Αντιμετωπίζοντας ένα από τα πιο εξελιγμένα κράτη επιτήρησης στον πλανήτη, η Χαμάς απλά «έσβησε τα φώτα» αναφέρει το Bloomberg.
Η επίθεση της μαχητικής ομάδας το Σάββατο έπιασε τον μηχανισμό εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ εντελώς απροετοίμαστο- ένα σοκαριστικό γεγονός δεδομένου του εύρους της εισβολής, που περιλάμβανε επιθέσεις από θάλασσα, αέρα και ξηρά, και προώθηση της Χαμάς στα ισραηλινά εδάφη.
«Θεωρητικά, αυτό θα ήταν αδύνατο», αναφέρει δημοσίευμα στο Bloomberg.
Οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ έχουν τη φήμη ως μερικές από τις πιο εξελιγμένες στον κόσμο. Και η Λωρίδα της Γάζας, ένα κομμάτι γης δίπλα στην Αίγυπτο, είναι ένα από τα πιο επιτηρούμενα μέρη στον πλανήτη. Οι τηλεφωνικές γραμμές παρακολουθούνται. Οι δορυφόροι επιτηρούν από πάνω. Οι πληροφοριοδότες παρακολουθούν τα 2 εκατομμύρια κατοίκους μιας περιοχής λίγο περισσότερο από το διπλάσιο της Ουάσιγκτον, DC.
Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ θα χρειαστούν χρόνια για να ξεπεράσουν όλες τις αδυναμίες που επέτρεψαν στη Χαμάς να κινηθεί με τέτοια έκπληξη και με τόσο θανατηφόρο αποτέλεσμα, σκοτώνοντας εκατοντάδες Ισραηλινούς και αιχμαλωτίζοντας άλλους.
Αλλά ήδη, έχει αρχίσει να εμφανίζεται μια εικόνα για το πώς το έκαναν οι μαχητές της ομάδας, σύμφωνα με νυν και πρώην αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών στις ΗΠΑ, το Ισραήλ και αλλού.
Ενώ πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η Χαμάς προχώρησε σε χαμηλές τεχνολογίες, αποφεύγοντας την ικανότητα του Ισραήλ να αξιοποιεί τις επικοινωνίες του, και ακόμη, ίσως, εκμεταλλευόμενος την εμπιστοσύνη των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων ότι οι πυραυλικές επιθέσεις της θα μπορούσαν να απωθηθούν ή να αποτραπούν.
Κινήθηκαν με old school τρόπους
«Η υποψία μου είναι ότι η Χαμάς μπόρεσε να κρατήσει μια τόσο μεγάλη επιχείρηση - η οποία περιελάμβανε πολλούς, πολλούς εκπαιδευτές, πολλή επιχειρησιακή εκπαίδευση και φέρνοντας μια τεράστια ποσότητα πυρομαχικών - από κοντά γιατί κινούνταν με πατροπαράδοτους τρόπους», είπε η Μπεθ Σάνερ, πρώην αναπληρώτρια διευθύντρια εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών.
«Υποψιάζομαι ότι ποτέ δεν μίλησαν για αυτό ηλεκτρονικά», είπε η Σάνερ. «Το χώρισαν σε κελιά και έκαναν ατομικές συναντήσεις. Και σε κάθε ομάδα ανατέθηκε να κάνει διαφορετικά πράγματα. Πολύ λίγοι άνθρωποι κατάλαβαν πώς κάθε ένα από τα στοιχεία αποτελούσε μέρος ολόκληρου του σχεδίου.»
Καθώς ξημέρωσε το Σάββατο, περίπου 1.000 μαχητές της Χαμάς διέρρηξαν τον τεχνολογικά προηγμένο φράχτη που έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει από τις απειλές από τη Γάζα, που εξαπλώνεται σε πόλεις και χωριά. Παιδιά πυροβολήθηκαν μπροστά στα μάτια των γονιών τους. Οι όμηροι ανασύρθηκαν από τα σπίτια τους. Από πάνω, χιλιάδες ρουκέτες έπεσαν βροχή καθώς άλλα μαχητικά μπήκαν στη χώρα με αλεξίπτωτα.
