και στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, δημιουργούνται νέες υπηρεσίες προς τους καταναλωτές διευκολύνοντας την καθημερινότητά τους. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι δεχόμαστε πολλές νέες αιτήσεις αδειοδοτημένων εταιρειών από την Κεντρική Τράπεζα για να ενταχθούν στον σύνδεσμό μας, πράγμα που δείχνει και την ανάπτυξη του τομέα.
Ποια είναι τα πιο δημοφιλή προϊόντα και υπηρεσίες στην αγορά των ψηφιακών πληρωμών/συναλλαγών;
Κάποιες από τις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες του τομέα των ψηφιακών συναλλαγών είναι οι εξής:
• Ηλεκτρονικά πορτοφόλια, όπου οι καταναλωτές μπορούν να αποθηκεύσουν, να διαχειριστούν, να στείλουν και να λάβουν χρήματα.
• Προπληρωμένες κάρτες, όπου οι καταναλωτές μπορούν να πραγματοποιήσουν συναλλαγές σε καταστήματα, όπως και να «τραβήξουν» χρήματα από ATMs. Συνήθως οι προπληρωμένες κάρτες συνδέονται με ηλεκτρονικά πορτοφόλια.
• Πληρωμές, όπου επιχειρήσεις και καταναλωτές μπορούν να στείλουν χρήματα διεθνώς, γρήγορα και σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές.
• Υπηρεσίες συναλλάγματος, όπου επιχειρήσεις ή καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν ξένο συνάλλαγμα σε πολύ ανταγωνιστικές τιμές.
• Έξυπνες εφαρμογές κινητών, όπου οι καταναλωτές μπορούν να διαχειριστούν τους λογαριασμούς τους και να δουν το ιστορικό κινήσεών τους εύκολα.
• Επεξεργασία πληρωμών, όπου για λογαριασμό επιχειρήσεων εκτελείται η επεξεργασία καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών.
Πώς κινήθηκε η αγορά των ψηφιακών πληρωμών/συναλλαγών στη διάρκεια του προηγούμενου έτους;
Τα όποια στοιχεία έχουμε έρχονται από τις εταιρείες – μέλη μας και την εικόνα που έχουμε στην αγορά γενικά. Αυτά μας δείχνουν ότι χρόνο με τον χρόνο οι ψηφιακές συναλλαγές πολλαπλασιάζονται τόσο σε ποσότητα όσο και σε αξία. Το ίδιο έγινε και τη χρονιά που μας πέρασε. Δεν μπορώ να παραλείψω όμως το γεγονός ότι σε αυτό συνέβαλε ο κορωνοϊός τα προηγούμενα χρόνια, όπου ανάγκασε πολλούς να μάθουν να χειρίζονται τα ηλεκτρονικά μέσα και να διεκπεραιώνουν τις συναλλαγές τους ηλεκτρονικά.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ
Ποιες τάσεις επικρατούν στην αγορά;
Κάποιες από τις νέες τάσεις που επικρατούν αυτή τη στιγμή στην αγορά είναι οι εξής:
• Πληρωμές μέσω κινητών τηλεφώνων.
• Πληρωμές σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή οι πληρωμές επιβεβαιώνονται την ίδια στιγμή, χωρίς οι καταναλωτές ή οι επιχειρήσεις να χρειάζεται να περιμένουν για μέρες, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια.
• Η τεχνολογία του Blockchain χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, βελτιώνοντας την ίδια ώρα την ασφάλειά τους.
• Πληρωμές και διαχείριση εφαρμογών στον χρηματοοικονομικό τομέα με βιομετρικά στοιχεία. Πλέον για την επαλήθευση συναλλαγών ή τη διαχείριση εφαρμογών φτάνει κάποιος να σκανάρει την ίριδα του ματιού του για να μπορέσει να επιβεβαιώσει μια πληρωμή ή να εισέλθει σε μια εφαρμογή.
Η πανδημία, η ανάγκη για ψηφιακή και Πράσινη Μετάβαση, το ESG και μια σειρά από άλλους παράγοντες έχουν επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας τόσο των τραπεζικών ιδρυμάτων όσο και των υπόλοιπων επιχειρήσεων. Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το πεδίο στην αγορά των ψηφιακών πληρωμών/συναλλαγών; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις σας;
Το ESG έχει μπει για τα καλά στις επιχειρήσεις γενικά και στις τράπεζες ειδικά. Οι Ρυθμιστικές Αρχές το βλέπουν πλέον ως προτεραιότητα γι’ αυτό και πολλοί Οργανισμοί είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με το τι κάνουν για την προώθηση της φροντίδας του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ευθύνης αλλά και της διαφάνειας μέσω της χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης. Στον τομέα των ψηφιακών συναλλαγών μπορούμε να πούμε ότι βελτιώνεται η περιβαλλοντολογική βιωσιμότητα μέσω της χρήσης ηλεκτρονικού χρήματος, αφού αποφεύγεται η παραγωγή και διακίνηση φυσικού χρήματος. Την ίδια ώρα βοηθά την κοινωνία γιατί επιτρέπει σε ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος να έχουν πρόσβαση σε πιο ασφαλείς και φθηνότερες συναλλαγές και επίσης οι ψηφιακές συναλλαγές προσθέτουν στη διαφάνεια, αφού δίνουν την ευκαιρία στους καταναλωτές να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο και πρόσβαση στις πληροφορίες. Η εκτίμησή μου είναι ότι στο άμεσο μέλλον τα φώτα θα πέσουν στο πώς θα μπορέσει να επιτευχθεί μείωση της κατανάλωσης ενέργειας από τους Οργανισμούς που προσφέρουν ψηφιακές συναλλαγές. Ο τρόπος ίσως να είναι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Εκτός από τις τράπεζες, βλέπουμε να δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά και FinTech εταιρείες. Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο FinTech και ποια η διαφορά με τις παραδοσιακές τράπεζες;
Με τον όρο FinTech εννοούμε τις εταιρείες που εξειδικεύονται στην παροχή τεχνολογικών λύσεων στον χρηματοοικονομικό τομέα, με σκοπό να καλυτερεύσουν την εμπειρία και την εξυπηρέτηση του πελάτη. Εν αντιθέσει με τις τράπεζες, οι FinTech είναι πολύ πιο ευέλικτες και μπορούν να προσαρμοστούν και να ανταποκριθούν γρήγορα και εύκολα στις ανάγκες της αγοράς. Οι FinTech επικεντρώνονται στην πελατειακή εμπειρία και στην εξυπηρέτηση προσφέροντας εύχρηστες λύσεις την ώρα που οι τράπεζες προσφέρουν περισσότερες μεν υπηρεσίες αλλά πιο δύσχρηστες για τους πελάτες. Τέλος την ώρα που οι τράπεζες χρησιμοποιούν παραδοσιακά συστήματα, οι FinTech επικεντρώνονται στη συνεχιζόμενη βελτίωση των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν με σκοπό την εξέλιξη των υπηρεσιών που προσφέρουν.
