Συνέντευξη στην Ευδοκία Παπαδοπούλου
Ποια είναι τελικά η «θέση» της γυναίκας στην Κύπρο του σήμερα; Το ερώτημα αυτό επιχείρησε να απαντήσει πριν από λίγο καιρό και η Κυπριακή Ομοσπονδία Γυναικών Επιχειρηματιών Επαγγελματιών Κύπρου (BPW Cyprus), προχωρώντας στη διενέργεια μίας μεγάλης έρευνας. Το Economy Today ζητά από την πρόεδρο της BPW Cyprus να ρίξει μία ικμάδα φωτός σε μία πτυχή της κυπριακής πραγματικότητας που ακροβατεί πολλές φορές μεταξύ αισιοδοξίας και απογοήτευσης, αναλόγως προσώπων. «Η γυναίκα δεν είναι εκεί που της αξίζει, ούτε εκεί που ανήκει, ούτε εκεί που θέλει», τονίζει εμφαντικά η Τάσια Γιανναρά – Γιαλλουρίδου, χωρίς να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης.
Αναλύοντας τα ευρήματα της έρευνας, λέει πως προκύπτει ξεκάθαρα ότι η γυναίκα στην Κύπρο διαθέτει όσα χρειάζεται για να ανελιχθεί, εντούτοις αδυνατεί σε πολύ μεγάλο βαθμό να το πράξει. Περιγράφει τους λόγους πίσω από το φαινόμενο και βάζει στο τραπέζι τον όρο «εργασιακή διάκριση», υπογραμμίζοντας πως ήρθε η ώρα να πάρει τη θέση του στα σύγχρονα εργασιακά μοντέλα, εάν θέλουμε να δούμε περισσότερες γυναίκες σε υψηλόβαθμες θέσεις. Καλεί παράλληλα, την πολιτεία να αναλάβει, πέρα από τα ευχολόγια και τις δηλώσεις, πιο πρωταγωνιστικό ρόλο, δημιουργώντας υποδομές και μηχανισμούς στήριξης. Το παιχνίδι, διαμηνύει, θα αλλάξει πραγματικά με μεγάλες αποφάσεις αλλά και κυρίως με μικρές καθημερινές κινήσεις και αλλαγές.
* Η Τάσια Γιανναρά – Γιαλλουρίδου είναι πρόεδρος της BPW Cyprus και CEO των εταιρειών Partners Connected Communications, pr:partners, Byte digital agency
Πριν από μερικούς μήνες η BPW Cyprus προχώρησε στη διενέργεια μεγάλης έρευνας αγοράς με θέμα «Η θέση της γυναίκας είναι…», επιχειρώντας να αποτυπώσει πού ακριβώς τοποθετείται η Κύπρια γυναίκα στον οικονομικό και πολιτικό στίβο. Ποια είναι λοιπόν η θέση της στη σύγχρονη κυπριακή πραγματικότητα;
Ως κεντρικό συμβούλιο της BPW Cyprus, θέσαμε το μεγάλο ερώτημα ποια είναι πραγματικά η θέση της γυναίκας στην Κύπρο του σήμερα; Τι είναι αυτό που κρατά τις γυναίκες πίσω; Τι τις αποδυναμώνει; Και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε εμείς για αυτό. Γι’ αυτό και επενδύσαμε σε αυτή τη μεγάλη και σημαντική έρευνα. Αναρωτηθήκαμε γιατί δεν βλέπουμε πολλές γυναίκες ως keynote speakers ή πανελίστ σε μεγάλα συνέδρια; Γιατί δεν βλέπουμε αρκετές γυναίκες στα κέντρα λήψης αποφάσεων; γιατί δεν φιγουράρουν γυναίκες ως γνωστά, πρωτοκλασάτα ονόματα στην οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου; Γιατί πολλές γυναίκες σταματούν την ανέλιξή τους στο middle management level; Προβληματιστήκαμε μήπως φταίει το επίπεδο μόρφωσής τους, μήπως φταίει το νομικό πλαίσιο της χώρας, μήπως δεν είναι ικανές, μήπως σε τελική ανάλυση δεν θέλουν οι ίδιες;
Υπερβολικά φορτωμένες
Πήρατε απαντήσεις; Τι αποκαλύπτουν τα ευρήματα της έρευνας;
Ξέρουμε ότι η απάντηση είναι σύνθετη και οι λόγοι ποικίλουν. Το σίγουρο είναι ότι η γυναίκα δεν είναι εκεί που της αξίζει, ούτε εκεί που ανήκει, ούτε εκεί που θέλει. Πολλές γυναίκες είμαστε υπερβολικά φορτωμένες με ευθύνες και υποχρεώσεις, πολλές από εμάς, ειδικά στις ηλικίες 35-50 φτάνουμε στο σημείο του burn out, πολλές από εμάς πέφτουμε στην παγίδα του συγκεντρωτισμού και του ελέγχου με τον φόβο ότι ίσως κριθούμε ανεπαρκείς στη δουλειά ή στον κύκλο μας και τέλος κάποιες άλλες επιλέγουμε να μένουμε στο παρασκήνιο ενώ έχουμε τη στόφα της πρωταγωνίστριας.
Η έρευνα μάς απέδειξε για ακόμα μια φορά το προφανές. Όπως ξεκάθαρα προκύπτει από την έρευνα, παρόλο που η γυναίκα στην Κύπρο σήμερα, διαθέτει τις ικανότητες, τα προσόντα, αλλά και τις δυνατότητες να ανελιχθεί στον τομέα δραστηριοποίησής της, εντούτοις αδυνατεί σε πολύ μεγάλο βαθμό να το πράξει λόγω των οικογενειακών και άλλων ευθυνών με τις οποίες είναι επιφορτισμένη. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι καθοριστικοί λόγοι, που πολλές φορές περιορίζουν τις ευκαιρίες στις γυναίκες, αλλά αυτοί φαίνονται να ακολουθούν. Στη βάση των αποτελεσμάτων προκύπτουν δύο μεγάλα και καταλυτικά συμπεράσματα:
• Κατά πρώτο λόγο η ανάγκη για σωστές υποδομές από το κράτος για τη φροντίδα παιδιών, ηλικιωμένων και ατόμων που χρειάζονται ειδική φροντίδα.
• Κατά δεύτερον η ανάγκη επαναξιολόγησης από την ίδια την πολιτεία των εργασιακών μοντέλων που ισχύουν σήμερα και της προώθησης νέων που θα ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της γυναίκας, όπως επιτάσσει η εποχή.
Η έρευνα επιβεβαίωσε τον πολλαπλό ρόλο μιας γυναίκας που είναι ταυτόχρονα εργαζόμενη, μητέρα, φροντίστρια των ηλικιωμένων και άρρωστων συγγενών, επιφορτισμένη με την ευθύνη του σπιτιού, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης της οικογένειας και σε αυτό προστίθενται πέρα από τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις και η ψυχολογική πίεση του στενού οικογενειακού και κοινωνικού κύκλου ότι δεν είναι «αρκετή» σε όλους αυτούς τους ρόλους.
Στην Κύπρο του σήμερα εξακολουθεί να ισχύει η κλασική περίπτωση όπου η επιθυμία και η δυνατότητα επαγγελματικής και όχι μόνο προόδου, φράσσεται από τις οικογενειακές ευθύνες, κυρίως σε ό,τι αφορά στα παιδιά, ακόμη και αν ο σύντροφος και πατέρας είναι εκεί παρών και βοηθά εμπράκτως. Είναι εδώ που ο όρος εργασιακή διάκριση, θα πρέπει να πάρει τη θέση του στα σύγχρονα εργασιακά μοντέλα, γεγονός που θα συμβάλει σημαντικά στην ανέλιξη και τη συμμετοχή των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις. Το ίδιο ισχύει και στον πολιτικό στίβο όπου εκ των πραγμάτων απαιτούνται επίσης πολλές ώρες.
Όσο πιο πάνω τόσο πιο λίγες
Θα λέγατε πως βρισκόμαστε σε τροχιά «γεφύρωσης» του χάσματος μεταξύ των φύλων σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας (απολαβές, προαγωγή σε υψηλόβαθμες θέσεις κ.λπ.) ή χρειάζεται να διανύσουμε αρκετή απόσταση ακόμα;
Το ποσοστό χάσματος αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Κύπρο ανέρχεται με βάση τα επίσημα πρόσφατα στοιχεία (του 2023), σε 9,9%. Έχουμε δει μεγάλες αλλαγές τα τελευταία χρόνια, το χάσμα όμως εξακολουθεί να είναι τεράστιο και φαίνεται ότι μειώνεται πολύ αργά. Όσο ανεβαίνουμε στην πυραμίδα της ιεραρχίας σε όλο το φάσμα δραστηριοτήτων της οικονομίας, στην κυβερνητική μηχανή, στην πολιτική, τόσο μειώνεται η παρουσία των γυναικών. H Κύπρια εργαζόμενη συμβάλλει ίσως και πέραν του 50% στον παραγωγικό ιστό της χώρας, όμως η γυναίκα παραμένει σε ένα μεγάλο βαθμό στο παρασκήνιο χωρίς να λαμβάνει την αναγνώριση, την αμοιβή και ίσες ευκαιρίες.
