Αναλύει το success story της, καταθέτει τις εισηγήσεις του για το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς της Κύπρου και σχολιάζει τα σημερινά δεδομένα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Η συνέντευξη παραχωρείται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 χρόνων επιτυχημένης παρουσίας στην Κύπρο.
Του Σωκράτη Ιωακείμ
Το 2017 σηματοδοτεί 80 χρόνια επιτυχημένης επιχειρηματικής δραστηριότητας για την EY στην Κύπρο. Πώς ήταν το ξεκίνημα της εταιρείας στην Κύπρο το 1937 και πώς εξελίχθηκε μέχρι σήμερα;
Θα σας απαντήσω, αρχίζοντας από το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας. Με το εξειδικευμένο μας προσωπικό και την έμφαση που δίνουμε στη συνεχή εκπαίδευσή του (το 2016, η EY επένδυσε πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια στην κατάρτιση προσωπικού και σχεδόν 12 εκατομμύρια ώρες εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε όλο τον κόσμο), την άριστη ποιότητα εξυπηρέτησης, αλλά και το εύρος των υπηρεσιών που προσφέρουμε στους πελάτες μας, έχουμε καταφέρει σήμερα να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη της αγοράς και να βρισκόμαστε ανάμεσα στους κορυφαίους του τομέα.
Η παρουσία της EY στην Κύπρο χρονολογείται από το 1937, όταν ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός Russel & Company, που αποτελούσε τότε την πρώτη εταιρεία παροχής επαγγελματικών λογιστικών υπηρεσιών στο νησί. Η Ernst & Young Cyprus Ltd ιδρύθηκε το 1989 μετά τη συγχώνευση των οίκων Arthur Young/Russel & Co. και της Ernst & Whinney, και είναι μέρος ενός διεθνούς δικτύου με πέραν των 250.000 εργαζομένων σε περισσότερες από 150 χώρες ανά τον κόσμο. Το 2013, ο οργανισμός μετονομάστηκε από Ernst & Young σε EΥ.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 80 χρόνων, η ΕΥ Κύπρου διατηρεί άριστη φήμη ανάμεσα στον επιχειρηματικό κόσμο του νησιού και κατέχει εξέχουσα θέση στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, εξυπηρετώντας ένα ευρύ φάσμα πελατών. Έχοντας ξεκινήσει με μόνο μερικούς επαγγελματίες το 1937, η εταιρεία αριθμεί σήμερα 300 άτομα και δραστηριοποιείται μέσω των γραφείων της σε Λευκωσία και Λεμεσό.
Όλοι σημαντικοί πελάτες
Η Εταιρεία βρίσκεται στο προσκήνιο στους τομείς των ελεγκτικών, φορολογικών, συμβουλευτικών και χρηματοοικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών. Ποιοι είναι, σήμερα, οι σημαντικότεροι πελάτες, στους οποίους παρέχετε υπηρεσίες;
Στην EY δεν διαχωρίζουμε τους πελάτες μας σε σημαντικούς και σημαντικότερους. Για εμάς είναι όλοι σημαντικοί και παρέχουμε σε όλους υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία μας. Μέσω του εκτεταμένου διεθνούς δικτύου μας και της μεγάλης τεχνογνωσίας που έχουμε στη διάθεσή μας, βρισκόμαστε δίπλα στους πελάτες μας και εργαζόμαστε μαζί τους για την επίλυση των προβλημάτων και τη διαχείριση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν. Προσπαθούμε πάντοτε να προσαρμόζουμε τις υπηρεσίες μας στις επιχειρηματικές ανάγκες των πελατών μας και τους βοηθούμε να αξιοποιούν προς όφελός τους τις αναδυόμενες ευκαιρίες.
Αυτά τα 80 χρόνια καταφέραμε να έχουμε ένα ευρύ φάσμα πελατών, από ιδιώτες και επιχειρηματίες μέχρι σημαντικές δημόσιες εταιρείες και μεγάλους πολυεθνικούς οργανισμούς. Προσβλέπουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με επιχειρήσεις και οργανισμούς στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε στην ανάπτυξη της οικονομίας του τόπου και ταυτόχρονα να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός κόσμου που θα λειτουργεί καλύτερα και θα αντεπεξέρχεται με επιτυχία στις προκλήσεις των καιρών.
Νέα φορολογικά κίνητρα
Πώς κρίνετε το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς της Κύπρου; Πιστεύετε ότι είναι ελκυστικό για τους ξένους επενδυτές;
Εδώ και δεκαετίες, η Κύπρος πρωτοστατεί στους τομείς των επιχειρηματικών αναδιαρθρώσεων και του διεθνούς φορολογικού προγραμματισμού, λόγω και των αυξημένων απαιτήσεων της εποχής μας, που επιβάλλουν στις επιχειρήσεις την τεκμηρίωση περιεχομένου και φυσικής παρουσίας. Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι τα τελευταία χρόνια, η σημασία της Κύπρου ως διεθνούς διοικητικού κέντρου και ως βάσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων έχει αυξηθεί.
