Επιμέλεια: Ξένιος Μεσαρίτης
Δημοσίευμα των New York Times, κάνει αναφορά σε ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο στο Βατικανό, το οποίο ώθησε το Πάπα Φραγκίσκο να προβεί σε κοσμογονικές αλλαγές, για τα δεδομένα του Βατικανού, για τον οικονομικό έλεγχο και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει ξηλώσει χθες ένα από τα πιο ισχυρά τμήματα του Βατικανού, το οποίο ήταν υπεύθυνο για την διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του Βατικανού, μετά από αμφίβολες επενδύσεις που έγιναν τα προηγούμενα έτη με χρήματα τα οποία προέρχονταν από δωρεές πιστών.
Ένας νέος νόμος που θεσπίστηκε από τον Πάπα διατάσσει τη γραμματεία του κράτους, το διπλωματικό και διοικητικό σκέλος της Αγίας Έδρας, να μεταβιβάσει όλες τις χρηματοοικονομικές της περιουσίες και τα περιουσιακά του στοιχεία σε άλλο γραφείο, τη Διοίκηση της Κληρονομιάς της Αποστολικής Έδρας, η οποία θα διαχειρίζεται τα οικονομικά του Βατικανού από τις 4 Φεβρουαρίου.
Οι αλλαγές, που περιλαμβάνονται σε νόμο που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα, ακολουθούν την έναρξη έρευνας που θα διερευνήσει την κακοδιαχείριση κεφαλαίων από τη γραμματεία του κράτους.
Μία από τις σημαντικότερες επενδύσεις που πραγματοποίησε η γραμματεία του κράτους αφορούσε την αγορά ακινήτου στο Λονδίνο που αγοράστηκε εν μέρει με χρήματα που δωρίστηκαν από τους πιστούς.
Τον Οκτώβριο του 2019, οι εισαγγελείς του Βατικανού διέταξαν μια επιδρομή στα γραφεία της ρυθμιστικής αρχής του Βατικανού ως μέρος της έρευνας για την αγορά. Η έρευνα οδήγησε στην παραίτηση του αρχηγού ασφαλείας του Βατικανού, στην απομάκρυνση αρκετών υπαλλήλων και αξιωματούχων του Βατικανού και στη σύλληψη ενός ιταλού τραπεζίτη που συμμετείχε στη συναλλαγή.
Κανένας δεν έχει κατηγορηθεί στην υπόθεση, ωστόσο, και ο τραπεζίτης αφέθηκε ελεύθερος.
Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα ευθυγραμμίζονται επίσης με την ατζέντα του Φραγκίσκου για τη μεταρρύθμιση της διοίκησης του Βατικανό, μια αποστολή που αποδείχθηκε σημαντική πρόκληση από τότε που ο Φράνσις έγινε Πάπας.
Ένα προοίμιο του νόμου ανέφερε ότι η απόφαση ανάκλησης της χρηματοδότησης της γραμματείας ελήφθη για να εξασφαλιστεί «καλύτερη οργάνωση της διοίκησης, έλεγχοι και επίβλεψη των οικονομικών και οικονομικών δραστηριοτήτων της Αγίας Έδρας», πιο «διαφανής και αποτελεσματική διαχείριση» και «σαφής διαχωρισμός ευθυνών και λειτουργιών». Σημείωσε ότι άλλα τμήματα χειρίζονται ήδη τα χρηματοοικονομικά και οικονομικά θέματα.
Ο νόμος προϋποθέτει επίσης τη δημιουργία ενός νέου ταμείου για δωρεές, το οποίο θα ελέγχεται από τον Πάπα, προκειμένου να εξασφαλιστεί «μεγαλύτερος έλεγχος και καλύτερη προβολή», ανέφερε η δήλωση του Βατικανού. Το Υπουργείο Οικονομικών του Βατικανού θα επιβλέπει τις δαπάνες.
Το Βατικανό είπε ότι η αλλαγή θα ελευθερώσει τη γραμματεία του κράτους από την οικονομική διαχείριση, ώστε να βοηθήσει τον Πάπα και τους διαδόχους του «σε θέματα μεγαλύτερης σημασίας για το καλό της Εκκλησίας».
