Μεγάλη πτώση σημείωσαν το 2023 οι εγγραφές εταιρειών ξένων συμφερόντων σε σύγκριση με το 2022, σύμφωνα με τα όσα καταγράφονται στην 3η Έκθεση Ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής Οικονομίας που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας (ΣΟΑΚ), χωρίς, ωστόσο, η εξέλιξη να αποτιμάται ιδιαίτερα αρνητικά.
Συγκεκριμένα, ανάμεσα στα όσα καταδεικνύει η μελέτη, η οποία παρουσιάστηκε χθες σε διάσκεψη Τύπου, το 2022 είχαν εγγραφεί, με βάση τα στοιχεία της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών (ΜΔΕ), του Υπουργείου Εμπορίου, συνολικά 1640 Foreign Interest Companies (FICs), ενώ για το 2023 (έως τις 31 Οκτωβρίου) ο αριθμός μειώθηκε στο 232.
Οι αριθμοί παρουσιάστηκαν κάτω από την κατηγορία "προσέλκυση ταλέντων: η πρόσφατη εισροή εργατικού δυναμικού και οι επιπτώσεις της", κατά την οποία επισημάνθηκε πως ταλαντούχα άτομα φέρνουν γνώση και τεχνογνωσία που μπορούν να ενισχύσουν την τοπική επιχειρηματική κουλτούρα και να ωφελήσουν την κοινωνία με πολλούς τρόπους. Για το σκοπό αυτό, όπως υποδείχθηκε, η Κύπρος υιοθέτησε συγκεκριμένη στρατηγική για την προσέλκυση ταλέντων, μεταξύ αυτών και η Μονάδα Διευκόλυνσης Εταιρειών, η οποία συστάθηκε τον Ιανουάριο του 2022 και αποτελεί το «Σημείο Επαφής» για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ήδη στην Κύπρο, αλλά και για τις επιχειρήσεις που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους στην Κύπρο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία "φούσκωσε" τα νούμερα το 2022
Με βάση τα συμπεράσματα της Έκθεσης, ο μεγάλος αριθμός το 2022 φαίνεται να οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ειδικότερα, φαίνεται να είναι σαφές, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, ότι ο εντυπωσιακός αριθμός των FICs που εγγράφηκαν το 2022 ήταν "one-off" που οφειλόταν σε "εκκρεμούσα ζήτηση" (pending demand) και σε εξωτερικά γεγονότα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Παράλληλα, σημειώνεται πως "ο πολύ μικρότερος αριθμός για το 2023 φαίνεται περισσότερο λογικός ως δείκτης σε μακροπρόθεσμο επίπεδο", προσθέτοντας την ίδια ώρα πως ακόμη και αν οι εγγραφές για το 2023 είναι λιγότερες από το 2022, εξακολουθούν να είναι αρκετά υψηλές, "υποδηλώνοντας ότι η στρατηγική είναι επιτυχής στην προσέλκυση FICs στην Κύπρο".
Software και Video Games οι πρωταθλητές του 2022, κερδίζει έδαφος το Investment Holding & Financing το 2023
Το 2022, η πλειοψηφία των FIC (περίπου το 86%) που είχαν εγγραφεί στην Κύπρο άνηκαν στο κριτήριο «μέτοχοι τρίτων χωρών που κατέχουν περισσότερο από το 50% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας». Ειδικότερα, οι εταιρείες που είχαν εγγραφεί ως «Economic» και «Hi-Tech» αποτελούσαν το 7% και το 4% του συνόλου των εγγεγραμμένων εταιρειών αντίστοιχα, ενώ σε αυτές τις κατηγορίες η εικόνα ήταν παρόμοια και το 2023.
Παράλληλα, το 2022, περίπου το 37% των εγγεγραμμένων FIC ασχολούνταν με «Software and Video Games Development», το 17% με «Investment Holding and Financing» και το 13% με «business advisory and legal consultation». Ωστόσο, το 2023, το ποσοστό των FIC που ασχολούνται με «Software and Video Games Development» σημείωσε πτώση, ενώ αύξηση παρατηρήθηκε στην κατηγορία «Investment Holding and Financing».
Εντυπωσιακό το μερίδιο του τομέα ICT
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν πάντως τα στοιχεία που αφορούν τη διείσδυση του τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (ICT), με το μερίδιο του τομέα ICT στις νέες επιχειρήσεις να είναι εντυπωσιακό.
Πιο αναλυτικά, το 2022, το 37% των νέων εγγεγραμμένων FICs άνηκαν στο τομέα ICT, την ώρα που, όπως αναφέρει το ΣΟΑΚ, δεκάδες χιλιάδες άτομα υψηλού εισοδήματος έχουν μετεγκατασταθεί στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια.
"Οι νεοεισερχόμενοι και οι εταιρείες για τις οποίες εργάζονται διευρύνουν την παραγωγική ικανότητα της χώρας, φέρνουν γνώση και τεχνογνωσία και έχουν σημαντική ισχύ δαπανών για να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες, υποστηρίζοντας την τοπική οικονομία", επισημαίνεται, ωστόσο, τονίζεται πως "η άφιξη τόσο μεγάλου αριθμού έχει και ορισμένες προκλήσεις". Ειδικότερα, η μελέτη κάνει λόγο για αυξημένη ζήτηση για ακίνητα, η οποία έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των τιμών τους, με το φαινόμενο να είναι πιο έντονο στη Λεμεσό.
Αξίζει να σημειωθεί πως στην εισροή εργαζομένων υψηλού επιπέδου, σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η Digital Nomad Visa, η οποία επιτρέπει σε υπηκόους από χώρες εκτός ΕΕ και εκτός ΕΟΧ να διαμένουν στην Κύπρο με την προϋπόθεση ότι οι εργασίες τους παρέχονται μέσω τεχνολογιών πληροφορικής για εταιρείες ή πελάτες που είναι εγκατεστημένοι στο εξωτερικό.
Σκοπός του Σχεδίου είναι η ενίσχυση της Κύπρου ως κέντρου παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του Υπουργείου Εσωτερικών, ο συνολικός αριθμός των νέων κατοίκων από το σχέδιο αυτό φαίνεται να κυμαίνεται μεταξύ 1000-2000.
Αξίζει να σημειωθεί πως η η Έκθεση Ανταγωνιστικότητας επικεντρώθηκε στο θέμα της παραγωγικότητας και ανάμεσα στα βασικά της συμπεράσματα ήταν πως σχεδόν όλη η αύξηση της παραγωγικότητας της κυπριακής οικονομίας τα τελευταία τρία χρόνια, οφείλεται στον τομέα των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας (ICT).
Ειδικότερα, μιλώντας εκ μέρους της ομάδας που εκπόνησε την μελέτη, ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου Σωφρόνης Κληρίδης, αναφέρθηκε στη συμβολή διαφόρων συγκυριών που οδήγησαν σε αυτό το φαινόμενο, όπως το κλείσιμο του επενδυτικού προγράμματος, η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και τα κίνητρα που έδωσε η Κυβέρνηση.
Διαβάστε επίσης: Στον τομέα ICT οφείλεται σχεδόν όλη η παραγωγικότητα της κυπριακής οικονομίας