Άτομο που γνωρίζει τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών είπε ότι η επιτυχία της επίθεσης πιθανότατα σημαίνει ότι η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της χώρας, η οποία έχει την πρωταρχική ευθύνη για την παρακολούθηση των εξελίξεων στη Γάζα, δεν είχε ανθρώπινες πηγές υψηλής ποιότητας εντός της ηγεσίας της Χαμάς.
Είναι επίσης πιθανό ο σχεδιασμός της ομάδας να βασιζόταν σε κρυπτογραφημένη τεχνολογία, σύμφωνα με τον Andrew Borene, εκτελεστικό διευθυντή της Flashpoint και πρώην επικεφαλής ομάδας στο Εθνικό Αντιτρομοκρατικό Κέντρο των ΗΠΑ. «Έχω την αίσθηση ότι υπάρχει επίσης ένα σύστημα μυστικών επικοινωνιών που χρησιμοποιούν συσκευές», είπε.
Ο Alon Arvatz, πρώην μέλος της Μονάδας 8200 του Ισραήλ, που είναι υπεύθυνος για τις πληροφορίες σημάτων του στρατού, είπε ότι είναι σαφές ότι η Χαμάς μπόρεσε να παρακάμψει την ικανότητα του Ισραήλ να παρακολουθεί τηλεφωνικές και ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Αυτό περιλαμβάνει ορισμένες από τις «τεχνικές αντίληψης» που χρησιμοποίησε το Ισραήλ στο παρελθόν, οι οποίες είπε ότι μπορεί να βασίζονται σε υπολογιστές ή τηλέφωνα ή οτιδήποτε μπορεί να υποκλαπεί.
«Προφανώς έμαθαν πώς συλλέγονται οι πληροφορίες και έμαθαν πώς να το αποφεύγουν», είπε ο Arvatz.
Κυριολεκτικά στα υπόγεια
Εάν η συσκότιση των επικοινωνιών βοήθησε τη Χαμάς να παρακάμψει τις υποκλοπές, τότε το να περάσει στην υπόγεια —κυριολεκτικά— μπορεί να βοήθησε στην αποτροπή των δορυφόρων επιτήρησης του Ισραήλ.
Η Χαμάς έχει διαπρέψει εδώ και χρόνια κρύβοντας τα αποθέματα όπλων της σε σήραγγες ή υπόγεια, σύμφωνα άτομο που γνωρίζει τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες σε θέματα οργάνωσης. Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ έχει χτυπήσει ξανά και ξανά τις υπέργειες αποθήκες του από αέρος χωρίς αποτέλεσμα.
Οι σήραγγες φαίνεται ότι βοήθησαν στην εκτέλεση της επίθεσης. Αντί να επιδιώξουν να σκάψουν κάτω από τον εξοπλισμένο με αισθητήρα υπόγειο τείχος που ολοκλήρωσε το Ισραήλ το 2021, «επέλεξαν την εναλλακτική λύση να σκάψουν μέχρι το εμπόδιο και μετά να ξεφύγουν αιφνιδιαστικά», είπε ο Ισραηλινός στρατιωτικός αναλυτής Eado Hecht. «Έστειλαν μια μαζική επίθεση που κατέκλυσε το σύστημα μηδενίζοντας την ικανότητά του να αντιδράσει γρήγορα».
Ο σχεδιασμός της Χαμάς πιθανότατα βοηθήθηκε και από την αυξανόμενη πολυπλοκότητα του δικού της μηχανισμού πληροφοριών. Οι δυνατότητές του έχουν επεκταθεί δραματικά από τότε που κατέλαβε τον έλεγχο της Γάζας το 2007, σύμφωνα με μια μελέτη του Μαΐου 2023 στο περιοδικό «Intelligence and National Security».