ΣΥΜΜΑΧΟΙ Ή ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ;
Σύμφωνα με έρευνα, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στις τράπεζες και τις FinTech εταιρείες. Πώς βλέπετε αυτή την προοπτική; Μπορούν να είναι σύμμαχοι ή ανταγωνιστές;
Στο εξωτερικό μεγάλοι τραπεζικοί Οργανισμοί συνεργάζονται με FinTech εταιρείες με διάφορους τρόπους, όπως είναι η PayPal με την JPMorgan Chase για να επιτρέψει στους πελάτες της τη χρήση της υπηρεσίας PayPal σε καταστήματα και επιχειρήσεις που δεν δέχονται πιστωτικές κάρτες της JPMorgan Chase και η Revolut με τη Lloyd’s Bank, με σκοπό την παροχή της δυνατότητας στους πελάτες της Lloyd’s να προσθέτουν τις κάρτες τους στην εφαρμογή της Revolut. Ακόμα και στην Ελλάδα μια από τις συστημικές τράπεζες έκανε σύμπραξη με μια FinTech για να δημιουργήσουν μαζί μια Fintech τράπεζα. Στην Κύπρο δυστυχώς βρισκόμαστε ακόμα πίσω αφού δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο που να δείχνει σημάδια προόδου. Το σίγουρο είναι ότι ο δύσκολος παράγοντας της εξίσωσης είναι οι τράπεζες που κινούνται πιο παραδοσιακά από ό,τι ίσως θα έπρεπε.
Τι εννοούμε με τον όρο Open Banking;
Το Open Banking είναι η πρακτική στην οποία Οργανισμοί επιτρέπουν σε εξουσιοδοτημένα τρίτα μέρη να έχουν πρόσβαση στα τραπεζικά δεδομένα χρηστών μέσω APIs. Αυτό έχει επιτευχθεί μέσω της ευρωπαϊκής οδηγίας PSD2. Ένα απλό παράδειγμα είναι η διασύνδεση μιας εφαρμογής διαχείρισης των οικονομικών μας με τον τραπεζικό μας λογαριασμό. Με την πάροδο του χρόνου και την ανάπτυξη νέων εφαρμογών που καλυτερεύουν την ποιότητα της καθημερινότητάς μας η χρήση του Open Banking γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Βρισκόμαστε ήδη στην εποχή του Open Banking αξιοποιώντας τις δυνατότητές του.
Ποια οφέλη μπορεί να προκύψουν για την κυπριακή οικονομία από την ενθάρρυνση και την προώθηση επενδύσεων στον τομέα της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας; Υπάρχει το ανάλογο ρυθμιστικό πλαίσιο;
Το ρυθμιστικό πλαίσιο φυσικά υπάρχει όπως και η κατάλληλη γνώση των Ρυθμιστικών Αρχών. Τρανό παράδειγμα είναι η μεγάλη κινητικότητα για έκδοση νέων αδειών ηλεκτρονικών ιδρυμάτων πληρωμών στην Κεντρική Τράπεζα. Την ίδια ώρα υπάρχουν πολλές αδειοδοτημένες εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες. Αυτές οι εταιρείες εργοδοτούν ένα μεγάλο αριθμό υπαλλήλων υψηλά αμειβόμενων στις περισσότερες περιπτώσεις και η φορολογία που πληρώνεται στο κράτος είναι σημαντική. Μεγαλώνοντας οι εταιρείες, προσλαμβάνουν όλο και περισσότερο κόσμο βοηθώντας στην εξάλειψη της ανεργίας.
Πόσες FinTech εταιρείες δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και πόσους εργαζόμενους απασχολούν; Υπάρχει δυνατότητα για είσοδο και άλλων εταιρειών;
Οι αδειοδοτημένες εταιρείες από τις Ρυθμιστικές Αρχές στην Κύπρο είναι περίπου 200 και αφορά εταιρείες που εποπτεύονται είτε από την Κεντρική Τράπεζα, είτε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι μιλάμε για χιλιάδες εργαζόμενους που ζουν στην Κύπρο, πληρώνουν φόρους στην Κύπρο και ξοδεύουν αν όχι όλο, σίγουρα το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους στην Κύπρο. Φυσικά και υπάρχει χώρος για την είσοδο FinTech εταιρειών, αφού αυτού του είδους οι εταιρείες απευθύνονται όχι κατ’ ανάγκη τοπικά αλλά έχουν ως στόχο την διεθνή αγορά.