Τα νέα της κριτήρια για «κατά προτεραιότητα» εξέταση καταγγελιών και υποθέσεων αποφάσισε η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού (ΕΠΑ) σε συνέχεια και σχετικής διαβούλευσης για το θέμα.
Η απόφαση της ΕΠΑ δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 20 Δεκεμβρίου και βρίσκεται ήδη αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Επιτροπής. Ο καθορισμός κριτηρίων εξέτασης κατά προτεραιότητα εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων και εξουσιών της Επιτροπής προβλέπεται στη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της ΕΠΑ, στον περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμο. Τα προηγούμενα κριτήρια είχαν αποφασιστεί το 2014 και πάλι μετά από δημόσια διαβούλευση. Βάσει της κείμενης νομοθεσίας τα κριτήρια προτεραιότητας πρέπει να λαμβάνουν κυρίως υπόψη το δημόσιο συμφέρον, τις πιθανές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και/ή στους καταναλωτές και τις προθεσμίες παραγραφής όσον αφορά εξέταση υποθέσεων που αφορούν παραβάσεις ή ενδεχόμενες παραβάσεις των άρθρων 3 και/ή 6 του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2022, και/ή των άρθρων 101 και/ή 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής «η Σ.Λ.Ε.Ε.»).
Πρόκειται για άρθρα που απαγορεύουν συμφωνίες μεταξύ εταιρειών ή και πρακτικές που περιορίζουν ή νοθεύουν τον ανταγωνισμό, όπως επίσης και την καταχρηστική εκμετάλλευση από μία ή περισσότερες επιχειρήσεις της δεσπόζουσας θέσης που κατέχει ή κατέχουν στην αγορά.
Συνολικά τα κριτήρια βάσει των οποίων θα μπορεί η Επιτροπή να προτεραιοποιεί την εξέταση υποθέσεων είναι επτά και αφορούν τις εξής παραμέτρους:
- Δημόσιο συμφέρον
- Επιπτώσεις στον ανταγωνισμό
- Επιπτώσεις στους καταναλωτές
- Υποθέσεις στρατηγικής σημασίας για την Επιτροπή
- Πιθανότητα Διαπίστωσης Παράβασης
- Απαιτήσεις ανθρώπινων πόρων
- Χρόνος παραγραφής
Οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος
Στην απόφαση της ΕΠΑ αναλύονται με περισσότερη λεπτομέρεια τα κριτήρια, ενώ διευκρινίζεται πως αυτά είναι ενδεικτικά, «καθώς διατηρεί τη διακριτική ευχέρεια να προσδίδει προτεραιότητα σε υποθέσεις με βάση άλλα κριτήρια εφόσον το κρίνει σκόπιμο υπό τις εκάστοτε περιστάσεις».
Όσον αφορά την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, η ΕΠΑ αναφέρει πως αυτό αποτελεί το βασικό κριτήριο δράσης της Επιτροπής, μέσω της δημόσιας επιβολής του δικαίου του ανταγωνισμού.
Στην απόφαση διευκρινίζεται πως το δημόσιο συμφέρον θα εξετάζεται υπό το πρίσμα των ενδεχόμενων εκτιμημένων επιπτώσεων που έχει μια καταφανής παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού τόσο στον αποτελεσματικό ανταγωνισμό όσο και σε εκφάνσεις του κοινωνικού συνόλου, όπως την ευημερία των καταναλωτών. Ως εκ τούτου, προσθέτει, θα προσδίδει προτεραιότητα, μεταξύ άλλων, σε αυτεπάγγελτες έρευνες και καταγγελίες οι οποίες:
- εγείρουν ζητήματα ιδιαίτερα σοβαρών περιορισμών του ανταγωνισμού (όπως π.χ. οριζόντιες συμπράξεις ή/και αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, ιδίως όταν αυτές περιλαμβάνουν ή/και προνοούν για τον καθορισμό τιμών, την κατανομή αγορών, τον περιορισμό παραγωγής ή πωλήσεων, νόθευση δημόσιων διαγωνισμών καθώς και υποθέσεις κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης) οι οποίοι εκτείνονται σε ολόκληρη την κυπριακή επικράτεια ή σε σημαντικό τμήμα αυτής, και/ή
- επηρεάζουν αγορές προϊόντων ή υπηρεσιών καίριας σημασίας για τους Κύπριους καταναλωτές, και/ή
- αφορούν αντιανταγωνιστικές πρακτικές, με σωρευτικό (πολλαπλασιαστικό) αποτέλεσμα, ήτοι πρακτικών που ακολουθούνται από πολλές επιχειρήσεις οι οποίες μπορούν να μετακυλούν αυξημένες τιμές σε ενδιάμεσες επιχειρήσεις ή στους καταναλωτές, και/ή
- αφορούν Αίτηση Επιείκειας βάσει των Περί Απαλλαγής και Μείωσης του Διοικητικού Προστίμου σε Περίπτωση Συμπράξεων κατά Παράβαση του Άρθρου 3 του Νόμου ή/και του Άρθρου 101 της Σ.Λ.Ε.Ε. (Σχέδιο Επιείκειας) Κανονισμών του 2011 (ΚΔΠ 463/2011), εφόσον πληρούνται όλα τα σχετικά κριτήρια.
Οι καταναλωτές και τα σιγουράκια
Στην απόφαση της ΕΠΑ αναφέρεται επίσης πως η Επιτροπή έχει τη διακριτική ευχέρεια να θέτει προτεραιότητες στην εξέταση υποθέσεων με γνώμονα τις επιπτώσεις στον ανταγωνισμό που θα έχει το αποτέλεσμα της εξέτασης μίας καταγγελίας ή της διεξαγωγής αυτεπάγγελτης έρευνας. Στο ίδιο πλαίσιο η Επιτροπή έχει τη διακριτική ευχέρεια να θέτει προτεραιότητες στην εξέταση υποθέσεων με γνώμονα το πραγματικό ή δυνητικό αποτέλεσμα της εξέτασης μίας καταγγελίας ή της διεξαγωγής αυτεπάγγελτης έρευνας προς τους καταναλωτές. Για το τελευταίο αναφέρεται μεταξύ άλλων πως η ΕΠΑ θα εκτιμά κατά πόσο μία ενδεχόμενη παρέμβασή της θα επιφέρει άμεσα αλλαγές στη συμπεριφορά των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων προς όφελος των καταναλωτών, το οποίο συνίσταται ιδίως σε χαμηλότερες τιμές, υψηλότερη ποιότητα και εύρος επιλογών προϊόντων και/ή υπηρεσιών.
Στη νέα της απόφαση για τα κριτήρια προτεραιότητας, η ΕΠΑ δίνει- για πρώτη φορά- βαρύτητα και στις πιθανότητες επιτυχίας μιας εξέτασης.
Στο πλαίσιο αυτό αποφάσισε πως η Επιτροπή έχει τη διακριτική ευχέρεια να δίνει προτεραιότητα στην εξέταση υποθέσεων όπου υπάρχει υψηλή πιθανότητα διαπίστωσης παράβασης. Αναφέρει ακόμα πως προτεραιότητα μπορεί ενδεχομένως να δοθεί σε υποθέσεις όπου υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να τεκμηριώνουν μία παράβαση κατόπιν έρευνας.
Για τις απαιτήσεις σε ανθρώπινο δυναμικό μιας έρευνας, η Επιτροπή αναφέρει πως θα εξετάζεται ο χρόνος και οι ανθρώπινοι πόροι που θα απαιτούνται για μια διερεύνηση, σε αντιδιαστολή με τα οφέλη που θα προκύψουν από αυτήν. Για το χρόνο παραγραφής σημειώνει πως η Επιτροπή δύναται να εξετάζει κατά προτεραιότητα υποθέσεις με βάση τον εναπομείναντα χρόνο παραγραφής των πιθανολογούμενων παραβάσεων ως καθορίζεται στο άρθρο 49 του Νόμου (του περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου).
- Διαβάστε επίσης: Κ. Κουμής: Βασική µας προτεραιότητα η οικοδόµηση ανθεκτικότητας στον τοµέα του τουρισµού