Η Ευρώπη έχει καταφέρει να μειώσει ένα από τα μεγαλύτερα κοινωνικά της βάρη: την ανεργία. Από το ανησυχητικό 12% του 2013, τα ποσοστά έχουν υποχωρήσει σε λιγότερο από 6%. Η βελτίωση αυτή αποδίδεται σε ευέλικτους κανόνες προσλήψεων και απολύσεων, στη μείωση των κινήτρων παρατεταμένης ανεργίας αλλά και στη γήρανση του πληθυσμού.
Ωστόσο, όπως τονίζει ο Economist, η σχεδόν εξαφάνιση της ανεργίας δεν σημαίνει ότι η αγορά εργασίας λειτουργεί αποδοτικά. Το νέο πρόβλημα είναι πιο «σιωπηλό» αλλά καθοριστικό: οι εργαζόμενοι δεν αλλάζουν εύκολα δουλειά, χάνοντας ευκαιρίες για καλύτερες απολαβές και εξέλιξη.
Η «ήπειρος της μονιμότητας»
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους μένει στον ίδιο εργοδότη πάνω από 20 χρόνια, όταν στις ΗΠΑ ο αντίστοιχος δείκτης είναι μόλις ένας στους δέκα. Αυτή η κουλτούρα είχε λογική σε αργά αναπτυσσόμενες οικονομίες, αλλά σήμερα, σε περιβάλλον εμπορικών πολέμων, κινεζικού ανταγωνισμού και τεχνολογικών αλλαγών, λειτουργεί ως τροχοπέδη. Οι πιο παραγωγικές επιχειρήσεις χρειάζονται κινητικότητα ώστε να αξιοποιούν νέες δεξιότητες και να αυξάνουν μισθούς.
Γιατί απαιτείται αλλαγή πορείας
Το ευρωπαϊκό μοντέλο ανταμείβει τη μακροχρόνια υπηρεσία, με υψηλό κόστος απολύσεων, μισθολογικές αυξήσεις βάσει προϋπηρεσίας και επιδόματα συνδεδεμένα με τα χρόνια στον ίδιο εργοδότη. Αυτή η προσέγγιση δεν συμβαδίζει με την εποχή των αναταράξεων.
Οι ειδικοί προτείνουν μέτρα για ενίσχυση της κινητικότητας: φορητές συντάξεις και αποζημιώσεις, αποσύνδεση μισθών από προϋπηρεσία, επιδόματα ανεργίας για όσους αλλάζουν εργοδότη και περιορισμό επιδοτήσεων που συντηρούν τεχνητά θέσεις εκτός κρίσεων.
Το ζήτημα δεν είναι μόνο θεσμικό. Ακόμη και με καλύτερες αποδοχές αλλού, οι εργαζόμενοι συχνά διστάζουν. Έρευνα στη Γερμανία έδειξε ότι όσοι μπορούσαν να βρουν 10% υψηλότερο μισθό, αρκούνταν σε αύξηση 1% από τον ίδιο εργοδότη. Το βάρος της παράδοσης σταθερότητας, σε συνδυασμό με ακριβή στέγαση, περιορισμένη πρόσβαση νεοφυών επιχειρήσεων σε κεφάλαια και συντηρητικές εταιρικές πρακτικές, ενισχύουν τη στασιμότητα.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται σε μοντέλο αγοράς εργασίας που ανταμείβει την ακινησία, όταν οι διεθνείς ανταγωνιστές κινούνται δυναμικά. Οι εργαζόμενοι ενδέχεται να χάσουν ορισμένα «προνόμια», αλλά θα κερδίσουν υψηλότερους μισθούς, καλύτερη αξιοποίηση δεξιοτήτων και ισχυρότερη οικονομία.
Όπως καταλήγει ο Economist, το φάντασμα της ανεργίας έχει ξεπεραστεί. Όμως, για να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις του 21ου αιώνα, η Ευρώπη πρέπει να επανεξετάσει εκ βάθρων τον τρόπο που λειτουργεί η αγορά εργασίας της. Διαφορετικά, το «αόρατο πρόβλημα» μπορεί να υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητά της.
Πηγή: newmoney.gr