Το χειρότερο σενάριο για το μέλλον των διατλαντικών οικονομικών σχέσεων ήρθε στην επιφάνεια αυτή την εβδομάδα, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε σαφές μήνυμα ότι θα χρησιμοποιήσει την αμερικανική εμπορική ισχύ ως μέσο άσκησης πίεσης στην εξωτερική πολιτική.
Η απειλή του να πλήξει τον Καναδά, την Κίνα και το Μεξικό με δασμούς λόγω της ροής παράνομων ναρκωτικών και μεταναστών στις ΗΠΑ έστειλε τις ευρωπαϊκές μετοχές χαμηλότερα, ιδίως τις μετοχές εταιρειών όπως η Stellantis NV και η Volkswagen AG, τα οχήματα των οποίων θα ήταν ευάλωτα σε έναν εμπορικό πόλεμο με την Ουάσινγκτον.
Η προειδοποίηση του Τραμπ λειτούργησε ως σχέδιο για την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με το πώς είναι πιθανό να προσεγγίσει τα πολλά παράπονά του με το μπλοκ: να επιβάλει -ή να απειλήσει να επιβάλει- δασμούς χρησιμοποιώντας αιτιολογήσεις που σπάνε τους κανόνες σε θέματα πολιτικής που δεν σχετίζονται απαραίτητα με την προστασία των εγχώριων βιομηχανιών. Όσον αφορά το εμπόριο, ο Τραμπ έχει υποστηρίξει ότι η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τις ΗΠΑ χειρότερα από ό,τι η Κίνα.
To ευρώ αρχικά κινήθηκε υψηλότερα έναντι του δολαρίου μετά τις δηλώσεις του Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανακάμπτοντας από χαμηλό διετίας, αλλά το κέρδος διαγράφηκε γρήγορα. Οι ευρωπαϊκές μετοχές σημείωσαν πτώση, ενώ τα ομόλογα της περιοχής υπεραπέδωσαν έναντι των υπόλοιπων.
Η Ευρώπη αιφνιδιάστηκε σε μεγάλο βαθμό το 2017, όταν ο Τραμπ, επικαλούμενος ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια κατά την προηγούμενη θητεία του ως πρόεδρος, επέβαλε δασμούς στον ευρωπαϊκό χάλυβα και το αλουμίνιο.
Έκτοτε, η Ε.Ε. έχει επανεφεύρει το εμπορικό της δόγμα, καθιστώντας το πιο διεκδικητικό και διευρύνοντας την οικονομική της εργαλειοθήκη για την αντιμετώπιση των καταναγκαστικών πρακτικών.
«Είμαστε καλά προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο αλλαγών με μια νέα αμερικανική κυβέρνηση», δήλωσε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ μετά την πρόσφατη συνάντηση του γκρουπ των G7 στην Ιταλία. «Εάν η νέα αμερικανική κυβέρνηση ακολουθήσει μια εχθρική εμπορική πολιτική στους τομείς του κλίματος ή του εμπορίου, τότε η απάντησή μας θα είναι πως η Ευρώπη είναι ενωμένη».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε νωρίτερα φέτος μια νέα στρατηγική οικονομικής ασφάλειας με στόχο την αξιοποίηση της τεράστιας ενιαίας αγοράς της για την απόκρουση καταναγκαστικών μέτρων από γεωπολιτικούς αντιπάλους όπως το Πεκίνο και η Μόσχα, καθώς και από συμμάχους όπως η Ουάσινγκτον.
Η ενισχυμένη προσέγγιση αποσκοπούσε στον εντοπισμό των κινδύνων που «αναδύονται ως αποτέλεσμα των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων, του γεωοικονομικού κατακερματισμού και των τεχνολογικών αλλαγών» και στη δημιουργία εργαλείων για το μπλοκ και τα κράτη-μέλη για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων.
Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. συμφώνησαν σε ένα νέο σύνολο εμπορικών εξουσιών που θα επιτρέπουν στην Ε.Ε. να αντεπιτίθεται σε τρίτες χώρες που χρησιμοποιούν οικονομικούς περιορισμούς ως πολιτικά αντίποινα. Το νέο μέσο κατά του εξαναγκασμού ενισχύει τις εμπορικές άμυνες και επιτρέπει στην Κομισιόν να επιβάλλει δασμούς ή άλλα τιμωρητικά μέτρα ως απάντηση σε τέτοιους περιορισμούς με πολιτικά κίνητρα.