«Είναι ένα βήμα που προκαλεί συρρίκνωση της γραμματείας του κράτους», δήλωσε ο Sandro Magister, ο οποίος γράφει ότι, «Ο Πάπας έχει περιγράψει τη διαδικασία με ακρίβεια και με έναν έγκυρο τρόπο» σε σχέση με τον νομικό κώδικα του Βατικανού, είπε.
Ο νόμος επισημοποιεί αυτό που ο Πάπας έθεσε σε κίνηση τον περασμένο Αύγουστο, σε επιστολή προς τον υπουργό Εξωτερικών, Καρδινάλιο Πιέτρο Παραλόν, ζητώντας τη μεταφορά των περιουσιακών στοιχείων της γραμματείας στη Διοίκηση της Κληρονομιάς της Αποστολικής Έδρας.
Στην επιστολή, ο Πάπας αναφέρθηκε στους «κινδύνους δυσφήμησης» που είχε υποστεί ο υπουργός Εξωτερικών ως αποτέλεσμα της επένδυσης σε ακίνητα του Λονδίνου, καθώς και σε επενδυτικό όμιλο με έδρα τη Μάλτα.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Πάπας Φραγκίσκος απέλυσε απότομα τον Καρδινάλιο Τζιοβάνι Άντζελο Μπέτσιου, από την Γραμματεία του κράτους, για θέματα διαφθοράς στη συμφωνία ακινήτων του Λονδίνου, σύμφωνα με τους οποίους οι εισαγγελείς του Βατικανού λένε ότι σπαταλήθηκαν χρήματα της Εκκλησίας ενώ πλούτιζαν οι μεσάζοντες. Οι δικαστικές αρχές του Βατικανού και της Ιταλίας συνεχίζουν να ερευνούν αυτήν τη συμφωνία, καθώς και άλλες χρηματοοικονομικές συναλλαγές. Ο Καρδινάλιος Μπετσιίου αρνήθηκε ότι υπήρχαν οποιασδήποτε φύσης αδικήματα.
Ο Francesco Clementi, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια, ο οποίος έχει γράψει ένα βιβλίο για την οργάνωση και τους νόμους του Βατικανού, δήλωσε ότι «κατά την αναδιάρθρωση των οικονομικών του Βατικανού, ο Πάπας Φραγκίσκος επέλεξε κριτήρια που θα γίνουν κατανοητά από την οικονομική και χρηματοοικονομική κοινότητα του στον κόσμο, υιοθετώντας μια στρατηγική σαφήνειας και διαφάνειας. "
Από τότε που εξελέγη ο νέος Πάπας, είπε, «η εκκλησία του έχει υιοθετήσει μια σειρά συμφωνιών και εγγράφων για να καταστήσει την οικονομική και δημοσιονομική πειθαρχία του Βατικανού συνεκτική με τον υπόλοιπο κόσμο».
Ο νέος νόμος υιοθετεί αποτελεσματικά τις συστάσεις του Καρδινάλιου Τζορτζ Πελ, του πρώτου υπουργού Οικονομικών του Φραγκίσκου, ο οποίος επανειλημμένα συγκρούστηκε με αξιωματούχους στη γραμματεία του κράτους στις προσπάθειές του να αποκτήσει μεγαλύτερη εποπτεία σε όλα τα οικονομικά του Βατικανού. Σε ένα δοκίμιο του 2014, ο Καρδινάλιος Πελ παραπονέθηκε ότι ορισμένα τμήματα του Βατικανού είχαν «σχεδόν ελεύθερο χέρι» στα οικονομικά ζητήματα.
Οι προσπάθειες μεταρρύθμισης του καρδινάλιου μειώθηκαν όταν αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αυστραλία το 2017 για να αντιμετωπίσει κατηγορίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου. Οι κατηγορίες ανατράπηκαν νωρίτερα φέτος και επέστρεψε στη Ρώμη τον Σεπτέμβριο.
«Επιστρέφουμε στο αρχικό έργο που εφάρμοζε ο Πελ το οποίο βίαια είχε αρχικά αποτύχει» λόγω της εμπλοκής της γραμματείας και άλλων τμημάτων του Βατικανού, είπε ο κ. Μαγκίστερ.
«Ο Πελ αντιμετώπισε εμπόδια και πρέπει να ειπωθεί ότι ο Πάπας παρασύρθηκε, παίρνοντας πίσω τις εξουσίες που είχε εκχωρήσει για πρώτη φορά στον καρδινάλιο. Τώρα ο Πελ έχει δικαιωθεί », είπε.