Τακτικές Επικοινωνίες
Το Τμήμα Στρατιωτικών Πληροφοριών της Χαμάς έχει αφιερώσει σημαντικούς πόρους για την παρατήρηση των συνόρων με το Ισραήλ, τη διαχείριση πρακτόρων στη χώρα και την ακρόαση των τακτικών επικοινωνιών των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων. Ως αποτέλεσμα, η Χαμάς έχει συγκεντρώσει γνώσεις για τον ισραηλινό οπλισμό, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη στρατευμάτων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Η Χαμάς «είχε πολύ καλή πληροφόρηση ότι τα ισραηλινά σύνορα ήταν ελαφρά επανδρωμένα, ότι θα μπορούσαν να ξεπεραστούν, ότι θα μπορούσαν να πλησιάσουν αρκετά για να πυροδοτήσουν εκρηκτικά και να περάσουν από τους φράχτες, τα καλώδια και τα σημεία ελέγχου — αυτό είναι το κλειδί», είπε ο Κένεθ Κάτζμαν. πρώην κορυφαίος ειδικός στη Μέση Ανατολή της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου. Όλες αυτές οι πληροφορίες θα επέτρεπαν στη Χαμάς να «χαρτογραφήσει αυτού του είδους την επίθεση», είπε.
Η ικανότητα της Χαμάς να σχεδιάσει την επίθεση και να κρύψει τις προθέσεις της πρέπει επίσης να αντιπαρατεθεί στις αδυναμίες του ίδιου του Ισραήλ.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ αντιμετωπίζει κατηγορίες ότι το κατεστημένο της εθνικής ασφάλειας αποσπάστηκε από εσωτερικές διαμάχες. Πολλοί Ισραηλινοί διαμαρτυρήθηκαν επί μήνες ενάντια στις προσπάθειες του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να αφαιρέσει την εξουσία από το δικαστικό σώμα του έθνους.
Οι Times of Israel ανέφεραν τη Δευτέρα ότι οι αιγυπτιακές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η Χαμάς σχεδίαζε «κάτι μεγάλο», αλλά ότι οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι επέλεξαν να επικεντρωθούν στη Δυτική Όχθη αντί στη Γάζα. Το Bloomberg News δεν έχει επαληθεύσει ανεξάρτητα αυτή την αναφορά.
Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού διέψευσε το δημοσίευμα, λέγοντας ότι «κανένα μήνυμα δεν έχει φτάσει εκ των προτέρων από την Αίγυπτο και ο Πρωθυπουργός ούτε έχει μιλήσει, ούτε έχει συναντηθεί με τον επικεφαλής της αιγυπτιακής υπηρεσίας πληροφοριών από τον σχηματισμό της κυβέρνησης, ούτε άμεσα ούτε έμμεσα».
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα ότι το Ισραήλ απέκτησε υπερβολική αυτοπεποίθηση, εν μέρει επειδή η τεχνολογική του πολυπλοκότητα το οδήγησε σε μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Πριν από δύο χρόνια, η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία δημοσίευσε ένα άρθρο στον ιστότοπό της με τίτλο, «Αποκλειστικό: Η ικανότητα του IDF να χτυπήσει πυραύλους πριν εκτοξευθούν».
Το άρθρο σκιαγράφησε ένα σενάριο που δεν επιβεβαιώθηκε το Σάββατο καθώς χιλιάδες πύραυλοι της Χαμάς κατέκλυσαν την αεράμυνα του Ισραήλ. Καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου της Γάζας το 2014 κατά της Χαμάς, ο Ισραηλινός Στρατός χτύπησε «εκατοντάδες τρομοκράτες που πιάστηκαν να εκτοξεύουν ρουκέτες προς το Ισραήλ. Πολλά από αυτά χτυπήθηκαν ακριβώς πριν από την εκτόξευση, άλλα έγιναν στόχος μετά την πράξη», σύμφωνα με το άρθρο.
Το Ισραήλ φαίνεται επίσης να έχει παρεξηγήσει την πρόθεση, τα κίνητρα και τις δυνατότητες της Χαμάς αποτυγχάνοντας να προβλέψει την πιθανότητα διασυνοριακής επιδρομής, σύμφωνα με την Σάνερ, τον πρώην αναπληρωτή διευθυντή της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών.