Συντριβή των αγορών, δασμοί στους… πιγκουίνους, προβλέψεις για ύφεση και στροφή 180 μοιρών.
Έπειτα από μια χαοτική εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε προσωρινή ανακωχή στον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμό του, τουλάχιστον με τους περισσότερους.
Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου (εκτός φυσικά από την πληγωμένη από τους δασμούς Κίνα) πήρε ανάσα, παρακολουθεί πια τα τεκταινόμενα για να δει αν ο πρόεδρος θα παραμείνει πιστός στις υποσχέσεις του.
Ακολουθεί το ιστορικό της περασμένης ταραχώδους εβδομάδας, σύμφωνα με το Politico:
Τι συνέβη;
Ο Τραμπ ανακοίνωσε μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός στον εμπορικό του πόλεμο, με τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς σε όλες τις χώρες εκτός από την Κίνα να αναστέλλονται για 90 ημέρες.
Η στροφή έλαβε χώρα μετά από εκτεταμένο χάος στις αγορές και διπλωματικές διαμαρτυρίες από το Βερολίνο έως το Πεκίνο για τα σχέδιά του να επιβάλει παγκόσμιους δασμούς, που κυμαίνονται από 10% έως και 50%.
Αν και δεν παραδέχτηκε ρητά ότι οι οικονομικές επιπτώσεις τον ώθησαν να αλλάξει πορεία, ο Τραμπ αναγνώρισε ότι οι αγορές έδειχναν «αρκετά κακόκεφες».
Ενώ έχει κάνει πίσω από τους περισσότερους από τους προγραμματισμένους δασμούς του προς το παρόν, ο Τραμπ δήλωσε σε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα Truth Social ότι θα διατηρήσει τους βασικούς δασμούς 10 τοις εκατό σε όλες τις χώρες – οι οποίοι εξακολουθούν να είναι υψηλότεροι από σχεδόν οποιοδήποτε δασμολογικό καθεστώς που έχει επιβληθεί ποτέ.
Το κραχ των αγορών
Καθώς περνούσε η εβδομάδα, ο δείκτης S&P 500, υποχώρησε σχεδόν 13%. Αυτό εξαφάνισε τρισεκατομμύρια δολάρια από την αξία της αγοράς και έστειλε τις τιμές των μετοχών εμβληματικών brands όπως η Apple και η Meta σε κατακόρυφη πτώση.
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των επενδυτικών τραπεζών άρχισαν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για επερχόμενη ύφεση και ο πανικός εξαπλώθηκε στα χρηματιστήρια από το Λονδίνο μέχρι το Παρίσι και το Τόκιο, τα οποία βυθίστηκαν όλα στο κόκκινο.
Στο τέλος, όμως, δεν ήταν οι μετοχές, αλλά τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ που άλλαξαν γνώμη στον Τραμπ.
Συνήθως, όταν οι μετοχές πέφτουν, η τιμή των κρατικών ομολόγων αυξάνεται. Αυτό συμβαίνει επειδή θεωρούνται ασφαλής επένδυση σε περιόδους αναταραχής της αγοράς. Αλλά μερικές φορές, όταν τα πράγματα είναι πραγματικά δυσμενή, τόσο οι μετοχές όσο και τα ομόλογα καταγράφουν ταυτόχρονο sell-off. Αυτό συνέβη στο αποκορύφωμα της πανδημίας και ξανά σε αυτή την περίπτωση.
Μια κατάρρευση στην αγορά κρατικού χρέους των 29 τρισεκατομμυρίων δολαρίων των ΗΠΑ θα κινδύνευε να προκαλέσει μια καταστροφική χρηματοπιστωτική κρίση. Ήταν τα ομόλογα, άλλωστε, που «έριξαν» την πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Λιζ Τρας και ήταν τα ομόλογα που έκαναν τον Τραμπ να υποχωρήσει.
Η ΕΕ αντεπιτίθεται – ή μήπως όχι;
Μετά την «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπενθύμισε στον Τραμπ ότι οι Βρυξέλλες «οριστικοποιούν ήδη μια πρώτη δέσμη αντιμέτρων ως απάντηση στους δασμούς στον χάλυβα».
Στις 7 Απριλίου, ο επικεφαλής της Επιτροπής για το εμπόριο Μάρος Σέφτσοβιτς συναντήθηκε με τους υπουργούς της ΕΕ στο Λουξεμβούργο για να συζητήσουν το σχέδιο του καταλόγου των αντιμέτρων. Τόνισε ότι η αντίδραση του μπλοκ ήταν «πολύ σταδιακή, αντιδρώντας μόνο στον χάλυβα και το αλουμίνιο». Αυτό τελικά αποτέλεσε μια καλή απόφαση, βάσει των μετέπειτα εξελίξεων.
Δύο ημέρες αργότερα, οι χώρες μέλη της ΕΕ ψήφισαν σχεδόν ομόφωνα να εγκρίνουν ανταποδοτικούς δασμούς σε εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Ευρώπη ύψους σχεδόν 21 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων πολιτικά ευαίσθητων προϊόντων όπως η σόγια που παράγεται στην «Ρεπουμπλικανική» Λουιζιάνα.
Όλα για την Κίνα
Στην ίδια ανάρτηση στο Truth Social όπου ανακοίνωσε ότι πατάει φρένο στους παγκόσμιους δασμούς, ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι θα αυξήσει τις ήδη συντριπτικά υψηλές κυρώσεις στην Κίνα στο 125%, κατηγορώντας την ότι «κλέβει τις ΗΠΑ».
Μέρος του σκεπτικού του Τραμπ για τη χαλάρωση των απειλούμενων δασμών του ήταν ότι οι περισσότερες χώρες δεν αντέδρασαν. Εξαίρεση αποτέλεσε η Κίνα, η οποία νωρίτερα είχε προβεί σε αντίποινα με δασμούς 84% σε αμερικανικά προϊόντα (τα οποία έκτοτε αύξησε σε 125%), μια απάντηση που ο Τραμπ χαρακτήρισε ασέβεια.
Αλλά λίγες ώρες προτού υπαναχωρήσει, η ΕΕ, η οποία είχε χτυπηθεί με δασμούς 20% στα προϊόντα της, ανταπέδωσε επίσης τα πυρά εγκρίνοντας ανταποδοτικούς δασμούς – αλλά μόνο για τον χάλυβα και το αλουμίνιο.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Κομισιόν επιβεβαίωσαν την Πέμπτη ότι τα αντίμετρα της ΕΕ θα ανασταλούν επίσης για 90 ημέρες – δίνοντας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού άπλετο χρόνο για διαπραγματεύσεις.
Ενέργεια
Αρχικά, ο Τραμπ κάλεσε την ΕΕ να δαπανήσει επιπλέον 350 δισεκατομμύρια δολάρια για τα αμερικανικά ορυκτά καύσιμα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία στο διατλαντικό εμπόριο – ποσό που ισοδυναμεί με περισσότερο από το σύνολο της ετήσιας παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι έχουν πραγματοποιήσει επανειλημμένα ταξίδια στην Ουάσινγκτον τους τελευταίους μήνες, επιδιώκοντας να δεχτούν την προσφορά του Λευκού Οίκου, συμφωνώντας να αγοράσουν περισσότερο φυσικό αέριο για να αποτρέψουν έναν εμπορικό πόλεμο. Αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες δήλωσαν στο POLITICO ότι έμειναν απογοητευμένοι από την προφανή αδιαφορία της αμερικανικής κυβέρνησης να προχωρήσει πραγματικά σε μια συμφωνία.
Η εμπορική διαμάχη έχει επηρεάσει και άλλους κρίσιμους τομείς πολιτικής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθυστερεί τις αποφάσεις για την επιβολή προστίμων σε αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς βάσει των ψηφιακών αντιμονοπωλιακών κανόνων της, γεγονός που έχει προκαλέσει εικασίες ότι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ συγκρατείται σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις εμπορικές εντάσεις.
Οι κυρώσεις κατά της Apple και της Meta θα ήταν βέβαιο ότι θα προκαλούσαν σημαντικές αντιδράσεις από την αμερικανική κυβέρνηση και τους συμμάχους της στο Κογκρέσο.
Το γαλλικό ευχαριστώ
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να στείλει ένα ευχαριστώ στον «καλό του φίλο» Τραμπ. Η Γαλλία δεν μπορεί να αντέξει έναν εμπορικό πόλεμο, καθώς αντιμετωπίζει μια δίνη κρίσεων που έχουν αποκαλύψει θεμελιώδεις ρωγμές.
Αλλά το χάος στο εσωτερικό δε σημαίνει ότι ο Μακρόν, ο οποίος ποτέ δε φοβήθηκε να πάρει ένα μεγάλο ρίσκο, δεν είναι έτοιμος να αντιταχθεί του Τραμπ. Ως ένας από τους ηγέτες που πιέζουν για μια ενιαία και πιο δυναμική απάντηση στις εμπορικές απειλές, μια ταπεινή επιστροφή στην Ουάσινγκτον δεν αποτελεί πραγματική επιλογή του Γάλλου προέδρου.
Το «stiff upper lip» των Βρετανών
Στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ – ο οποίος απέφυγε επιμελώς να επικρίνει τον Τραμπ – προειδοποίησε αρχικά ότι η εποχή της παγκοσμιοποίησης έφτασε στο τέλος της, υποσχόμενος να προστατεύσει τη βρετανική βιομηχανία από τις επιπτώσεις των δασμών και μιλώντας για μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες με χώρες όπως η Ινδία και η Αυστραλία.
Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του Στάρμερ – που γλίτωσε τα χειρότερα από τους αμοιβαίους δασμούς, αλλά επλήγη από αυξήσεις στις εισφορές για τα αυτοκίνητα και τον χάλυβα, καθώς και από τον καθολικό δασμολογικό συντελεστή 10% – προσπαθεί εναγωνίως να επιτύχει μια οικονομική συμφωνία με την Ουάσινγκτον. Ενώ η στροφή του Τραμπ έγινε ένθερμα αποδεκτή στο Λονδίνο, εκπρόσωπος του γραφείου του Στάρμερ δήλωσε ότι ένας εμπορικός πόλεμος «δεν είναι προς το συμφέρον κανενός» και υποσχέθηκε ότι η κυβέρνηση θα διαπραγματευτεί «ψύχραιμα και ήρεμα» για τους εναπομείναντες δασμούς.
Το πρόβλημα της Γερμανίας
Ο παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος του Τραμπ, ο οποίος διαρκώς απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα, άσκησε μεγάλη πίεση στον επερχόμενο συντηρητικό καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, να σχηματίσει γρήγορα μια κυβέρνηση ικανή να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής απάντησης.
Μία από τις βασικές προεκλογικές υποσχέσεις του Μερτς προς τους ψηφοφόρους ήταν η αναζωογόνηση της δοκιμαζόμενης οικονομίας της Γερμανίας, η οποία συρρικνώνεται για δύο συνεχόμενα έτη. Όμως οι απειλές του Τραμπ για δασμούς αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο για τη γερμανική οικονομία που είναι προσανατολισμένη στις εξαγωγές, εξουδετερώνοντας ενδεχομένως πολλές από τις οικονομικές πρωτοβουλίες του Μερτς, πριν καν προλάβει να τις εφαρμόσει.
Ο Μερτς φαίνεται πως προτιμά τώρα μια προσέγγιση με «καρότο και μαστίγιο» όσον αφορά τον Τραμπ, υποστηρίζοντας σκληρά αντίμετρα για νέους δασμούς, ενώ παράλληλα πιέζει για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.
«Είμαστε αποφασισμένοι να αντεπιτεθούμε και η ευρωπαϊκή ενότητα μας βοηθάει», δήλωσε ο Μερτς σε συνέντευξη στη γερμανική τηλεόραση. Αλλά, προσέθεσε, «το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενωθούμε όλοι μαζί στο διατλαντικό εμπόριο και να επιβάλουμε δασμούς 0% και τότε το πρόβλημα θα λυθεί».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Αυτές θα είναι οι συνέπειες των δασμών στις οικονομίες των ΗΠΑ-Κίνας