Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ διαβεβαίωσε χθες Τρίτη από τον Παναμά ότι η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ “δεν θα επιτρέψει” η Κίνα “να θέσει σε κίνδυνο” τη λειτουργία της διώρυγας της χώρας, προκαλώντας την άμεση απάντηση του Πεκίνου που κατηγόρησε την Ουάσινγκτον για “εκβιασμό”.
“Σήμερα η διώρυγα του Παναμά είναι αντιμέτωπη με νέες απειλές. Οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν στην κομμουνιστική Κίνα ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα να θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία ή την ακεραιότητα της διώρυγας”, δήλωσε ο Χέγκσεθ σε ομιλία του που εκφώνησε από αστυνομικό τμήμα που βρίσκεται σε μία από τις δύο εισόδους της διώρυγας.
Οι ΗΠΑ, που έφτιαξαν τη διώρυγα η οποία λειτουργεί από το 1914, παρέδωσαν τον έλεγχο της στον Παναμά το 1999. Όμως μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ έχει απειλήσει να ανακτήσει τον έλεγχό της, χωρίς να αποκλείει τη χρήση βίας, με τη δικαιολογία ότι βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Πεκίνου.
Κοινή ανακοίνωση ΗΠΑ- Παναμά που εκδόθηκε μετά το τέλος της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Άμυνας περιέχει διαφορές μεταξύ της αγγλικής και της ισπανικής εκδοχής της.
Στην ισπανική εκδοχή, που δημοσιεύθηκε από την προεδρία του Παναμά, υπογραμμίζεται ότι ο Χέγκσεθ “αναγνώρισε την αδιαμφισβήτητη ηγεσία και κυριαρχία του Παναμά επί της διώρυγας και των γειτονικών περιοχών”.
Ωστόσο αυτή η φράση δεν περιέχεται στην αγγλική εκδοχή της ανακοίνωσης, που δημοσιεύθηκε από την αμερικανική κυβέρνηση.
“Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος. Η Κίνα δεν κατασκεύασε τη διώρυγα, δεν την εκμεταλλεύεται. Δεν θα χρησιμοποιήσει τη διώρυγα ως όπλο. Μαζί με τον Παναμά θα εγγυηθούμε την ασφάλειά της”, υπογράμμισε ο Χέγκσεθ ο οποίος στο πλαίσιο της επίσκεψής του συναντήθηκε και με τον πρόεδρο του Παναμά Χοσέ Ραούλ Μουλίνο.
“Κινεζικές εταιρείες εξακολουθούν να ελέγχουν ζωτικής σημασίας υποδομές στην περιοχή της διώρυγας”, πρόσθεσε. “Αυτό δίνει στην Κίνα τη δυνατότητα να διεξάγει εκεί δραστηριότητες παρακολούθησης (…) Αυτό καθιστά τον Παναμά και τις ΗΠΑ λιγότερο ασφαλείς”, σημείωσε ο Αμερικανός υπουργός.
Αμέσως η πρεσβεία της Κίνας στον Παναμά αντέδρασε, τονίζοντας σε ανακοίνωσή της ότι “η Κίνα δεν συμμετείχε ποτέ στη διαχείριση ή την εκμετάλλευση της διώρυγας του Παναμά και δεν έχει παρέμβει ποτέ στις υποθέσεις αυτής της θαλάσσιας οδού”.
Μάλιστα η κινεζική πρεσβεία κάλεσε τις ΗΠΑ να πάψουν “τον εκβιασμό” και “τη λεηλασία” του Παναμά.
Οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι οι βασικές χώρες που χρησιμοποιούν τη διώρυγα του Παναμά, από την οποία διέρχεται το 5% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.
Η μεταξύ τους διαμάχη αφορά τη διαχείριση από την εταιρεία CK Hutchison με έδρα το Χονγκ Κονγκ των δύο λιμανιών στη διώρυγα του Παναμά, του Μπαμπόα (στις ακτές του Ειρηνικού) και του Κριστομπάλ (στις ακτές του Ατλαντικού).
Πρόσφατα η CK Hutchison κατέληξε σε επί της αρχής συμφωνία για την πώληση των δύο λιμανιών που ελέγχει σε αμερικανική πολυεθνική εταιρεία. Όμως προς το παρόν η συναλλαγή δεν έχει ολοκληρωθεί λόγω του ελέγχου που διεξάγει η αρμόδια κινεζική ρυθμιστική αρχή.
Λίγες ώρες πριν την άφιξη του Αμερικανού υπουργού οι αρχές του Παναμά παρουσίασαν τα συμπεράσματα ελέγχου που διενεργήθηκε, σύμφωνα με τα οποία η CK Hutchison παραβίασε τους όρους της σύμβασης παραχώρησης που είχε ανατεθεί το 1997 στη θυγατρική της Panama Ports Company και ανανεώθηκε για 25 χρόνια το 2021.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο έλεγχος αυτός θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πρόφαση για την κυβέρνηση του Παναμά ώστε να αποχωρήσει πιο εύκολα από αυτή τη σύμβαση παραχώρησης και να ικανοποιήσει την Ουάσινγκτον.
Τον Φεβρουάριο είχε επισκεφθεί τον Παναμά ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος είχε ζητήσει να περιοριστεί η παρουσία της Κίνας στη χώρα.
Με την ευκαιρία εκείνη ο Μουλίνο είχε δηλώσει ότι δεν θα ανανεωθεί η εμπορική και οικονομική συμφωνία του Παναμά με την Κίνα, γνωστή με την ονομασία “Νέοι δρόμοι του μεταξιού”, ένα σχέδιο – φάρο του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στο οποίο είχε ενταχθεί ο Παναμάς το 2017.
Ο Χέγκσεθ χαιρέτισε χθες την απόφαση αυτή. “Αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνησή του (του Μουλίνο) κατανοεί σωστά την απειλή που εγείρει η Κίνα”, εκτίμησε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