Gamechanger οι μεγάλες αποφάσεις και οι μικρές κινήσεις
Πώς αξιολογείτε τις κινήσεις της πολιτείας προς αυτή την κατεύθυνση;
Βλέπουμε κάποιες ενθαρρυντικές κινήσεις από πλευράς πολιτείας, όπως με την αναβάθμιση του θεσμού και των αρμοδιοτήτων της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων, με την υπογραφή της Δήλωσης Πολιτικής για την Ισότητα των Φύλων και ευελπιστούμε στην απαρχή μιας νέας στοχευμένης προσπάθειας για άμεσες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λύσεις που θα αποβάλουν από την πραγματικότητα τής κάθε γυναίκας επαγγελματία- επιχειρηματία τα εμπόδια και τους περιορισμούς που ορίζουν σήμερα την πορεία της.
Προσδοκούμε ότι η πολιτεία θα έχει ένα πιο πρωταγωνιστικό ρόλο, όχι μόνο με νομοθετήματα αλλά με το παράδειγμά της. Πέρα από τα ευχολόγια και τις δηλώσεις, πρώτη η πολιτεία πρέπει να φροντίσει να δημιουργήσει υποδομές και μηχανισμούς στήριξης της εργαζόμενης γυναίκας για να μπορέσει να ανταποκριθεί στον πολυδιάστατο της ρόλο. Θέλουμε πρώτη να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και να εφαρμόσει τις ίσες ευκαιρίες ώστε να μπορεί να απαιτήσει το ίδιο από την ελεύθερη αγορά. Κίνητρα και προγράμματα για ενθάρρυνση της γυναικείας επιχειρηματικότητας είναι ελάχιστα και σίγουρα πρέπει να αυξηθούν.
Νομοθετικές ρυθμίσεις, νόμοι, κανονισμοί υπάρχουν πολλοί, πρέπει να ψηφιστούν και άλλοι. Το παιχνίδι όμως θα αλλάξει πραγματικά όταν όλα αυτά τεθούν σε εφαρμογή, με μεγάλες αποφάσεις αλλά και κυρίως με μικρές καθημερινές κινήσεις και αλλαγές. Πολιτεία, επιχειρηματικός κόσμος και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να συνεργαστούμε στρατηγικά και συλλογικά ώστε να παρέχουμε στις σύγχρονες εργαζόμενες και στις γυναίκες καριέρας το σωστό σύστημα στήριξης και τα απαραίτητα κίνητρα ενδυνάμωσης, ώστε να μπορέσουν να βγουν μπροστά και να κτίσουμε μια νέα πραγματικότητα.
Ατζέντα και προτεραιότητες
Μιλήστε μας για τον ρόλο της BPW Cyprus. Με ποιο τρόπο ενισχύει τη δραστηριοποίηση των Κυπρίων γυναικών στην αγορά εργασίας; Ως γυναίκα και επιχειρηματίας η ίδια, τι θα συμβουλεύατε τη νέα γενιά;
Η Κυπριακή Ομοσπονδία Γυναικών Επιχειρηματιών Επαγγελματιών Κύπρου ανήκει στο διεθνές δίκτυο της BPW, με παρουσία σε περισσότερες από 100 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. To έργο της BPW Cyprus είναι πολυεπίπεδο. Ξεκινά από την ενημέρωση, τη δικτύωση και την ενδυνάμωση των γυναικών και της ευρύτερης κοινωνίας. Στην BPW εργαζόμαστε συστηματικά και συνεργαζόμαστε με την πολιτεία, άλλες Οργανώσεις και τον επιχειρηματικό κόσμο ώστε να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες επαγγελματίες, τις γυναίκες επιχειρηματίες, τις γυναίκες ηγέτιδες για το πώς να οδηγηθούνασ σε μια νέα πραγματικότητα. Μέσα από ένα φιλόδοξο πλάνο δραστηριοτήτων και ενέργειων χτίζουμε ένα δυνατό networking, μοιραζόμαστε γνώση, στοιχεία και δημιουργούμε ατζέντα γύρω από τα θέματα της γυναίκας στον επαγγελματικό, επιχειρηματικό και πολιτικό στίβο.
Η BPW Cyprus στοχευει
- Την ισότητα των φύλων,
- τις ίσες ευκαιρίες στον εργασιακό χώρο,
- την ίση συμμετοχή στα κέντρα λήψης αποφάσεων,
- την πρόληψη και την αποτροπή βίας στα κορίτσια και τις γυναίκες,
- τη συμφιλίωση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής,
- την προώθηση της ισομισθίας και
- την εφαρμογή του έμφυλου προϋπολογισμού.
Μία από τις κύριες προτεραιότητες της BPW Κύπρου και ειδικά της BPW Young είναι να εμπνεύσουμε, να παρακινήσουμε, να κάνουμε mentor τις νεαρές επιχειρηματίες και τις επαγγελματίες, να τους προσφέρουμε μια πλατφόρμα για να αναπτύξουν τα μπορώ και θέλω τους.
Διαβάστε επίσης: Κρίσιμη για την οικονομική ανάπτυξη η υποστήριξη γυναικών επιχειρηματιών