Ενόψει της δημοσίευσης του Πλαισίου Κρατικών Ενισχύσεων για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial State Aid Framework – CISAF) στις 25 Ιουνίου, ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) σε συνεργασία με τους βιομηχανικούς και εργοδοτικούς συνδέσμους Κύπρου (OEB), Γερμανίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας, Κροατίας, Τσεχίας, Αυστρίας, Πορτογαλίας και Σλοβακίας, εξέδωσε στις 19 Ιουνίου κοινή δήλωση προς κορυφαίους Ευρωπαίους αξιωματούχους, με την οποία ζητείται η συμπερίληψη διατάξεων που θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη Βιομηχανία.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣΕΒ, πρόκειται για ένα ζήτημα κορυφαίας σημασίας, καθώς το CISAF αποτελεί μια από τις τελευταίες ευκαιρίες για την αντιμετώπιση της επιταχυνόμενης αποβιομηχάνισης της Ευρώπης. Όμως, μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει μέτρα σε επίπεδο Ευρώπης που να αντιμετωπίζουν με άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο το υψηλό ενεργειακό κόστος στη βιομηχανία.
Σήμερα, οι υφιστάμενες διαφορές τιμών εντός της ΕΕ στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, ενώ προηγούμενες προσπάθειες κρατών μελών να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης με σκοπό τη μείωση του κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία, όπως το Green Pool, δεν έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως λόγω μίας υπερβολικά στενής εφαρμογής των κανόνων κρατικών ενισχύσεων.
Είναι, επομένως, απολύτως αναγκαία και κρίσιμη η συμπερίληψη στο CISAF αποτελεσματικών διατάξεων στήριξης της βιομηχανίας κατά την υλοποίηση της στρατηγικής απανθρακοποίησης της Ευρώπης, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της παραγωγής και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
«Οι υφιστάμενες τιμές ενέργειας δυστυχώς δεν είναι βιώσιμες. Βλέπουμε όμως ότι οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές διστάζουν να προχωρήσουν σε άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα. Οι λύσεις, αναμφίβολα, δεν είναι εύκολες. Απαιτούν θάρρος, διορατικότητα και ουσιαστική διαβούλευση της ΕΕ με τις επιχειρήσεις. Με την κοινή αυτή πρωτοβουλία του ΣΕΒ και των άλλων ευρωπαϊκών συνδέσμων, στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα ώστε να μειωθούν οι τιμές ενέργειας τώρα», δήλωσε ο Πρόεδρος Δ.Σ. του ΣΕΒ Σπύρος Θεοδωρόπουλος.
Ακολουθεί αυτούσια η κοινή δήλωση των εργοδοτικών οργανώσεων των 10 χωρών:
Κοινή Δήλωση Βιομηχανικών και Εργοδοτικών Οργανώσεων σχετικά με το Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων για την Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial State Aid Framework - CISAF) και την ανάγκη στήριξης της βιομηχανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας
Απευθυνόμαστε προς εσάς για να εκφράσουμε την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας ενός πλαισίου μέτρων στήριξης των βιομηχανικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, με στόχο την ανακοπή του κύματος αποβιομηχάνισης που πλήττει την Ευρώπη.
Σύμφωνα με ανάλυση του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (European Trade Union Institute — ETUI), ο αριθμός των απασχολούμενων στη μεταποίηση μειώθηκε κατά 853.000 την περίοδο 2019–2023, ενώ οι προκλήσεις για τη βιομηχανία επιμένουν.
Η επιβάρυνση είναι ιδιαίτερα μεγάλη στα κράτη μέλη με διαρθρωτικά υψηλότερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, που στρεβλώνει την έννοια της Ενιαίας Αγοράς και πλήττει περισσότερο τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις.
Η στρατηγική απανθρακοποίησης της Ευρώπης εξαρτάται από την πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστικές τιμές παγκοσμίως—είτε πρόκειται για άμεση ηλεκτροδότηση, είτε για άλλες ενεργοβόρες τεχνολογίες όπως το υδρογόνο ή η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS).
Ωστόσο, παρά τη σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ, οι τιμές παραμένουν πολύ πάνω σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα και σημαντικά υψηλότερες από εκείνες σε ανταγωνιστικές οικονομίες που δεν τιμολογούν τις εκπομπές CO₂.
Ανάλυση της Compass Lexecon για τη BusinessEurope (2024) επιβεβαιώνει ότι αυτό το χάσμα τιμών θα συνεχιστεί, υπονομεύοντας τη βιωσιμότητα της βιομηχανικής απανθρακοποίησης.
Αν και η «Συμφωνία για Καθαρή Βιομηχανία» (Clean Industrial Deal) αποτελεί θετικό βήμα, δεν προσφέρει τη αναγκαία βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Λόγω της επείγουσας κατάστασης και της ανάγκης άμεσης μείωσης των τιμών, το CISAF πρέπει να περιέχει μεταβατικά μέτρα που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τώρα – πολύ πριν αποδώσουν άλλα διαρθρωτικά μέτρα.
Προηγούμενες προσπάθειες αρκετών κρατών μελών 1* να θεσπίσουν στοχευμένα μέτρα στήριξης με σκοπό τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία δεν έλαβαν έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κυρίως λόγω, κατά την άποψή μας, μίας υπερβολικά στενής εφαρμογής των κανόνων κρατικών ενισχύσεων. Και αυτό, παρά το γεγονός, ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να επιταχύνουν την απανθρακοποίηση, διασφαλίζοντας βιώσιμη ηλεκτροδότηση, και παράλληλα να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη απειλή της αποβιομηχάνισης στην Ευρώπη.
Το CISAF αποτελεί μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για αντιστροφή αυτής της πορείας. Ωστόσο τα μέτρα του προσχεδίου είναι σαφώς ανεπαρκή και κινδυνεύουν να λειτουργήσουν ανασταλτικά, αν η εφαρμογή της αρχής «Μη Πρόκλησης Σημαντικής Βλάβης» εξακολουθήσει να περιορίζει τη χρήση μεταβατικών τεχνολογιών.
Παράλληλα, το υπό διαμόρφωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας πρέπει να λειτουργήσει συμπληρωματικά του CISAF, παρέχοντας επιπλέον πόρους και απλοποιημένη πρόσβαση στα έργα βιομηχανικής απανθρακοποίησης, ιδίως σε κράτη μέλη με περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο.
Σε αυτό το πλαίσιο, σας καλούμε να συμπεριλάβετε διατάξεις που θα επιτρέψουν στις βιομηχανίες μας να συνδυάσουν την απανθρακοποίηση με την ανταγωνιστικότητα, ώστε να ενισχυθεί η βιομηχανική παραγωγή και η απασχόληση στην ΕΕ.
*1 Παραδείγματα συμπεριλαμβάνουν το ‘Green Pool’ στην Ελλάδα και το ‘Energy Release’ στην Ιταλία.
- Διαβάστε επίσης: Όλα στο τραπέζι ξανά για την ΑΤΑ την 1η Ιουλίου