Στο 66% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ανήλθε το χρέος των κυπριακών νοικοκυριών στο τέλος Δεκεμβρίου του 2023, ενώ στο 133% του ΑΕΠ διαμορφώθηκε το χρέος των εταιρειών, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, με τον οικονομικό αναλυτή, κ. Γιάγκο Χατζηγιάννη, να κάνει λόγο για «τεράστιους αριθμούς», οι οποίοι προέρχονται από… αμαρτίες του παρελθόντος.
«Είναι τεράστιοι οι αριθμοί και μάλιστα υπάρχει μια μείωση λόγω της αύξησης του ΑΕΠ, όχι λόγω μείωσης του δανεισμού», είπε ο κ. Χατζηγιάννης σε δηλώσεις του στο ΣΙΓΜΑ, ενώ τόνισε ότι πρόκειται για ‘αμαρτίες του παρελθόντος’. «Αυτό υπάρχει εδώ και αρκετές δεκαετίες. Το 2013 το βιώσαμε πιο έντονα και αυτή τη δεκαετία που έχει μεσολαβήσει από το 2013 έχουν γίνει κάποια βήματα προς τα εμπρός, έχουν γίνει αναδιαρθρώσεις, δηλαδή έχει μπει σε μια καλύτερη κατάσταση πραγμάτων ο δανεισμός, αλλά παραμένει πολύ υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ και είναι τεράστιο πρόβλημα τόσο για τα νοικοκυριά, όσο και για τις επιχειρήσεις».
Στα €20 δισ. τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Ο κ. Χατζηγιάννης διευκρίνισε ότι αυτά τα νούμερα δεν περιλαμβάνουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία πήγαν στις εταιρείες διαχείρισης. «Είναι περίπου 20 δισ. τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που υπάρχουν ακόμα στην οικονομία. Δεν είναι στις τράπεζές μας τα περισσότερα, στην συντριπτική τους πλειοψηφία έχουν εξαγοραστεί από διάφορα ταμεία και διάφορες εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων» είπε σχετικά, ενώ επισήμανε ότι παραμένουν ένα πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας και ένα βαρίδιο. «Δεν μπορούν εύκολα να δανειστούν πλέον οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, γιατί πρώτον έχουν γίνει πολύ πιο αυστηροί οι κανόνες δανεισμού και δεύτερον λόγω αυτού του πολύ μεγάλου αριθμού δανείων δεν τους καταστούν βιώσιμους δανειολήπτες».
Ο κ. Χατζηγιάννης πρόσθεσε ότι «μειώνεται η αγοραστική δύναμη, μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα του κάθε νοικοκυριού λόγω των αυξημένων απαιτήσεων από τις δόσεις. Και ειδικότερα σε μια περίοδο που έχουμε δει τα καταθετικά επιτόκια να είναι χαμηλά και τα δανειστικά επιτόκια να είναι πολύ ψηλά, αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι ακόμα πιο δύσκολο το πρόβλημα της επιβίωσης για πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Τσίμπησε προς τα πάνω πάλι ο πληθωρισμός – «Δεν θα είναι ραγδαία η μείωση των επιτοκίων»
Αναφορικά με τα στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με τα οποία ανέβηκε ελαφρώς προς τα πάνω ο εναρμονισμένος πληθωρισμός τον Απρίλιο, στο 2,2%, σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2023, από 1,6% που ήταν τον Μάρτιο φέτος, ο κ. Χατζηγιάννης σχολίασε ότι δεν είμαστε μακριά από τον στόχο, που σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι το 2%. Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις, η κατάσταση πραγμάτων, δεν αφήνει περιθώρια μεγάλων μειώσεων, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. «Είναι πιθανό να δούμε κάποιες μειώσεις, αλλά δεν θα είναι ραγδαία η μείωση των επιτοκίων και αυτός είναι ο λόγος που ο πληθωρισμός παραμένει σε υψηλό επίπεδο». Και όταν λέμε ότι ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται σημαντικά, είπε ο κ. Χατζηγιάννης, σημαίνει ότι απλά παραμένουν οι τιμές σε υψηλά επίπεδα. «Δεν πέφτουν οι τιμές, τουλάχιστον όμως έχει σταθεροποιηθεί ο πληθωρισμός, είναι 1,6%, 2,2%, κάπου κοντά στο 2% θα παραμείνει τους επόμενους μήνες».
Αντί να γίνεται καλύτερη η κατάσταση, χειροτερεύει…
Αναφερόμενος στην άνευ προηγουμένου ακρίβεια, ο κ. Χατζηγιάννης σημείωσε ότι «το κόστος διαβίωσης, ειδικά για νέα ζευγάρια, είναι δυσβάσταχτο, είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα, κοινωνικό πρόβλημα, γιατί ένα νέο ζευγάρι που δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα, είτε θα πάει στους γονείς -αυτό γίνεται συνήθως στην Κύπρο- είτε θα ζει σε πολύ πιο κακές συνθήκες διαβίωσης από πριν 10-15 χρόνια. Κανονικά, θα ανέμενε κανείς το αντίθετο, δηλαδή ώσπου προχωρούν τα πράγματα, να αναβαθμίζεται το επίπεδο ζωής, να είναι καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης. Δυστυχώς, όμως, υπάρχει και μια ανισότητα. Γιατί ένα μέρος του πληθυσμού έχει την ΑΤΑ ή τουλάχιστον ένα ποσοστό της ΑΤΑ, άλλο μέρος του πληθυσμού δεν το έχει αυτό σαν ένα «μαξιλαράκι» που έχει σχέση με τον πληθωρισμό».
Δεν θα «πιάσει» τα περσινά νούμερα ο τουρισμός
Ερωτηθείς πώς προδιαγράφεται το μέλλον της οικονομίας, ο κ. Χατζηγιάννης έκανε λόγο για μια πορεία σταθερότητας. «Δεν αναμένονται ραγδαίες μεταβολές, είμαστε σε μια πορεία ανάπτυξης ψηλότερη από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχουν πάρα πολλές προκλήσεις. Γνωρίζουμε τα γεωπολιτικά, γνωρίζουμε την περιοχή μας, τις αναταράξεις, γνωρίζουμε ότι η κυπριακή οικονομία και ειδικότερα θέματα όπως ο τουρισμός, είναι πολύ ευάλωτα σε οποιεσδήποτε εξελίξεις». Ειδικά για τον τουρισμό, ο κ. Χατζηγιάννης προέβλεψε ότι φέτος δεν θα «πιάσει» τα περσινά νούμερα. «Άρα θα υπάρχει μια μείωση στις αφίξεις, μια μείωση στην κατανάλωση όσον αφορά το ξένο εισόδημα από τον τουρισμό και αυτό είναι ένα θέμα, γιατί γνωρίζουμε τη σημαντικότητα του τουρισμού για την κυπριακή οικονομία». Θα πρέπει να δούμε πώς προχωράνε τα πράγματα μέχρι το τέλος του καλοκαιριού και αναλόγως και η κυβέρνηση πρέπει να κάνει τις ανάλογες παρεμβάσεις, κατέληξε ο κ. Χατζηγιάννης.
Διαβάστε επίσης: Οικονομικό πακέτο στήριξης €1 δισ. για Λίβανo ανακοίνωσε η φον ντερ Λάιεν