Η Ε.Ε. ενέκρινε επίσης τον λεγόμενο κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις, ο οποίος επιτρέπει στην Επιτροπή να εμποδίζει τις ξένες εταιρείες που λαμβάνουν αθέμιτες κρατικές χορηγίες από το να συμμετέχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς ή σε συμφωνίες συγχώνευσης και εξαγοράς στο μπλοκ.
Η απειλή ενός νέου εμπορικού πολέμου έχει ταράξει τις αγορές, με την προσδοκία ότι η Ε.Ε. οδεύει προς μια περίοδο αστάθειας και αβεβαιότητας.
Οι πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού σημαίνουν ότι οι εταιρείες στο μπλοκ θα συνεχίσουν να επηρεάζονται από τους δασμούς που επιβάλλονται σε χώρες όπως το Μεξικό, σύμφωνα με τον Γιώργο Σαραβέλο, παγκόσμιο επικεφαλής της έρευνας συναλλαγματικών ισοτιμιών της Deutsche Bank AG. Αυτό ισχύει ακόμη και πριν αναλογιστεί κανείς τι μπορεί να επιφυλάσσει ο Τραμπ για την Ευρώπη, ενώ οι πρόσφατες απειλές για τους δασμούς είναι σημάδι ότι θα αποτελέσουν βασικό εργαλείο στις πολιτικές διαπραγματεύσεις, όπως προειδοποίησε ο ίδιος.
«Οι δασμοί είναι σαφώς στην κορυφή της ατζέντας του Τραμπ», δήλωσε. «Βλέπουμε ένα έμμεσο μήνυμα ότι είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν ως ένα ευρύ οικονομικό και γεωπολιτικό εργαλείο σε αυτή την κυβέρνηση».
Οι ευρωπαϊκές αγορές δέχονται πιέσεις από τις εκλογές στις ΗΠΑ, με τους επενδυτές να φοβούνται ότι η περιοχή θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην πολιτική ατζέντα του Τραμπ. Πολλοί στρατηγικοί αναλυτές προβλέπουν ότι το ευρώ θα διολισθήσει προς την απόλυτη ισοτιμία έναντι του δολαρίου και βλέπουν τις ευρωπαϊκές μετοχές να επεκτείνουν την υποαπόδοσή τους έναντι των ομοειδών τους στις ΗΠΑ.
Ορισμένοι επενδυτές παραμένουν στο περιθώριο μέχρι να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια σχετικά με τις πολιτικές του Τραμπ και τον αντίκτυπό τους στην Ευρώπη.
«Είμαι λίγο πιο προσεκτικός και δεν κάνω μεγάλα μακροοικονομικά στοιχήματα για την Ευρώπη, είτε πρόκειται για μετοχές είτε για ομόλογα», δήλωσε ο Γιούλιους Μπέντικας, επικεφαλής του ευρωπαϊκού τμήματος μακροοικονομικής και δυναμικής κατανομής περιουσιακών στοιχείων της Mercer, η οποία εποπτεύει συνολικά 548 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία.
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμη μεγάλη αβεβαιότητα και πρέπει να ακολουθήσουμε το εγχειρίδιο του 2016, όπου το να είμαστε λίγο προσεκτικοί ήταν το σωστό», προσέθεσε.
Ο Τραμπ έχει πολλαπλά παράπονα για την Ε.Ε. και έχει επικρίνει την Ευρώπη ότι δεν ξοδεύει αρκετά για την άμυνα και για το εμπορικό έλλειμμα ΗΠΑ-Ε.Ε. Κάποτε αναφέρθηκε στις Βρυξέλλες, την έδρα των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε., ως κολαστήριο, ενώ πιο πρόσφατα ανέφερε ότι είχε πει σε μέλος του ΝΑΤΟ ότι θα άφηνε τη Ρωσία να κάνει «ό,τι διάολο θέλει» αν η Ευρώπη δεν επετύγχανε τους στόχους για τις αμυντικές δαπάνες.
Η Ευρώπη, σύμφωνα με το Bloomberg, έχει περισσότερα εργαλεία στη διάθεσή της για να αντιδράσει σε έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, αλλά παραμένει ανοιχτό το ερώτημα αν τα 27 κράτη-μέλη μπορούν να παραμείνουν ενωμένα.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Προς χαμηλό όλων των εποχών το κινεζικό γουάν λόγω δασμών