Του Κωνσταντίνου Νικολαΐδη
Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Πρόεδρος Τραµπ πραγµατοποίησε σηµαντικές αλλαγές στην εµπορική πολιτική των ΗΠΑ, υπογράφοντας πολυάριθµες εκτελεστικές εντολές µε έµφαση στην επιβολή εµπορικών δασµών. Αυτές οι κινήσεις στόχευαν στην «προστασία» της αµερικανικής οικονοµίας και της εγχώριας βιοµηχανίας, ενώ επηρέασαν εµπορικά εταίρους όπως το Μεξικό, η Κίνα και ο Καναδάς. Οι στρατηγικές αυτές δεν αποτελούν έκπληξη, δεδοµένου ότι ο Πρόεδρος Τραµπ είχε χρησιµοποιήσει παρόµοια προσέγγιση και στην προηγούµενη θητεία του.
Το 2018 επέβαλε σηµαντικούς δασµούς σε χάλυβα και αλουµίνιο µε το σκεπτικό της εθνικής ασφάλειας, σύµφωνα µε το Τµήµα 232 του Νόµου για την Επέκταση του Εµπορίου του 1962. Ακολούθησαν δασµοί σε κινεζικά προϊόντα αξίας 34 δισ. δολαρίων τον Ιούλιο του 2018 και επιπλέον δασµοί τον Σεπτέµβριο σε προϊόντα αξίας 200 δισ. δολαρίων, οδηγώντας σε έναν εµπορικό πόλεµο µε την Κίνα. Με την επιβολή επιπλέον δασµών το 2019, επιβλήθηκαν συνολικά δασµοί σε κινεζικά προϊόντα αξίας άνω των 300 δισ. δολαρίων, προκαλώντας διεθνείς οικονοµικές επιπτώσεις και επηρεάζοντας τις σχέσεις των ΗΠΑ µε τους εµπορικούς τους εταίρους.
Πιο πρόσφατα, µετά την ορκωµοσία του ως 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Τραµπ ανακοίνωσε νέους προτεινόµενους και ήδη εφαρµοσµένους δασµούς, συµπεριλαµβανοµένων πρόσθετων δασµών στις εισαγωγές από την Κίνα, καθώς και δασµού 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουµινίου. Παράλληλα, απείλησε µε δασµούς 25% στον Καναδά και το Μεξικό, αν και η εφαρµογή αυτών των δασµών ανεστάλη προσωρινά. Οι δασµοί στις κινεζικές εισαγωγές στοχεύουν στην αντιµετώπιση θεµάτων όπως η παράνοµη µετανάστευση και η διακίνηση ναρκωτικών, ενώ οι δασµοί σε χάλυβα και αλουµίνιο στοχεύουν στην προστασία της εγχώριας παραγωγής από αθέµιτες πρακτικές και παγκόσµια υπερπαραγωγή.
Παρά το γεγονός ότι ορισµένοι από αυτούς τους δασµούς µπορεί να θεωρηθούν απλές απειλές, το ιστορικό του Προέδρου Τραµπ δείχνει ότι δεν πρόκειται για κενές διακηρύξεις, αλλά για αποφασιστικές στρατηγικές που εφαρµόζονται µε συνέπεια, ιδιαίτερα στις εµπορικές σχέσεις µε την Κίνα.
Ενώ η συγκεκριµένη επίδραση των δασµών του Προέδρου Τραµπ θα ποικίλει ανάλογα µε την περίπτωση, τη χώρα, τη βιοµηχανία και κάθε ατοµική κατάσταση, υπάρχουν ευρύτερες επιπτώσεις που ενδέχεται να έχουν παγκόσµιο αντίκτυπο.
Επίδραση στις Εγχώριες Βιοµηχανίες των ΗΠΑ
Οι δασµοί ενδέχεται να επηρεάσουν σηµαντικά τις εγχώριες βιοµηχανίες των ΗΠΑ, κυρίως µέσω των τιµών των πρώτων υλών και των εισροών για τις επιχειρήσεις. Στο παρελθόν, οι δασµοί στον χάλυβα και το αλουµίνιο παρείχαν βραχυπρόθεσµα οφέλη στους Αµερικανούς παραγωγούς, καθώς µείωσαν τον ξένο ανταγωνισµό, ενίσχυσαν την εγχώρια παραγωγή και τόνωσαν τις επενδύσεις στον συγκεκριµένο τοµέα.