Πιστεύω ότι υπάρχουν σημαντικά φορολογικά οφέλη που είναι ελκυστικά για τους ξένους επενδυτές, όπως για παράδειγμα οι φορολογικές ελαφρύνσεις για υψηλά αμειβόμενα στελέχη. Επίσης, πολύ θετικό είναι το γεγονός ότι πρόσφατα εισήχθησαν νέα φορολογικά κίνητρα σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία και τις καινοτόμες επιχειρήσεις, τα οποία έχουν βελτιώσει ακόμη περισσότερο την ανταγωνιστικότητά μας διεθνώς, ως προορισμού επιλογής για πολυεθνικούς παίκτες που αναζητούν επιχειρηματικές ευκαιρίες στην περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής, και Αφρικής.
Ποια είναι τα επιχειρήματα που προτάσσετε στους ξένους επενδυτές, ώστε να πεισθούν να επενδύσουν στον τόπο, αλλά και σε αυτούς που βρίσκονται στην Κύπρο, για να παραμείνουν;
Η χώρα μας σταδιακά και αφού απέδειξε στις ξένες αγορές ότι μπορεί να αντεπεξέρχεται τις σκοπέλους και να ανασυντάσσει τις δυνάμεις της, κατάφερε να ανέβει υψηλότερα στη λίστα όσων λαμβάνουν τις αποφάσεις και των εταιρειών υψηλής κεφαλαιοποίησης, ως τόπος επιλογής ίδρυσης διεθνούς και περιφερειακής έδρας.
Η Κύπρος έχει αποδείξει ότι είναι μια ανθεκτική και φιλο-επιχειρηματική οικονομία. Οι συνεχόμενες αναβαθμίσεις από διεθνείς οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας έχουν συμβάλει στην αναβίωση της Κύπρου ως ελκυστικού προορισμού στην Ευρώπη για ξένες επενδύσεις.
Η συμμετοχή μας στην Ε.Ε. και η στρατηγική γεωγραφική μας θέση στην Ανατολική Μεσόγειο παρέχουν ασφαλή πρόσβαση σε μια ενωμένη ευρωπαϊκή αγορά 500 εκατομμυρίων ανθρώπων, καθώς και στις αναπτυσσόμενες αγορές της Μέσης Ανατολής, της Ασίας και της Αφρικής.
Η Κύπρος είναι μία ουδέτερη και σταθερή χώρα που διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις τόσο με το Ισραήλ όσο και με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, προσφέροντας στις εταιρείες το ιδανικό περιβάλλον για επιτυχημένες εξορμήσεις στην περιοχή.
Το επιχειρείν στην Κύπρο είναι εύκολο και απλό, χάρη στο αγγλόφωνο εργατικό δυναμικό υψηλής μόρφωσης – μεγάλο μέρος του οποίου έχει εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία – τα σχετικά χαμηλά έξοδα σύστασης και λειτουργίας μίας επιχείρησης, συγκριτικά με την ηπειρωτική Ευρώπη, το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και το ολοκληρωμένο και διαφανές νομικό και κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο βασίζεται στο αγγλικό εθιμικό δίκαιο.
Ο πρόσφατος και ολοκληρωμένος επανασχεδιασμός του επενδυτικού κυπριακού πλαισίου έχει αναδείξει την Κύπρο ως ακόμη έναν ευρωπαϊκό, ανταγωνιστικό και καλά ελεγχόμενο κέντρο επενδύσεων και διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων. Έχουμε δουλέψει ακούραστα για να φέρουμε τη χώρα στο ίδιο επίπεδο με άλλους κορυφαίους χρηματοοικονομικούς κόμβους και έχουμε ήδη διαπιστώσει αυξανόμενο ενδιαφέρον και ζήτηση από επενδυτές και φορείς παροχής οικονομικών υπηρεσιών, οι οποίοι έχουν τα μάτια τους ανοιχτά για νέα κέντρα που να λειτουργούν βάσει κοινοτικών κανονισμών. Αυτός ο σχετικά νέος τομέας στην Κύπρο, έχει τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε αγορά πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, με ιδιαίτερη έμφαση στη Μέση Ανατολή και τις χώρες της ΚΑΚ.
