Παρά το γεγονός ότι ο τομέας της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας απασχολεί περισσότερους εργαζόμενους από ποτέ στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος καταλαμβάνει την τελευταία θέση στη σχετική κατάταξη, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την διετή έκθεση της ΕΕ και του ΟΟΣΑ «Η υγεία με μια ματιά 2024» που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Το 2022, περισσότερες από μία στις δέκα θέσεις εργασίας (10,1%) αφορούσε τον τομέα της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, ποσοστό αυξημένο από το 8,5% του 2002. Στις περισσότερες σκανδιναβικές χώρες, την Ολλανδία και το Βέλγιο, πάνω από το 14% όλων των θέσεων εργασίας εντάσσονται στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας. Στον αντίποδα, υπάρχουν πολλές χώρες που δεν έχουν αρκετούς εργαζόμενους σε αυτούς τους τομείς και δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η χώρα μας, όπου, για το 2022, λιγότερο από το 6% της συνολικής απασχόλησης αφορούσε αυτούς τους τομείς. Στην ίδια «μοίρα» με την Κύπρο βρίσκεται η Βουλγαρία και η Ρουμανία.
Έχουμε γιατρούς, μας λείπουν οι νοσηλευτές
Κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, υπήρχαν 4,2 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους το 2022, από 3,1 το 2002 και 3,6 το 2012. Η αύξηση στον αριθμό των γιατρών ήταν ιδιαίτερα ραγδαία στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, αλλά είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα δεδομένα για αυτές τις δύο χώρες περιλαμβάνουν όλους τους γιατρούς που έχουν άδεια άσκησης επαγγέλματος (συνεπώς περιλαμβάνουν έναν μεγάλο αριθμό που ενδέχεται να μην ασκούν πλέον το επάγγελμα, αλλά εξακολουθούν να διατηρούν την άδειά τους).
Η Αυστρία, η Κύπρος και η Νορβηγία είχαν τον υψηλότερο αριθμό ασκούντων το επάγγελμα γιατρών ανά πληθυσμό, με περίπου 5 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους ή και περισσότερους. Ο αριθμός των γιατρών ανά πληθυσμό ήταν χαμηλότερος στο Λουξεμβούργο και στη Γαλλία.
Ο αριθμός των νοσηλευτών έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Κατά μέσο όρο στις χώρες της ΕΕ, υπήρχαν 8,4 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους το 2022, από 7,3 το 2012. Η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία και η Γερμανία είχαν τον υψηλότερο αριθμό νοσηλευτών ανά κάτοικο το 2022, με τουλάχιστον 12 νοσηλευτές ανά 1.000 κατοίκους. Αντίθετα, η Ελλάδα είχε τον χαμηλότερο αριθμό νοσηλευτών ανά κάτοικο μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αλλά τα δεδομένα περιλαμβάνουν μόνο νοσηλευτές που εργάζονται σε νοσοκομεία. Ο αριθμός των νοσηλευτών ανά κάτοικο ήταν επίσης σχετικά χαμηλός στη Λετονία, τη Βουλγαρία, την Κύπρο και την Ουγγαρία.
Η σχέση μεταξύ του αριθμού γιατρών και νοσηλευτών ανά 1.000 κατοίκους στις χώρες το 2022 εμφανίζει ενδιαφέρουσες διαφοροποιήσεις. Οι σκανδιναβικές χώρες (με εξαίρεση τη Φινλανδία), η Αυστρία, η Γερμανία και η Τσεχία χαρακτηρίζονται από υψηλότερο του μέσου όρου αριθμό γιατρών και νοσηλευτών ανά πληθυσμό. Πρόκειται επίσης για χώρες που δαπανούν περισσότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ στον τομέα της υγείας, με εξαίρεση την Τσεχία.
Αντίθετα, οι περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης χαρακτηρίζονται από χαμηλότερο του μέσου όρου αριθμό γιατρών και νοσηλευτών, ενώ τείνουν να δαπανούν λιγότερα στον τομέα της υγείας. Πολλές χώρες της Νότιας Ευρώπης, μεταξύ αυτών η Κύπρος και η Ελλάδα, διαθέτουν υψηλότερο του μέσου όρου αριθμό γιατρών ανά πληθυσμό, αλλά χαμηλότερο του μέσου όρου αριθμό νοσηλευτών, γεγονός που υποδηλώνει μεγαλύτερη εξάρτηση από τους γιατρούς για παροχή υπηρεσιών υγείας.
Ορισμένες χώρες, κυρίως στη Δυτική Ευρώπη (π.χ. Βέλγιο, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες), έχουν υψηλότερο του μέσου όρου αριθμό νοσηλευτών αλλά χαμηλότερο του μέσου όρου αριθμό γιατρών, γεγονός που υποδηλώνει μεγαλύτερη εξάρτηση από τους νοσηλευτές για την παροχή υπηρεσιών.
85% «πάνω» οι εγγραφές φοιτητών νοσηλευτικής
Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Economy Today, ο Υπουργός Υγείας αναφέρθηκε στα αποτελέσματα εκστρατείας που «έτρεξε» το Υπουργείο για την αντιμετώπιση των σημαντικών ελλείψεων σε νοσηλευτικό και μαιευτικό προσωπικό στη χώρα μας. Στόχος στην ουσία ήταν να «πειστεί» η νέα γενιά να προσανατολιστεί επαγγελματικά στους κλάδους της νοσηλευτικής / μαιευτικής.
«Η εκστρατεία φαίνεται πως εκπλήρωσε τον στόχο της στον μέγιστο βαθμό, με τα αποτελέσματα να είναι εντυπωσιακά», δήλωσε σχετικά ο κ. Δαμιανός. Αναλυτικά, μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου του 2024 έχουν εγγραφεί 182 Πρωτοετείς Φοιτητές Νοσηλευτικής στα Πανεπιστήμια της Κύπρου, ενώ κατά την περσινή χρόνια είχαν εγγραφεί μόνο 98 φοιτητές νοσηλευτικής.
«Πρόκειται για αύξηση της τάξης του 85.7%» σημείωσε, προσθέτοντας πως μακροπρόθεσμος στόχος του Υπουργείου Υγείας είναι η συνεχής αύξηση του αριθμού των φοιτητών νοσηλευτικής και Μαιευτικής στα Πανεπιστήμια της Κύπρου για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών σε θέσεις νοσηλευτών και μαιών.
Ολόκληρη η συνέντευξη του Υπουργού Υγείας στο περιοδικό Economy Today, τεύχος Οκτωβρίου
Διαβάστε επίσης: Π. Αγαθαγγέλου: Ζητούμε ένα Σύστημα Υγείας που να σέβεται ασθενείς και γιατρούς