Ωστόσο, τα οφέλη αυτά περιορίστηκαν κυρίως στους παραγωγούς χάλυβα και αλουµινίου, ενώ άλλοι κλάδοι που εξαρτώνται από αυτά τα υλικά, όπως η αυτοκινητοβιοµηχανία και οι κατασκευές, αντιµετώπισαν αυξηµένο κόστος, µειώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους. Παράλληλα, οι δασµοί «αντίποινα» που επέβαλαν άλλες χώρες στο παρελθόν έπληξαν τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων των ΗΠΑ, όπως η σόγια, το χοιρινό και τα γαλακτοκοµικά, οδηγώντας σε απώλειες για τους Αµερικανούς αγρότες λόγω της µειωµένης πρόσβασης σε διεθνείς αγορές.
Αυτές οι επιπτώσεις δείχνουν ότι οι µελλοντικοί δασµοί πιθανόν να έχουν παρόµοια αποτελέσµατα, ανεξάρτητα από τον κλάδο στον οποίο επιβάλλονται. Ενώ οι εταιρείες που παράγουν το δασµολογούµενο προϊόν µπορεί να επωφεληθούν, εκείνες που το χρησιµοποιούν ως πρώτη ύλη θα αντιµετωπίσουν υψηλότερο κόστος.
Επιπλέον, οι εξαγωγικές βιοµηχανίες ενδέχεται να βρεθούν αντιµέτωπες µε αντίποινα από άλλες χώρες, περιορίζοντας την πρόσβασή τους στις διεθνείς αγορές και µειώνοντας την κερδοφορία τους. Παρά την αύξηση των κρατικών εσόδων από τους δασµούς, τα συνολικά οφέλη για τις εγχώριες βιοµηχανίες µπορεί να είναι περιορισµένα.
Επίδραση στους Καταναλωτές
Οι δασµοί αναµένεται να επηρεάσουν σηµαντικά τους καταναλωτές, τόσο στις ΗΠΑ όσο και παγκοσµίως. Η αύξηση του κόστους παραγωγής για τις αµερικανικές εταιρείες θα οδηγήσει σε αυξηµένες τιµές καταναλωτικών προϊόντων, καθώς οι επιχειρήσεις θα επιχειρήσουν να διατηρήσουν τα περιθώρια κέρδους τους παρά την αύξηση των εισροών.
Οι δασµοί στα κινεζικά προϊόντα, όπως ηλεκτρονικά, ρούχα και έπιπλα, πιθανότατα θα οδηγήσουν σε υψηλότερες τιµές για τους καταναλωτές. Επιπλέον, οι δασµοί στον χάλυβα και το αλουµίνιο ενδέχεται να αυξήσουν τις τιµές σε διάφορα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως αυτοκίνητα, κατασκευές και αεροπορικά ταξίδια, επιτείνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αν επιβληθούν δασµοί στις εισαγωγές πετρελαίου από τον Καναδά και το Μεξικό, το κόστος των καυσίµων στις ΗΠΑ θα µπορούσε να αυξηθεί σηµαντικά, δεδοµένου ότι οι ΗΠΑ εισάγουν περίπου 6,5 εκατοµµύρια βαρέλια αργού πετρελαίου ηµερησίως από αυτές τις χώρες.
Πληθωρισµός και Νοµισµατική Πολιτική
Η επιβολή δασµών οδηγεί συνήθως σε αυξήσεις των τιµών, καθώς οι εταιρείες µετακυλίουν το αυξηµένο κόστος εισαγωγών στους καταναλωτές. Αυτό προκαλεί πληθωριστικές πιέσεις, που επηρεάζουν το κόστος ζωής και την αγοραστική δύναµη των καταναλωτών. Στις ΗΠΑ, η άνοδος των τιµών λόγω των δασµών επηρεάζει ένα ευρύ φάσµα προϊόντων, από καταναλωτικά αγαθά έως πρώτες ύλες για τη βιοµηχανία.
