Του Αδάμου Αδάμου
Πέραν των ενέσεων που δίνουν στην κυπριακή οικονοµία οι χιλιάδες ξένοι φοιτητές στον τόπο, αποτελούν δεξαµενή και για κάλυψη των αυξανόµενων αναγκών που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας.
Τη συµβολή των ξένων φοιτητών καταγράφουν στο Economy Today οι Εργοδοτικές Οργανώσεις του τόπου, επισηµαίνοντας την ίδια ώρα την ανάγκη περαιτέρω ευελιξίας για απασχόληση φοιτητών από τρίτες χώρες, δεδοµένων των περιορισµών που υπάρχουν όσον αφορά στην εργοδότηση και απασχόλησή τους.
Τις θέσεις του ΚΕΒΕ επί του θέµατος αναπτύσσει ο Ανδρέας Αλέξη, Λειτουργός του Τµήµατος Εργασιακών Σχέσεων, Κοινωνικής Πολιτικής και Ανάπτυξης Ανθρώπινου ∆υναµικού του Επιµελητηρίου και από πλευράς ΟΕΒ ο Γιώργος Χατζηκαλλής, Ανώτερος Λειτουργός του Τµήµατος Εργασιακών Σχέσεων και Κοινωνικής Πολιτικής της Οµοσπονδίας Εργοδοτών και Βιοµηχάνων, απαντώντας σε δύο κοινές ερωτήσεις που έθεσε το Economy Today.
Ανδρέας Αλέξη (ΚΕΒΕ)
«Αναγκαία εξέλιξη η άρση των υφιστάµενων περιορισµών»
Πόσο σηµαντική είναι η συµβολή των ξένων φοιτητών στην κάλυψη αναγκών που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας της Κύπρου;
Η συµβολή των ξένων φοιτητών στην κάλυψη των αναγκών της αγοράς εργασίας στην Κύπρο είναι πολύ σηµαντική και καθοριστική, καθώς η κυπριακή οικονοµία τα τελευταία χρόνια λειτουργεί µε αυξηµένους ρυθµούς ανάπτυξης, µε αποτέλεσµα να επικρατούν στην αγορά εργασίας συνθήκες έλλειψης εργατικού δυναµικού σε αρκετές οικονοµικές δραστηριότητες.
Από το 1991 που καταρτίστηκε σχέδιο εισαγωγής εργατικού δυναµικού από τρίτες χώρες έχει αποδειχθεί ότι γενικά όλες οι κατηγορίες νόµιµων ξένων εργατών είναι ωφέλιµοι και χρήσιµοι για την κυπριακή οικονοµία και µε την εδώ παρουσία τους έδωσαν και εξακολουθούν να δίνουν λύσεις σε συγκεκριµένες ανάγκες της αγοράς εργασίας, οι οποίες είναι αδύνατο να καλυφθούν από ντόπιο εργατικό δυναµικό.
Οι φοιτητές από τρίτες χώρες στην Κύπρο σήµερα ανέρχονται σε 12.000 περίπου, εκ των οποίων 1.500 εργάζονται. Τα άτοµα αυτά δεν αποτελούν µόνο εφαλτήριο και βασικό µοχλό ενίσχυσης του ανθρώπινου δυναµικού, αλλά παράλληλα συµβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην οικονοµική ανάπτυξη της χώρας, τόσο µέσω των διδάκτρων που καταβάλλουν για τις σπουδές τους όσο και από άλλες καταναλωτικές δαπάνες (στέγαση, µεταφορές, σίτιση, αγορά βιβλίων κ.ά.). Η αξιοποίηση των φοιτητών από τρίτες χώρες πλεονεκτεί ως κατηγορία εργατικού δυναµικού, καθώς είναι ήδη ενσωµατωµένοι στο κοινωνικο- εκπαιδευτικό σύστηµα, είναι καλύτεροι γνώστες της τοπικής κουλτούρας και γλώσσας και µπορούν να προσφέρουν άµεση λύση στις ανάγκες της αγοράς εργασίας χωρίς τους κοινωνικούς και οικονοµικούς κινδύνους της αυξηµένης µετανάστευσης. Επιπλέον, αυτή η κατηγορία εργατικού δυναµικού, η οποία έχει ήδη εξασφαλίσει τη σχετική άδεια διαµονής στη ∆ηµοκρατία, µειώνει τη γραφειοκρατία και έξοδα που συνδέονται µε την εισαγωγή νέων εργαζόµενων από τρίτες χώρες.
Θα µπορούσε µε ενδεχόµενη άρση των περιορισµών που φαίνεται να επικρατούν ακόµα, όσον αφορά τους φοιτητές από τρίτες χώρες, να καλύψει περαιτέρω κενά και ανάγκες;
Η εργοδότηση των φοιτητών από τρίτες χώρες σήµερα επιτρέπεται κατόπιν εξασφάλισης ειδικής άδειας από το Τµήµα Εργασίας, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και περιορίζεται στη βάση συγκεκριµένων προϋποθέσεων, όπως για παράδειγµα η αποδοχή τους σε αναγνωρισµένο Ίδρυµα Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης και παρακολούθησης Προγράµµατος Σπουδών πλήρους φοίτησης σε αναγνωρισµένο Πρόγραµµα Σπουδών. Η απασχόλησή τους δε, περιορίζεται σε συγκεκριµένες οικονοµικές δραστηριότητες (εµπόριο, επισιτιστικός / ξενοδοχειακός τοµέας, κοινωνική µέριµνα κ.ά.) και επαγγέλµατα (βοηθοί κουζίνας, διανοµείς φαγητού, καθαριστές, τραπεζοκόµοι, µπάρµαν, υπάλληλοι υποδοχής, καµαριέρες κ.ά.), στη βάση ∆ιατάγµατος που εκδίδει ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Τέλος, οι ώρες απασχόλησής τους δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 20 εβδοµαδιαίως, ενώ τις περιόδους διακοπών µαθηµάτων οι ώρες απασχόλησης δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 38 εβδοµαδιαίως.
Ως παραδεκτό γεγονός, οι Κύπριοι εργαζόµενοι µε βάση τα δεδοµένα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων ανέρχονται στο 64% του συνόλου των εργαζόµενων, άρα το υπόλοιπο 36% αφορά µη Κύπριους. Σε αρκετούς τοµείς οι ξένοι εργάτες είναι πλειοψηφία, όπως για παράδειγµα στη κτηνοτροφία 55%, ξενοδοχεία 59%, εστιατόρια 55%, κατασκευές 47%, µεταποίηση 40% και κατηγορία οικιακών σχεδόν 100%.
Με βάση αυτά τα στατιστικά δεδοµένα, στοιχειοθετηµένα η άρση των περιορισµών για την απασχόληση των φοιτητών από τρίτες χώρες συνιστά αναγκαία εξέλιξη για τη διασφάλιση της οµαλής λειτουργίας της αγοράς εργασίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονοµίας. Οι ευρωπαϊκές πρακτικές και οι χώρες οι οποίες ήταν σε πορεία ανάπτυξης, όπως είναι σήµερα η Κύπρος, καταδεικνύουν τη φιλελευθεροποίηση απασχόλησης για τους φοιτητές από τρίτες χώρες σε όλους τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας και την περαιτέρω ευελιξία τους όσον αφορά το ωράριο εργοδότησης.
Τα µέλη του ΚΕΒΕ, εκφράζοντας την εµπιστοσύνη τους και ενεργώντας προς το καλώς νοούµενο συµφέρον του τόπου και τη βιώσιµη ανάπτυξη των επιχειρήσεών τους, αναδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη κατάργησης των περιορισµών στην απασχόληση σε συγκεκριµένους τοµείς και επαγγέλµατα.
Γιώργος Χατζηκαλλής (ΟΕΒ)
«Απαραίτητο να διαµορφωθεί ένα ευέλικτο και λειτουργικό πλαίσιο»
Πόσο σηµαντική είναι η συµβολή των φοιτητών από τρίτες χώρες στην κάλυψη αναγκών που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας της Κύπρου;
Οι φοιτητές τρίτων χωρών που επιλέγουν την Κύπρο για την ακαδηµαϊκή τους εκπαίδευση, µπορούν να συµβάλουν σε αρκετά σηµαντικό βαθµό στην κάλυψη των αναγκών της κυπριακής αγοράς εργασίας, ειδικότερα σε ένα περιβάλλον όπου η έλλειψη ανθρώπινου δυναµικού αποτελεί διαρκή πρόκληση τόσο για τη χώρα µας όσο και για την ευρύτερη ευρωπαϊκή οικονοµία. Η Κύπρος, όπως και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αντιµετωπίζει σηµαντικές ελλείψεις εργατικού δυναµικού σε διάφορους τοµείς, όπως η εστίαση, ο τουρισµός, η µεταποίηση, οι υπηρεσίες υγείας και η τεχνολογία. Οι φοιτητές από τρίτες χώρες αποτελούν µια αξιόλογη πηγή ανθρώπινου δυναµικού, µε προσόντα και γνώσεις, που µπορούν να καλύψουν κενά σε θέσεις όπου υπάρχει ζήτηση και να προσφέρουν παράλληλα πολύτιµη διεθνή εµπειρία και δεξιότητες στην αγορά εργασίας. Η αξιοποίηση των φοιτητών τρίτων χωρών συµβάλλει στην οικονοµία, ενώ παράλληλα ενισχύει τη σύνδεση της πανεπιστηµιακής κοινότητας µε την αγορά εργασίας. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να διαµορφωθεί ένα ευέλικτο και λειτουργικό πλαίσιο που θα επιτρέπει στους φοιτητές να εντάσσονται στην αγορά εργασίας, στηρίζοντας τόσο την εκπαίδευσή τους όσο και την οικονοµική ανάπτυξη της χώρας.
Θα µπορούσε µε ενδεχόµενη άρση των περιορισµών που φαίνεται να επικρατούν ακόµα, όσον αφορά τους φοιτητές από τρίτες χώρες, να καλύψει περαιτέρω κενά και ανάγκες;
Η άρση των περιορισµών που εξακολουθούν να υφίστανται όσον αφορά την απασχόληση φοιτητών από τρίτες χώρες θα µπορούσε να συµβάλει ουσιαστικά στην περαιτέρω κάλυψη αναγκών στην αγορά εργασίας της Κύπρου. Αυτή τη στιγµή, στη χώρα µας εργοδοτούνται πέριξ των 1.500 φοιτητών από τρίτες χώρες, αριθµός που καταδεικνύει τη σηµασία της συµβολής τους σε διάφορους τοµείς της οικονοµίας. Ωστόσο, το ισχύον ∆ιάταγµα που καθορίζει τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας στους οποίους µπορεί να απασχοληθούν οι εν λόγω φοιτητές, παραµένει περιοριστικό. Αν και η πρόσφατη διεύρυνση των ειδικοτήτων στις οποίες µπορούν να απασχοληθούν µε τη συµπερίληψη του Λιανικού Εµπορίου και τους τοµείς της Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνίας, είναι προς την ορθή κατεύθυνση, η Οµοσπονδία Εργοδοτών & Βιοµηχάνων (ΟΕΒ) υποστηρίζει την περαιτέρω διεύρυνση του φάσµατος επαγγελµάτων και ειδικοτήτων, καθώς και την αύξηση των επιτρεπόµενων εβδοµαδιαίων ωρών απασχόλησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν επηρεάζονται οι σπουδές τους. Μια πιο ευέλικτη προσέγγιση, όχι µόνο θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις να αντιµετωπίσουν την έλλειψη ανθρώπινου δυναµικού, αλλά και θα συνέβαλε στην καλύτερη αξιοποίηση του διαθέσιµου εργατικού δυναµικού, ενισχύοντας τη συνολική ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονοµίας.
Διαβάστε επίσης: Ο χάρτης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης: Οι προοπτικές και ο εντεινόμενος ανταγωνισμός