Σούπα μίσο, σούσι, νουντλς, σασίμι, γιακιτόρι… Η λίστα είναι ατελείωτη με τα εκλεπτυσμένα πιάτα της ιαπωνικής κουζίνας που φημίζεται για την γαστρονομική τέχνη, τη χρήση φρέσκων, υγιεινών και όσο το δυνατό λιγότερο επεξεργασμένων συστατικών. Η ποιότητα των πρώτων υλών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη της ιαπωνικής κουζίνας σε μία από τις καλύτερες του κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ιαπωνία κατατάσσεται δεύτερη -μετά την αυτοκράτειρα Γαλλία- στη λίστα με τα περισσότερα εστιατόρια που φέρουν αστέρια Michelin, στο σύνολό τους 387 (μέχρι τον περασμένο Αύγουστο), έναντι των 636 της cuisine française.
Στον αντίποδα της γαστρονομικής πανδαισίας, ωστόσο, βρίσκεται το φαινόμενο της σπατάλης τροφίμων που επιβαρύνει το περιβάλλον και προβληματίζει κυβέρνηση και ειδικούς.
Μόνο το 2022 στη χώρα καταγράφηκαν 6,12 εκατ. τόνοι αποβλήτων τροφίμων, παρότι σε μεγάλο ποσοστό τα προϊόντα αυτά θα μπορούσαν να είχαν καταναλωθεί αντί να καταλήξουν στον κάδο. Για αυτό το λόγο, οι καταναλωτές καλούνται να ελέγχουν το προϊόν πριν το απορρίψουν, με τις αρμόδιες αρχές να ενημερώνουν σχετικά με τη διαφορά ανάμεσα στους όρους «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» και «ημερομηνία λήξης», σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο. Ουσιαστικά, τα τρόφιμα μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια ακόμα και μετά την αναγραφόμενη ημερομηνία, αρκεί να μην έχουν αλλοιωθεί τα χαρακτηριστικά τους, εφόσον έχουν συντηρηθεί σωστά και έχουν τηρηθεί οι οδηγίες αποθήκευσής τους.
Το πρόβλημα εντείνεται από την έλλειψη χώρων υγειονομικής ταφής, καθώς και από την προτίμηση των καταναλωτών για προϊόντα υψηλής ποιότητας τόσο γευστικά, όσο αισθητικά, γεγονός που σημαίνει ότι τα «ασχημότερα» φρούτα, για παράδειγμα, δε βρίσκουν θέση στο καλάθι του νοικοκυριού.
Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει το Tokyo Weekender ο κανόνας που ακολουθείται στο εμπόριο, σύμφωνα με τον οποίο εάν ένα τρόφιμο με περίοδο λήξης έξι μηνών δεν παραδοθεί στους διανομείς του εντός δύο μηνών, οι παραγωγοί υποχρεούνται να το απορρίψουν, με τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον, αφού μεγάλο ποσοστό προϊόντων πετιούνται πριν καν φτάσουν στα ράφια των σουπερμάρκετ.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Ριτσουμεϊκάν και δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, όχι μόνο αναδεικνύει το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων, αλλά εντοπίζει και τους «ενόχους», αναλύοντας το ηλικιακό προφίλ του καταναλωτή.
Μελετώντας περισσότερα από 2.000 είδη τροφίμων, τα κατηγοριοποίησαν σε βρώσιμα και μη βρώσιμα μέρη, υπολόγισαν την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουν τα νοικοκυριά και σε συνδυασμό με κοινωνικοοικονομικά στατιστικά στοιχεία, οι ερευνητές κατέληξαν πως η σπατάλη τροφίμων διαφοροποιείται σύμφωνα με την ηλικία και άλλους δημογραφικούς παράγοντες.
Ποια, όμως, είναι η γενιά εκείνων που πετούν περισσότερα τρόφιμα; Millenials, boomers ή gen Z; Σύμφωνα με τους ειδικούς οι καταναλωτές μεγαλύτερης ηλικίας παράγουν σχεδόν διπλάσια ποσότητα απορριμμάτων τροφίμων σε σύγκριση τους νεότερους πολίτες.
Συγκεκριμένα, η έρευνα αποκάλυψε ότι η κατά κεφαλήν σπατάλη τροφίμων αυξάνεται όσο αυξάνεται η ηλικία του καταναλωτή – από 16,6 κιλά ανά έτος για την ομάδα των πολιτών 20 ετών και νεότερων σε 46 κιλά ανά έτος για εκείνους ηλικίας 70 ετών και άνω, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην τάση ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας να αγοράζουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά, τα οποία βρίσκονται στην πρώτη θέση των προϊόντων που απορρίπτονται συχνότερα, ενώ ακολουθούν τα έτοιμα γεύματα και τα ψάρια.
Αντιστοίχως, υψηλότερα είναι τα ποσοστά εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου που προκύπτουν από την αποσύνθεση των τροφίμων, με 90,1 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος για ανθρώπους ηλικίας 60 ετών, ενώ 39,2 κιλά υπολογίστηκαν για τα άτομα ηλικίας 20 ετών.
Βέβαια, από την άλλη τα νεότερα ηλικιακά νοικοκυριά μπορεί να παράγουν λιγότερα απόβλητα, όμως αγοράζουν περισσότερα γλυκά και έτοιμα γεύματα, ενώ προτιμούν το φαγητό σε εστιατόρια παρά την προετοιμασία του στο σπίτι.
«Η γήρανση του πληθυσμού θα μπορούσε να είναι ένας από τους κρυφούς αλλά βασικούς παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την πρόταση στρατηγικών για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων που δημιουργούνται άμεσα από τα νοικοκυριά», εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης, Γιοσούκε Σιγκετόμι.
Όλα αυτά τα δεδομένα βοηθούν τους αρμοδίους να εξετάσουν το σύνολο των συνηθειών των πολιτών, ώστε να εκπονηθούν στοχευμένα σχέδια και καμπάνιες ενημέρωσης σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο και τους τρόπους αποθήκευσης των τροφίμων με στόχο τη μείωση της σπατάλης.
Παράλληλα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα απόβλητα και οι σχετικές εκπομπές αερίων αναμένεται να μειωθούν με τη γήρανση και συρρίκνωση του πληθυσμού ως το 2024, αλλά στο μεταξύ η ιαπωνική κυβέρνηση θέτει ανάμεσα στις προτεραιότητές της τον περιορισμό της σπατάλης κατά 50% έως το 2030 με καμπάνιες ενημέρωσης.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Σε ισχύ από σήμερα ο μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ σε βασικά είδη