Σε µια προσπάθεια να µετριάσει τις πληθωριστικές πιέσεις και να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα της αµερικανικής οικονοµίας, ο Πρόεδρος Τραµπ άσκησε πίεση στην Οµοσπονδιακή Τράπεζα (FED) για να µειώσει τα επιτόκια. Η λογική πίσω από αυτή την κίνηση είναι ότι τα χαµηλότερα επιτόκια θα τονώσουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση, αντισταθµίζοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις των δασµών στην οικονοµία. Ωστόσο, αυτή η πολιτική έχει προκαλέσει συζητήσεις για την ανεξαρτησία της FED και τον µακροπρόθεσµο αντίκτυπο στον πληθωρισµό και τη χρηµατοπιστωτική σταθερότητα.
Διεθνείς Επιπτώσεις και Αντίποινα
Η επίδραση των δασµών δεν θα περιοριστεί µόνο στους καταναλωτές των ΗΠΑ. Οι διακυµάνσεις στις τιµές των βασικών εµπορευµάτων, όπως ο χάλυβας και το αλουµίνιο, θα αυξήσουν το κόστος παραγωγής σε παγκόσµιο επίπεδο, επηρεάζοντας και τους διεθνείς καταναλωτές. Παράλληλα, οι δασµοί στο πετρέλαιο από τον Καναδά και το Μεξικό µπορεί να δώσουν πλεονέκτηµα στους ασιατικούς διυλιστές, καθώς οι ΗΠΑ θα στραφούν σε ακριβότερες εναλλακτικές πηγές πετρελαίου.
Οι δασµοί «αντίποινα» από άλλες χώρες ενδέχεται να περιορίσουν την πρόσβαση των διεθνών καταναλωτών σε αµερικανικά προϊόντα, οδηγώντας σε αύξηση των τιµών λόγω της µειωµένης προσφοράς και περιορισµένων επιλογών.
Για παράδειγµα, ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι σε περίπτωση ισχύος των δασµών από τις ΗΠΑ, θα προχωρήσει σε δασµούς 25% σε αµερικανικά προϊόντα, όπως η µπύρα και το κρασί, αξίας 155 δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Παράλληλα, η Κίνα επέβαλε ήδη δασµούς 15% στον άνθρακα και το υγροποιηµένο φυσικό αέριο και 10% στο αργό πετρέλαιο, τα γεωργικά µηχανήµατα και τα αυτοκίνητα µε µεγάλους κινητήρες από τις ΗΠΑ, αποδεικνύοντας ότι οι δασµοί «αντίποινα» αποτελούν πραγµατική απειλή για τις διεθνείς εµπορικές σχέσεις.
Επίδραση στις Διεθνείς Σχέσεις
Αν και οι οικονοµικές συνέπειες των δασµών που επέβαλε ο Πρόεδρος Τραµπ είναι σχετικά προβλέψιµες, οι επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις είναι πολύ πιο δύσκολο να εκτιµηθούν. Η στόχευση συγκεκριµένων χωρών, όπως η Κίνα και η πιθανή επιβολή δασµών στο Μεξικό και τον Καναδά, αναµένεται να επηρεάσει σηµαντικά τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ.
Ο εµπορικός πόλεµος των ΗΠΑ µε την Κίνα, που περιλάµβανε δασµούς σε κινεζικά αγαθά αξίας άνω των 300 δισεκατοµµυρίων δολαρίων, προκάλεσε την αντίδραση της Κίνας µε την επιβολή δασµών σε αµερικανικά προϊόντα, κυρίως γεωργικά. Αυτό ανάγκασε τις κινεζικές εταιρείες να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές και οδήγησε την Κίνα σε νέες εµπορικές συµφωνίες, όπως η Περιφερειακή Συνολική Οικονοµική Εταιρική Σχέση µε χώρες της Ασίας-Ειρηνικού.
Οι δασµοί ενδέχεται να οδηγήσουν στη δηµιουργία νέων διεθνών συµµαχιών, καθώς οι χώρες που πλήττονται θα αναζητήσουν εναλλακτικούς εµπορικούς εταίρους. Παράλληλα, οι δασµοί µπορεί να προκαλέσουν εχθρότητα µεταξύ των κρατών, καθώς οι κυβερνήσεις αντιδρούν στην προστασία των εγχώριων βιοµηχανιών τους από ξένο ανταγωνισµό.
Οι αυξηµένες τιµές και οι πληθωριστικές πιέσεις που προκύπτουν από τους δασµούς θα επηρεάσουν τους καταναλωτές διεθνώς. Αυτό µπορεί να οδηγήσει σε αρνητική αντίληψη των ΗΠΑ, καθώς άλλες χώρες και καταναλωτές θα θεωρήσουν τις ΗΠΑ υπεύθυνες για τις αυξήσεις των τιµών και την αποσταθεροποίηση της παγκόσµιας αγοράς, ενισχύοντας τη διεθνή εχθρότητα προς τις ΗΠΑ.
Επίδραση στο Εµπόριο
Στο παρελθόν, οι δασµοί που επέβαλαν οι ΗΠΑ σε προϊόντα όπως ο χάλυβας, το αλουµίνιο και άλλα αγαθά προκάλεσαν αντίποινα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Καναδά, το Μεξικό και άλλους εµπορικούς εταίρους. Οι αντίποινας δασµοί στόχευσαν αµερικανικές εξαγωγές, όπως µοτοσικλέτες, ουίσκι και γεωργικά προϊόντα, επιδεινώνοντας τις εµπορικές εντάσεις και πλήττοντας συγκεκριµένους τοµείς της οικονοµίας των ΗΠΑ.
Ως αποτέλεσµα, οι πληγείσες χώρες, αλλά και οι ίδιες οι ΗΠΑ, προσπάθησαν να αντισταθµίσουν τις απώλειες συνάπτοντας νέες εµπορικές συµφωνίες και συµµαχίες. Αυτό περιλάµβανε την επαναδιαπραγµάτευση της Συµφωνίας Ηνωµένων Πολιτειών-Μεξικού-Καναδά (USMCA), η οποία αντικατέστησε τη NAFTA. Παράλληλα, η Κίνα ενίσχυσε τις εµπορικές σχέσεις της µε χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης.
Αυτό δείχνει ότι οι νέοι δασµοί θα µπορούσαν να οδηγήσουν στη δηµιουργία νέων εµπορικών συµµαχιών και να αναδιαµορφώσουν το παγκόσµιο εµπόριο, καθώς οι χώρες αναζητούν νέους συνεργάτες για να αντισταθµίσουν τις εµπορικές απώλειες µε τις ΗΠΑ.
Οι προηγούµενοι δασµοί διατάραξαν τις παγκόσµιες αλυσίδες εφοδιασµού, ιδιαίτερα σε βιοµηχανίες που χρησιµοποιούν συστήµατα παραγωγής just-in-time, όπως τα ηλεκτρονικά, η αυτοκινητοβιοµηχανία και τα καταναλωτικά αγαθά. Οι εταιρείες αντιµετώπισαν αυξηµένο κόστος παραγωγής και καθυστερήσεις, οδηγώντας σε αναποτελεσµατικότητα και αυξηµένες τιµές για τους καταναλωτές.
Αυτές οι διαταραχές ανάγκασαν πολλές εταιρείες να επανεξετάσουν τις παγκόσµιες αλυσίδες εφοδιασµού τους. Η Κίνα, για παράδειγµα, είδε αρκετούς κατασκευαστές να µεταφέρουν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες, όπως το Βιετνάµ, η Ινδία και το Μεξικό. Επιπλέον, εταιρείες των ΗΠΑ, όπως η Apple, µετέφεραν σηµαντικό µέρος της παραγωγής τους σε χώρες εκτός Κίνας, όπως η Ινδία, για να αποφύγουν τους αµερικανικούς δασµούς.
Στο µέλλον, χώρες που δεν επηρεάζονται από τους αµερικανικούς δασµούς ενδέχεται να προσελκύσουν περισσότερες βιοµηχανίες και παραγωγικές µονάδες, οδηγώντας σε θετική επίδραση στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν τους και στην οικονοµική τους ανάπτυξη.
Αυτό θα µπορούσε επίσης να ενθαρρύνει τη δηµιουργία νέων εµπορικών σχέσεων µεταξύ χωρών που δεν είχαν προηγουµένως στενούς δεσµούς, αναδιαµορφώνοντας τον παγκόσµιο χάρτη των εµπορικών συµµαχιών και επηρεάζοντας τις ισορροπίες στην παγκόσµια οικονοµία.
Επίδραση στις Χρηµατιστηριακές Αγορές και την Επενδυτική ∆ιάθεση
Η επιβολή δασµών έχει στο παρελθόν οδηγήσει σε αύξηση του κόστους εισροών για διάφορες βιοµηχανίες και αυτό το µοτίβο είναι πιθανό να συνεχιστεί στο µέλλον. Ως αποτέλεσµα, τα εταιρικά κέρδη αναµένεται να υποφέρουν, καθώς το αυξηµένο κόστος είτε θα µειώσει τα περιθώρια κέρδους είτε θα µεταφερθεί στους καταναλωτές, µειώνοντας τη ζήτηση. Επιπλέον, οι δασµοί «αντίποινα», όπως ο δασµός 100% που εξετάζει ο Καναδάς για τα οχήµατα της Tesla, θα µπορούσαν να µειώσουν τις πωλήσεις των εταιρειών αυτών στο εξωτερικό, καθώς η ζήτηση για τα προϊόντα τους θα περιοριστεί λόγω των υψηλότερων τιµών. Εποµένως, οι δασµοί ενδέχεται να έχουν αρνητική επίδραση στα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ, αλλά και διεθνώς, λόγω των αυξηµένων τιµών προϊόντων και εισροών.
Θεωρητικά, οι µειώσεις στα εταιρικά κέρδη ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά τις χρηµατιστηριακές αγορές. Σε µια αποδοτική αγορά, η απόδοση και οι τιµές των µετοχών συνδέονται άµεσα µε τα κέρδη των εταιρειών. Εάν αυτά τα κέρδη µειωθούν, ceteris paribus, οι τιµές των µετοχών θα µειωθούν, οδηγώντας σε πτώση των χρηµατιστηριακών αγορών και των αποδόσεων των επενδυτών. Επιπλέον, ένας ενδεχόµενος «πόλεµος δασµών» θα µπορούσε να αυξήσει την αβεβαιότητα στις εµπορικές διαπραγµατεύσεις και να οδηγήσει σε αρνητικό επενδυτικό κλίµα. Αν και ορισµένοι τοµείς, όπως η παραγωγή χάλυβα, µπορεί να επωφεληθούν, συνολικά η επενδυτική διάθεση θα µπορούσε να µειωθεί.
Οι αυξήσεις των δασµών ενδέχεται να αυξήσουν τη µεταβλητότητα και τον κίνδυνο στις χρηµατιστηριακές αγορές, καθώς οι επενδυτές θα είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην αυξηµένη αβεβαιότητα. Αυτό θα µπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις εταιρείες, οι οποίες θα δυσκολευτούν να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές µετοχών, οδηγώντας σε πιθανές προκλήσεις ρευστότητας και αυξηµένη εξάρτηση από τη χρηµατοδότηση µέσω χρέους.
Οι Τρέχουσες Αγορές και οι Αντιφατικές Ενδείξεις
Παρά τις ανησυχίες για τους δασµούς, οι χρηµατιστηριακές αγορές δεν έχουν ακόµη επηρεαστεί σηµαντικά. Οι αµερικανικές αγορές έχουν αυξηθεί κατά 3-4% από την αρχή του έτους, οι βρετανικές αγορές κατά περίπου 7% και οι γερµανικές αγορές πάνω από 10%. Αυτό µπορεί να αντανακλά την πεποίθηση ότι ο Τραµπ µπλοφάρει και δεν θα προχωρήσει σε δραστικούς δασµούς. Ωστόσο, συγκεκριµένοι τοµείς έχουν δει θετικές επιδράσεις. Οι αµερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες, όπως η ExxonMobil και η Chevron, κατέγραψαν αύξηση στις τιµές των µετοχών τους, ενώ η Nucor, παραγωγός χάλυβα, είδε αύξηση άνω του 12%. Αυτό υποδεικνύει ότι τα χρηµατιστήρια ενδέχεται να αντιδράσουν διαφορετικά από το αναµενόµενο και ενώ µπορεί να υπάρξει µια διόρθωση, η αυξηµένη εγχώρια ζήτηση µπορεί να αντισταθµίσει τις αρνητικές επιπτώσεις.
Ιστορικά Μαθήµατα και Γεωπολιτική ∆ιάσταση
Πρέπει επίσης να εξεταστεί ο γεωπολιτικός λόγος πίσω από την επιβολή δασµών. Οι ΗΠΑ και η ∆ύση γενικότερα βίωσαν τις αρνητικές συνέπειες της εξάρτησης από έναν δυνητικά εχθρικό προµηθευτή όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, οδηγώντας σε εκτόξευση των τιµών ενέργειας και εµπορευµάτων λόγω της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια. Οι δασµοί του Τραµπ µπορεί να στοχεύουν στην ενίσχυση της αυτάρκειας των ΗΠΑ και στη µείωση της εξάρτησης από άλλες χώρες, όπως η Κίνα, ενισχύοντας έτσι τη διαπραγµατευτική τους δύναµη.
Συµπεράσµατα και Αβέβαιες Προοπτικές
Συνολικά, αν και οι δασµοί του Προέδρου Τραµπ αναµένεται να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις βραχυπρόθεσµα, όπως υψηλότερο κόστος για τους καταναλωτές, διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασµού, αυξηµένες πληθωριστικές πιέσεις, επιβράδυνση του παγκόσµιου εµπορίου και αυξηµένη αβεβαιότητα στις χρηµατιστηριακές αγορές, τα µακροπρόθεσµα αποτελέσµατα είναι ακόµα ασαφή. Εάν η εγχώρια παραγωγή στις ΗΠΑ καταφέρει να καλύψει το κενό της χαµένης ξένης προσφοράς, µπορεί να υπάρξει θετική επίδραση στην οικονοµία των ΗΠΑ, καθώς οι αµερικανικές εταιρείες θα µπορούσαν να ανακτήσουν µέρος της χαµένης αγοράς και να µειώσουν το κόστος παραγωγής. Παρά την πεποίθηση του Τραµπ ότι η µείωση των φόρων και η αύξηση της εγχώριας αγοράς θα αντισταθµίσουν την κατάσταση, τα αποτελέσµατα των δασµών παραµένουν αβέβαια και ενδέχεται να χρειαστεί χρόνος για να αποδειχθεί αν αυτή η στρατηγική θα αποδώσει θετικά ή αρνητικά αποτελέσµατα.
Σε παγκόσµια κλίµακα, οι συνέπειες των δασµών µπορεί να είναι ανάµεικτες, µε θετικά και αρνητικά αποτελέσµατα. Χώρες όπως ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα, που µπορεί να αντιµετωπίζουν δασµούς από τις ΗΠΑ, µπορεί να χάσουν µερίδιο της αγοράς των ΗΠΑ, αλλά ίσως να βρουν πιο βιώσιµες εναλλακτικές λύσεις. Αυτό µπορεί να οδηγήσει σε αυξηµένο εµπόριο µεταξύ των χωρών που υπόκεινται σε δασµούς και εκείνων που δεν αντιµετωπίζουν δασµούς. Επιπλέον, χωρίς τη ζήτηση των ΗΠΑ για ενέργεια και εµπορεύµατα, µπορεί να υπάρξει υπερπροσφορά, µε αποτέλεσµα τη µείωση των τιµών των εµπορευµάτων παγκοσµίως. Είτε το καθαρό αποτέλεσµα των δασµών των ΗΠΑ θα είναι θετικό ή αρνητικό διεθνώς, ένα πράγµα είναι σίγουρο: οι δασµοί θα οδηγήσουν σε νέες εµπορικές συµφωνίες και ευκαιρίες για εκµετάλλευση των αλλαγών στο εµπόριο. Η επίδραση των δασµών θα εξαρτηθεί από το αν οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις εκτός των ΗΠΑ θα µπορέσουν να δουν τις αλλαγές ως ευκαιρίες ή ως εµπόδια.
Διαβάστε επίσης: Τραμπ: Μικρότερο πακέτο δασμών στις 2 Απριλίου - Προσωρινή ανακούφιση στις αγορές