Ο πρώτος πραγματικός χειμώνας εδώ και τρία χρόνια πυροδότησε έντονες διαφωνίες στον τομέα της ενέργειας. Με χαμηλές θερμοκρασίες και έντονο ανταγωνισμό από την Ασία για ενεργειακές προμήθειες, η τιμή αναφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη εκτινάχθηκε πριν μερικές ημέρες σε υψηλό δύο ετών. Έπειτα, ο Donald Trump ανακοίνωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για τέλος του πολέμου στην Ουκρανία θα ξεκινήσουν άμεσα, μια απειλή που οι αγορές λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν.
Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επανεξετάζουν το θέμα των ρωσικών προμηθειών. Με χαμηλότερους λογαριασμούς ρεύματος, ίσως αναβιώσει η ευρωπαϊκή βιομηχανία και καθησυχαστούν τα νοικοκυριά. Ο Jari Stehn της Goldman Sachs υπολογίζει ότι αν τελειώσει ο πόλεμος, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα αυξηθεί έως 0,5%, κυρίως χάρη στο φθηνότερο φυσικό αέριο. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία υποστηρίζουν ότι η επανεκκίνηση των ροών από Ρωσία μπορεί να ενθαρρύνουν τον Vladimir Putin να διαπραγματευτεί για μία συμφωνία ειρήνης και να την τηρήσει. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στον Economist, ο Friedrich Merz, που μπορεί να ανακηρυχθεί νέος Καγκελάριος της Γερμανίας, δήλωσε ότι δεν επιστρέφει το ρωσικό αέριο «για τώρα», χωρίς να αποκλείει εντελώς το σενάριο.
Αν γίνει τέτοια συμφωνία θα είναι μεγάλη μεγάλη στροφή. Η Κομισιόν λέει ότι δεν συνδέει την επανεκκίνηση των ρωσικών ενεργειακών ροών με τις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία και στοχεύει σε πλήρη διακοπή τους μέχρι το 2027. Η Ε.Ε. λαμβάνει πια μόλις 10% του φυσικού αερίου από τη Ρωσία από 45% το 2021. Στο μεταξύ, η Ρωσία αδυνατεί να αναδρομολογήσει τις προμήθειες, με αποτέλεσμα να ζημιώνεται. Το 2022, οι πωλήσεις φυσικού αερίου αποτελούσαν το 13% των κρατικών εσόδων, ενώ τώρα 8%. Το 2023, ο κρατικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom κατέγραψε απώλειες για πρώτη φορά από το 1999.
Τελικά, την απόφαση για τυχόν επανεκκίνηση των ροών θα πάρουν οι χώρες από τις οποίες διέρχονται οι αγωγοί: Ρωσία, Γερμανία και Ουκρανία, καθώς και ορισμένα κράτη της ανατολικής Ευρώπης, σύμφωνα με τον Economist.
Ψηλά οι τιμές τους επόμενους μήνες
Η Ε.Ε. καταναλώνει περίπου 320 δισ. κυβικούς τόνους (bcm) φυσικού αερίου ετησίως. Η χωρητικότητα των αποθεμάτων, περίπου 115 bcm, αντιστοιχεί στο ένα τρίτο. Τα αποθέματα ήταν σχεδόν γεμάτα στην αρχή του χειμώνα, αλλά οι χαμηλές θερμοκρασίες και οι δυσκολίες στις προμήθειες οδήγησαν σε υψηλότερη κατανάλωση από το προσδοκώμενο. Τώρα είναι γεμάτα κατά 48% έναντι 66% πέρυσι. Ετσι, οι υψηλές τιμές πιέζουν τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, που βρίσκονται ήδη σε ασθενή κατάσταση.
Το καλοκαίρι θα προκύψει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς η Ε.Ε. απαιτεί αναπλήρωση των αποθεμάτων στο 90% μέχρι την 1η Νοεμβρίου και συνήθως γίνεται μεταξύ Απριλίου και Οκτωβρίου. Φέτος, η Ευρώπη θα πρέπει να αγοράσει περισσότερο από το προσδοκώμενο, την ίδια περίοδο που σπεύδει να αγοράσει και η Ασία. Δεδομένου ότι οι προμήθειες δεν έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα, τα προθεσμιακά του φυσικού αερίου για αυτό το καλοκαίρι είναι ακριβότερα από τις τιμές του επόμενου χειμώνα, μια ανωμαλία που ακριβαίνει πολύ την αποθήκευση του καυσίμου. Η γερμανική αρχή εξετάζει επιδοτήσεις για να ενθαρρύνει την αποθήκευση, ενώ ορισμένες χώρες ζητούν χαλάρωση των ευρωπαϊκών στόχων.
Η Ουγγαρία και Σλοβακία εξακολουθούν να προμηθεύονται ρωσικό αέριο μέσω αγωγών από την Τουρκία και κάποιες άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, πιθανώς να επανεκκινήσουν τις ροές μέσω Βόρειας Ευρώπης, πληρώνοντας όμως περισσότερο. Η επανεκκίνηση των ροών μέσω Ουκρανίας, που διακόπηκαν στην αρχή του έτους, θα τις βοηθούσε και θα έριχνε τις τιμές σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς θα μειωνόταν ο ανταγωνισμός για τις προμήθειες. Μετά τα σχόλια του Trump για διαπραγματεύσεις ειρήνης, οι τιμές αναφοράς στην Ευρώπη έχουν υποχωρήσει κατά 9%.
Η Ουκρανία είναι αμετακίνητη στο θέμα της συμφωνίας με τη Ρωσία, αλλά εξετάζονται εναλλακτικές. Η ενεργειακή εταιρεία της Σλοβακίας ιδρύει θυγατρική στην Ουκρανία και ζητά μεταφορά καυσίμων. Υπάρχει και μια πιο ακραία επιλογή: η επανεκκίνηση των ροών μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού Nord Stream 1, που άλλοτε μετέφερε στην Ευρώπη 55 bcm ετησίως, ή ακόμα και μέσω του δίδυμου αγωγού Nord Stream 2, που δεν λειτούργησε ποτέ. Τα εμπόδια είναι αξιοσημείωτα. Η Γερμανία, η οποία πληρώνει ακριβά την τεράστια εξάρτηση που είχε δημιουργήσει από τη Ρωσία, θα πρέπει να πει το ναι. Μετά το σαμποτάζ στους δίδυμους αγωγούς, που αποδόθηκε σε Ουκρανούς δύτες, απαιτούνται επιδιορθώσεις αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Τέλος, υπάρχει ο παράγοντας Trump. Από τη μία πλευρά, θέλει από την Ευρώπη να αγοράζει περισσότερο αμερικανικό LNG, κάτι που δεν θα συμβεί αν επανεκκινήσουν οι ροές από τη Ρωσία. Αν επιστρέψουν οι ρωσικές προμήθειες, μπορεί να καταρρεύσουν οι τιμές διεθνώς και να αχρηστευθούν πολλές επενδύσεις αμερικανικών επιχειρήσεων σε υποδομές LNG. Από την άλλη πλευρά, ο Trump θα ήθελε το Νόμπελ Ειρήνης και ίσως θεωρεί ότι η επανεκκίνηση μέρους των ρωσικών προμηθειών στο πλαίσιο μιας συμφωνίας ειρήνης είναι μικρό τίμημα.
Πηγή: moneyreview.gr με πληροφορίες από Economist
Διαβάστε επίσης: Κρούουν τον κώδωνα κινδύνου οι αγρότες ενόψει «Coral» - Ποιες οι συνέπειες