Μπροστά στο δίλημμα να διαχειριστεί μια ύφεση ή μια περίοδο στασιμοπληθωρισμού έχει οδηγήσει την Federal Reserve ο εμπορικός πόλεμος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Αυτό αναμένεται να είναι το επίδικο των συζητήσεων των μελών της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς στη συνεδρίαση που ξεκίνησε σήμερα και θα ολοκληρωθεί αύριο, Τετάρτη.
Η δύσκολη απόφαση της Fed
Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο εύρος του 4,25% -4,50%. Οι τελευταίες προβλέψεις των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής έδειξαν δύο μειώσεις επιτοκίων το 2025. Ωστόσο από τότε οι οικονομικές εξελίξεις θα μπορούσαν να τις κάνουν παρωχημένες, καθώς έχει μεσολαβήσει η ανακοίνωση των «αμοιβαίων δασμών» από τον Αμερικανό πρόεδρο, που οδήγησε σε κλιμάκωση τον εμπορικό των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη.
Οι αξιωματούχοι της Fed συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου της έχουν διαμηνύσει ότι θα παραμείνουν σε στάση αναμονής όσον αφορά την αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού και θεωρείται ως ένα σημάδι ότι συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη της μείωσης των πληθωριστικών πιέσεων. Τον προηγούμενο μήνα ο Τζερόμ Πάουελ είπε χαρακτηριστικά ότι θα ήθελε να είναι βέβαιος ότι μια προσωρινή αύξηση των τιμών λόγω των δασμών δεν θα μετατραπεί σε ένα διαρκές πρόβλημα πληθωρισμού.
Ωστόσο η Fed θα κληθεί να αντιμετωπίσει το δίλημμα να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια για να οδηγήσει το τζίνι του πληθωρισμού πίσω στο μπουκάλι είναι να μειώσει τα επιτόκια για να τονώσει την ασθενέστερη ανάπτυξη της οικονομίας. Τον προηγούμενο μήνα ο Πάουελ παραδέχθηκε ότι «θα λάβουμε μια απόφαση που αναμφίβολα θα είναι πολύ δύσκολη».
Η οικονομία
Τα πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι η αμερικανική οικονομία για πρώτη φορά από το 2022 συρρικνώθηκε το πρώτο τρίμηνο, λόγω της σημαντικής αύξησης των εισαγωγών πριν από τους δασμούς και των ηπιότερων καταναλωτικών δαπανών, μια πρώτη επίπτωση από την εμπορική πολιτική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Ωστόσο η έγκαιρη δράση για να μην οδηγηθεί η οικονομία σε επιβράδυνση ενέχει τον κίνδυνο να προσθέσει βραχυπρόθεσμες πληθωριστικές πιέσεις από δασμούς ή ελλείψεις.
«Αυτός δεν πρόκειται να είναι ένας κύκλος όπου η Fed προληπτικά μειώνει τα επιτόκια επειδή υπάρχει πρόβλεψη για επιβράδυνση. Θα πρέπει πραγματικά να το δουν στα απτά δεδομένα, ιδίως στην αγορά εργασίας» εξηγεί στη Wall Street Journal ο Ρίτσαρντ Κλαρίντα, ο οποίος υπηρέτησε ως δεύτερος στην ιεραρχία του Πάουελ για τρία χρόνια και τώρα είναι ανώτερος σύμβουλος στην Pimco.
Η αναμονή για να εμφανιστεί η οικονομική αδυναμία ενέχει τον κίνδυνο μια βαθύτερης ύφεσης.
«Επί επτά χρόνια, η Fed του Πάουελ έχει ένα ιστορικό αναμονής για να είναι πολύ σίγουρη για τα δεδομένα και στη συνέχεια να κινείται πολύ γρήγορα. Φαντάζομαι ότι αν δείτε μια αξιοσημείωτη επιδείνωση στην αγορά εργασίας, σε εκείνη τη συγκυρία η Fed θα είναι έτοιμη να κινηθεί» υπογράμμισε η Lael Brainard, η οποία διετέλεσε διοικητής της Fed από το 2014 έως το 2023, μεταξύ άλλων και αντιπρόεδρος κατά το τελευταίο έτος της.
Μερικές φορές, η Fed καθορίζει τα επιτόκια με γνώμονα τη μεγιστοποίηση των καλών αποτελεσμάτων. Οι αξιωματούχοι το έκαναν αυτό πέρυσι, όταν μείωσαν τα επιτόκια επειδή ο πληθωρισμός μειωνόταν.
Ο πληθωρισμός
«Η Fed βρίσκεται σε δύσκολη θέση» εξηγεί στο Reuters η Nancy Vanden Houten, ανώτερη οικονομολόγος της Oxford Economics, προσθέτοντας ότι η ομάδα της Οξφόρδης αναμένει «πραγματική αδυναμία» τους επόμενους μήνες και ότι η κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με την προοπτική του υψηλότερου πληθωρισμού και των πληθωριστικών προσδοκιών που ξεφεύγουν από τον έλεγχο. H ομάδα της αναμένει ότι η κεντρική τράπεζα θα μειώσει τα επιτόκια τον Δεκέμβριο.
«Φαίνεται ότι απέχουν περισσότερο από την επίτευξη του στόχου τους για τον πληθωρισμό, οπότε όσο η αγορά εργασίας αντέχει πιστεύουμε ότι θα παραμείνουν σφιχτά» τόνισε.
Ο διοικητής της Fed Κρίστοφερ Γουόλερ, οι δηλώσεις του οποίου στο παρελθόν έχουν προϊδεάσει για τις ενέργειες της Fed, προσέφερε έναν χάρτη για τη λήψη αποφάσεων της Fed που περιγράφει δύο επιλογές.
Σταδιακές μειώσεις των επιτοκίων αργότερα μέσα στο έτος σε περίπτωση που οι δασμοί πέσουν σε χαμηλότερο επίπεδο και πιο επιθετικές μειώσεις των επιτοκίων σε περίπτωση που παραμείνουν υψηλοί.
Η αγορά εργασίας
Ένας βασικός παράγοντας θα είναι ο ρυθμός μεταβολής του ποσοστού ανεργίας: εάν αυξηθεί κατά περισσότερο από ένα δέκατο της ποσοστιαίας μονάδας σε κάθε μήνα, δήλωσε ο Waller, αυτό θα αποτελέσει έναυσμα για τη Fed να κινηθεί νωρίτερα και σε μεγαλύτερο βαθμό. Κατά την άποψή του, οποιαδήποτε επίπτωση από τους δασμούς στον πληθωρισμό θα είναι πιθανότατα μόνο προσωρινή.
Ο Πάουελ είναι απίθανο να είναι τόσο συγκεκριμένος αυτή την εβδομάδα σχετικά με τα σχέδια της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς που καθορίζει την πολιτική, δήλωσαν οικονομολόγοι.
«Αναμένουμε ότι το κύριο μήνυμα από τη συνέντευξη Τύπου του προέδρου Πάουελ θα είναι ότι η Επιτροπή είναι σε καλή θέση να περιμένει μεγαλύτερη σαφήνεια προτού προβεί σε αλλαγές στην πολιτική», έγραψε ο Μάικλ Φερόλι, επικεφαλής οικονομολόγος της J.P. Morgan στις ΗΠΑ.
Η ανεξαρτησία της Fed
Πέρα όμως από το δίλημμα που ανήκει στη σφαίρα των οικονομικών προκλήσεων που είναι στις αρμοδιότητες της Fed η συνεδρίαση γίνεται υπό το βάρος των πιέσεων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει βάλει στο στόχαστρο την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.
Ο Τραμπ με σειρά αναρτήσεων αλλά και τοποθετήσεων του καλεί εδώ και βδομάδες την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να μειώσει τα επιτόκια. Οι επιθέσεις του στράφηκαν εναντίον του Πάουελ ενώ σύμβουλος του Λευκού Οίκου είπε ότι αναζητούν τον τρόπο απόλυσης τους. Οι αγορές έκαναν βουτιά με την αγορά ομολόγων να στέλνει ηχηρό μήνυμα στον Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος αναδιπλώθηκε και είπε ότι δεν σκοπεύει να απολύσει τον Τζερόμ Πάουελ.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Τηλεδιάσκεψη Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας και Ισραήλ για την ηλεκτρική διασύνδεση