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο
Ο αναπτυσσόμενος τομέας πετρελαίου και αερίου έχει με τη σειρά του τοποθετήσει για τα καλά την Κύπρο στον χάρτη, ως κέντρο επενδυτικού ενδιαφέροντος για τις ΗΠΑ, Ευρώπη, Ασία και Μέση Ανατολή, χάρη στην αμερικανική εταιρία Noble Energy, που ανακάλυψε τις πρώτες δεξαμενές κυπριακού φυσικού αερίου, το 2011. Από τότε, η Κύπρος έχει προσελκύσει παγκόσμιους κολοσσούς ενέργειας, όπως τις ENI, Total, ExxonMobil και Shell, για να εξερευνήσουν τα χωρικά μας ύδατα με στόχο περισσότερες ανακαλύψεις.
Ο τομέας της ναυτιλίας είναι, επίσης, εδώ και χρόνια μία από τις πιο επιτυχημένες εξαγώγιμες υπηρεσίες μας και η σημαία της Κύπρου είναι πια συνώνυμη με την ποιότητα. Η Κύπρος κατατάσσεται ως ο ενδέκατος μεγαλύτερος στόλος παγκοσμίως και θεωρείται σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους κόμβους για υπηρεσίες διαχείρισης πλοίων, καθώς και το τρίτο μεγαλύτερο κέντρο υπηρεσιών διαχείρισης πλοίων στην Ευρώπη. Είμαστε αποφασισμένοι να βρισκόμαστε πάντα ένα βήμα μπροστά και να αναβαθμίζουμε συνεχώς τις υπηρεσίες και τα κίνητρα προς τις διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες, έτσι ώστε να ενισχύουμε τον κλάδο της ναυτιλίας μας.
Σε γερά θεμέλια
Αρκετοί είναι αυτοί, που σήμερα, υποστηρίζουν πως ο τραπεζικός τομέας έχει σταθεροποιηθεί. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Ο κυπριακός τομέας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στηρίζεται σε γερά θεμέλια, χάρη σε ένα στιβαρό κανονιστικό πλαίσιο και την προσεκτική εποπτεία και προστασία του καταναλωτή. Η ανθεκτικότητα του τομέα αντικατοπτρίζεται στους υγιείς δείκτες κεφαλαίου και ρευστότητας που επιδεικνύουν οι τράπεζες σήμερα και στη συνεχή εγγραφή νέων εταιρειών, κεφαλαίων και επενδυτικών μέσων.
Δεν είναι τυχαίο που κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχουμε δει σημαντικές επενδύσεις από τις ΗΠΑ στα τραπεζικά μας ιδρύματα. Οι δύο μεγαλύτεροι δανειστές του τόπου, η Τράπεζα Κύπρου και η Ελληνική Τράπεζα, έχουν καταγράψει σημαντικές διεθνείς επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης εκείνης του αμερικανικού επενδυτικού γίγαντα και πρόσφατα διορισμένου Αμερικανού Υπουργού Εμπορίου, Wilbur Ross, και της επενδυτικής εταιρείας (hedge fund) Third Point, με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Σε ό,τι αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα, εκτιμώ ότι παρά το υφιστάμενο και επίμονο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι τράπεζες θα συνεχίσουν την πορεία σταθερότητας, η οποία άρχισε πριν από δύο περίπου χρόνια μετά από δραστικές αποφάσεις και αλλαγές. Αναμένω, επίσης, ότι θα διατηρήσουν την αυστηρή και συντηρητική τους προσέγγιση στην παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων, λόγω ακριβώς των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν εξαιτίας πρακτικών που εφαρμόζονταν στο παρελθόν. Αυτός βεβαίως ο συντηρητισμός ενδεχομένως να αποτελέσει σε κάποιες περιπτώσεις τροχοπέδη στην προώθηση επενδυτικών και αναπτυξιακών έργων. Εκτιμώ, επίσης, ότι η εισδοχή της Τράπεζας Κύπρου στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου θα επενεργήσει θετικά στο σύνολο του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, κυρίως στον τομέα της επανάκτησης της εμπιστοσύνης και κατ’ επέκταση των επενδύσεων.
Η έξοδος της Βρετανίας
Κατά την άποψή σας, το μέλλον της κυπριακής οικονομίας είναι ευοίωνο;
Αναμφισβήτητα κατά τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφηκε μία θετική πορεία με αποτελέσματα που επιτρέπουν αισιοδοξία για το μέλλον. Σήμερα, η Κύπρος είναι στην ουσία μία από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες οικονομίες μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς όχι μόνο καταφέραμε να διατηρήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα για τις διεθνείς επιχειρήσεις, αλλά αυξήσαμε και την ανταγωνιστικότητά μας.
Όμως, οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι παραμένουν. Υπάρχουν σημαντικοί σταθμισμένοι και αστάθμητοι παράγοντες, οι οποίοι, εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την οικονομία και να υπονομεύσουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής.
Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται ο εφησυχασμός που φέρνει μαζί της η θετική πορεία, η μη προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, όπως και η δυστοκία στη λήψη δύσκολων αποφάσεων ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών. Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ακόμη μία πηγή αβεβαιότητας, καθώς οι κυπριακές επιχειρήσεις, λόγω ιδιαίτερων δεσμών με το ΗΒ, θα πρέπει να δράσουν έγκαιρα, για να αντιμετωπίσουν τις πιθανές συνέπειες.
Σε ό,τι αφορά στον χρηματοπιστωτικό τομέα, παρά το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που συνεχίζει να αποτελεί την πιο σημαντική πρόκληση του τραπεζικού τομέα, οι τράπεζες δείχνουν να βελτιώνονται με σταθερά βήματα και να αναζητούν να χρηματοδοτήσουν τις βιώσιμες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Σε ό,τι αφορά στον ενεργειακό πλούτο της χώρας μας, το 2017 σηματοδοτείται από την έναρξη των γεωτρήσεων εκ μέρους της TOTAL και τη συνέχιση των γεωτρήσεων εκ μέρους της ΕΝΙ. Τα επόμενα βήματα θα πρέπει να συνεχίσουν να γίνονται με μεθοδικότητα και προσοχή και οι σημερινές ενέργειες και δαπάνες δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να βασίζονται στα οποιαδήποτε μελλοντικά εισοδήματα.
Τέλος, η αβεβαιότητα για την πορεία των συνομιλιών για το Κυπριακό αποτελεί έναν ακόμη σοβαρό λόγο να παραμείνουμε συγκρατημένα αισιόδοξοι και συντηρητικοί στις αποφάσεις και κινήσεις μας.
Η κατάρρευση της οικονομίας
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε η εταιρεία στην 80χρονη πορεία της;
Η κάθε μέρα και ο κάθε πελάτης είναι για εμάς μια πρόκληση, όπως επίσης πρόκληση είναι η δημιουργία νέων υπηρεσιών και η στελέχωσή τους από εξειδικευμένο προσωπικό, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τους πελάτες μας μέσα στο αναδυόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Μία από τις μεγαλύτερες ίσως προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε στην ΕΥ Κύπρου, από την αρχή της λειτουργίας μας, ήταν βεβαίως η κατάρρευση της οικονομίας το 2013, όταν ήρθαμε αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Έπρεπε να συνεχίσουμε τις δραστηριότητές μας και να προστατέψουμε την κερδοφορία μας, αλλά κυρίως να εξασφαλίσουμε το ανθρώπινο δυναμικό μας. Παράλληλα, έπρεπε να σταθούμε δίπλα στους πελάτες μας και να εργαστούμε μαζί τους με στόχο να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητά τους και να τους βοηθήσουμε να μπουν σε μια πορεία σταθεροποίησης και ανάπτυξης.
WHO IS WHO
Ο Σταύρος Παντζαρής διαδέχθηκε τον Ανδρέα Δημητρίου στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΥ Κύπρου από 1η Ιουλίου 2015. Κατά τη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του, ο Σταύρος Παντζαρής ανέπτυξε δραστηριότητα στην παροχή ελεγκτικών υπηρεσιών, συμβουλών επιχειρηματικού κινδύνου, καθώς και υπηρεσιών υποστήριξης συναλλαγών (Transaction Support Services). Στο παρελθόν συμμετείχε, επίσης, ως υπεύθυνος έργου σε ομάδες που ασχολήθηκαν με έργα εξαγορών και συγχωνεύσεων, προσφέροντας παράλληλα συμβουλές σε θέματα αναφορικά με την ετοιμασία Ενημερωτικών Δελτίων για αρχική εγγραφή εταιρειών στο Κυπριακό Χρηματιστήριο (ΙΡΟ). Διετέλεσε, επίσης, επικεφαλής του τμήματος Διαχείρισης Ποιότητας και Κινδύνων της ΕΥ στην Κύπρο, καθώς και υπεύθυνος για την τήρηση/συμμόρφωση του προσωπικού της ΕΥ Κύπρου με τους διεθνείς κανόνες ανεξαρτησίας της ΕΥ. Kατέχει πτυχίο Μηχανικής (B. Eng in Engineering with Industrial Management) και είναι εγγεγραμμένος ως Εγκεκριμένος Λογιστής από το 1992. Είναι μέλος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Αγγλίας και Ουαλίας (FCA) και μέλος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ). Στο παρελθόν υπήρξε μέλος της Χρηματιστηριακής Επιτροπής του ΣΕΛΚ, υπηρετώντας ως πρόεδρος κατά τη διάρκεια των ετών 2003-2005. Σήμερα, είναι Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΛΚ.