Της Ευδοκίας Παπαδοπούλου
Τον ερχόμενο Ιανουάριο συμπληρώνονται 15 χρόνια από την πρεμιέρα του πρώτου κρυπτονομίσματος στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό στερέωμα. Η εμφάνισή του εισήγαγε νέους όρους στο καθημερινό μας λεξιλόγιο και καινούργιους τίτλους σε βιογραφικά και παράλληλα γεννήθηκαν, μεγάλες προσδοκίες, σε κάποιους που είδαν να αναδύεται πίσω από αυτή την εξέλιξη μια «επανάσταση» που θα απελευθέρωνε τον κόσμο από τα «τραπεζικά δεσμά».
Από το 2009 όταν το Bitcoin κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, ακολούθησαν χιλιάδες άλλα ψηφιακά νομίσματα και διακριτικά (a.k.a. tokens), με πολλούς από εμάς να έχουν ακούσει ή διαβάσει κατά καιρούς ιστορίες για ανθρώπους που έγιναν πάμπλουτοι εν μία νυκτί και για άλλους που όλη τους η περιουσία έγινε σκόνη σε κλάσματα δευτερολέπτων. Ενίοτε ήταν τα ίδια πρόσωπα.
Ρυθμιστικές Αρχές και Εποπτικοί Οργανισμοί έχουν έκτοτε επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου και ταχύτητας ταυτόχρονα, προκειμένου να καταφέρουν να προστατέψουν τους επίδοξους επενδυτές, με τις προσπάθειες τα τελευταία χρόνια να εντείνονται όλο και περισσότερο. Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε πάντως και η φετινή Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή, η οποία διοργανώθηκε τον Οκτώβριο από τον Διεθνή Οργανισμό Επιτροπών Κεφαλαιαγορών (IOSCO), με τη συμμετοχή και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ).
Ανάμεσα στις τρεις βασικές ενότητες της φετινής εκστρατείας ήταν τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία, αφού το Συμβούλιο του IOSCO, έκρινε πως συνιστούν μία από τις σημαντικότερες τάσεις της διεθνούς αγοράς.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Economy Today χαρτογραφεί τη σημερινή αγορά των crypto στην Κύπρο, καταγράφοντας τις εταιρείες που βρίσκονται καταχωρημένες στο Μητρώο Παρόχων Υπηρεσιών σε Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία (ΠΥΚΣ) της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), αλλά και όσες είναι εγγεγραμμένες σε μητρώα άλλων κρατών-μελών και παρέχουν υπηρεσίες στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Ταυτόχρονα, φωτογραφίζει τους κινδύνους που ελλοχεύουν μέσα από τον φακό του προέδρου της ΕΚΚ και ερμηνεύει τι ήταν αυτό που οδήγησε μία εταιρεία του βεληνεκούς της Revolut να επιλέξει την Κύπρο για να δραστηριοποιηθεί. Τέλος, επιχειρεί να σκιαγραφήσει το τι μέλλει γενέσθαι για τα crypto επί κυπριακού εδάφους.
Διστακτικοί μεν οι Κύπριοι αλλά…
Με βάση τα τελευταία στοιχεία που προκύπτουν από το Ευρωβαρόμετρο αναφορικά με το πώς επενδύουν οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Κύπριοι δείχνουν να είναι μεν επιφυλακτικοί ως προς τις επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, ωστόσο, καταγράφουν υψηλότερες επιδόσεις συγκριτικά με άλλα κράτη μέλη.
Συγκεκριμένα, η Κύπρος κατατάσσεται 5η μεταξύ των κρατών μελών με το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που επενδύουν σε κρυπτονομίσματα, ενώ στο δίλημμα παραδοσιακές Vs νέες χρηματοοικονομικές μορφές επενδύσεων, η πλάστιγγα γέρνει προς το δεύτερο.
Όπως καταδεικνύουν τα ευρήματα του Ευρωβαρόμετρου, ποσοστό 13% επιλέγει να επενδύσει σε κρυπτονομίσματα έναντι του 10% που προτιμά τα παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα ομόλογα, τις μετοχές ή τη συμμετοχή σε Επενδυτικά Ταμεία. Την πρώτη θέση καταλαμβάνει η Σλοβενία με 18% (έναντι 22%), με την Κροατία, το Λουξεμβούργο και τη Βουλγαρία να συμπληρώνουν την τετράδα.
Κύπρος και crypto-πάροχοι
Σήμερα, στο Μητρώο της ΕΚΚ είναι εγγεγραμμένοι έξι συνολικά πάροχοι Υπηρεσιών σε Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία, μεταξύ αυτών και ορισμένοι από τους ισχυρότερους παίκτες της παγκόσμιας αγοράς Επενδυτικών Υπηρεσιών. Σύμφωνα με την έρευνα που διενήργησε το Economy Today ένας ακόμη πάροχος, η Lime Trading (CY) Ltd, είναι ακόμη εγγεγραμμένος, ωστόσο, έχει ήδη υποβάλει αίτημα διαγραφής.
Βάσει του περί της Παρεμπόδισης και της Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας Νόμου, οι πάροχοι Υπηρεσιών σε Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες από ή στη Δημοκρατία πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο της ΕΚΚ.
Μιλώντας στο Economy Today ο πρόεδρος της ΕΚΚ, δρ Γιώργος Θεοχαρίδης, εξηγεί ωστόσο, πως η εποπτεία που ασκείται αυτή τη στιγμή στις εταιρείες crypto είναι περιορισμένη.
«Η ΕΚΚ είναι η αρμόδια εποπτική Αρχή για τους παρόχους Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων, τους οποίους εποπτεύει μόνο σε σχέση με τη συμμόρφωσή τους σε θέματα παρεμπόδισης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας».
Αξίζει να σημειωθεί πως, μέχρι στιγμής, η ΕΚΚ προχώρησε σε διαγραφή δύο παρόχων από το Μητρώο της. Επίσης, η επιτροπή διατηρεί αρχείο με μη εγκεκριμένους διαδικτυακούς τόπους, οι οποίοι ανήκουν σε παρόχους Υπηρεσιών Κρυπτο-περιουσιακών Στοιχείων, που δεν έχουν εγγραφεί στο Μητρώο. Πρόκειται για τους http://berkshirehathawaytx.com και www.ims-crypto.com
Revolut: Γιατί επέλεξε την Κύπρο
Η πρώτη που εξασφάλισε έγκριση από την ΕΚΚ για να δραστηριοποιηθεί στην κυπριακή αγορά crypto ήταν η Revolut.
Ερωτηθείς τι ήταν αυτό που οδήγησε μία εταιρεία του βεληνεκούς της Revolut στην Κύπρο, ο εμπειρογνώμονας σε θέματα Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της, Γιάννος Ασσιώτης, εξηγεί πως η κίνηση ήταν ένα από τα πρώτα βήματα τής εταιρείας για τη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού κόμβου Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων, μέσω του οποίου θα παρείχε πρόσθετες Υπηρεσίες Crypto στα 20 και πλέον εκατομμύρια Ευρωπαίων πελατών της.
«Η οντότητα αυτή επιτρέπει στη Revolut να συνεχίσει να προσφέρει στους πελάτες της, που βρίσκονται εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, πρόσβαση σε ένα συνεχώς αυξανόμενο κατάλογο Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων και άλλων Υπηρεσιών Crypto, δίνοντάς μας παράλληλα, τη δυνατότητα να λανσάρουμε νέα προϊόντα που σχετίζονται με τον κλάδο», αναφέρει ο κ. Ασσιώτης.
«Η ΕΚΚ», προσθέτει, «επιλέχθηκε λόγω του προηγμένου και ισχυρού ρυθμιστικού πλαισίου που διαθέτει, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε η δυναμική της υφιστάμενης βιομηχανίας των crypto στην Κύπρο. Η απόφαση ελήφθη έπειτα από τη διενέργεια ενδελεχούς και εμπεριστατωμένης έρευνας σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.».
Όπως επισημαίνει, πριν από την εγγραφή της στο Μητρώο της ΕΚΚ, η Revolut δεν μπορούσε να «εμπορεύεται» crypto σε κάποιες χώρες του ΕΟΧ. Με την ένταξή της, το ζήτημα λύθηκε και πλέον παρέχει Υπηρεσίες Κρυπτο- Περιουσιακών Στοιχείων σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο
«Αγορά-κλειδί» η Κύπρος
Σχολιάζοντας το κατά πόσο υπάρχουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης του κλάδου στην Κύπρο, ο κ. Ασσιώτης σημειώνει πως από τα 35 συνολικά εκατομμύρια πελάτες της Revolut παγκοσμίως, πέραν των 20 εκατομμυρίων βρίσκονται στον ΕΟΧ.
«Επομένως, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η εταιρεία συνεχίζει να επικεντρώνεται στην περιοχή όπου υπερισχύει έναντι των ανταγωνιστών της. Υπό αυτή την έννοια, η Κύπρος έχει γίνει μια αγορά-κλειδί για εμάς», λέει χαρακτηριστικά.
Έπεται συνέχεια με 20+1 ενδιαφερόμενους
Οι έξι πάντως αναμένεται πολύ σύντομα να αυξηθούν, αφού όπως πληροφορείται το Economy Today η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει στα χέρια της σημαντικό αριθμό αιτήσεων που αναμένουν αξιολόγηση.
Συγκεκριμένα, σε αυτό το στάδιο εκκρεμούν 21 αιτήσεις παρόχων Υπηρεσιών Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων, οι οποίοι επιθυμούν να εγγραφούν στο σχετικό Μητρώο.
10 οντότητες είναι εγγεγραμμένες ως πάροχοι Υπηρεσιών Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου («ΕΟΧ»).
Αυτό σημαίνει πως είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο μίας ή περισσότερων εθνικών εποπτικών Αρχών Κρατών Μελών του ΕΟΧ και έχουν γνωστοποιήσει στην ΕΚΚ πως παρέχουν Υπηρεσίες Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων στη Δημοκρατία.
Προστασία στη μετα-MiCA πλέον εποχή
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς προειδοποιεί, ωστόσο, πως πριν από την εφαρμογή του Κανονισμού για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (MiCA), το δίχτυ προστασίας για τους επενδυτές είναι στην ουσία ανύπαρκτο.
«Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι επενδυτές να γνωρίζουν ότι στο παρόν στάδιο δεν έχουν δυνατότητα προσφυγής ή προστασίας, καθώς τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία και τα συναφή προϊόντα και υπηρεσίες δεν εμπίπτουν στο υφιστάμενο πεδίο προστασίας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ε.Ε. για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες», τονίζει ο δρ Θεοχαρίδης, προσθέτοντας πως «τα θέματα αυτά αναμένεται να ρυθμιστούν στο πλαίσιο του Κανονισμού για τις αγορές Κρυπτο - Περιουσιακών Στοιχείων (Markets in Crypto Assets) γνωστού ως MiCA».
Τι είναι η MiCA
Το κανονιστικό πλαίσιο MiCA (Markets in Crypto-Assets Regulation), το οποίο ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναμένεται πως θα τεθεί σε εφαρμογή εντός του 2024.
Μέσα από τον κανονισμό επιδιώκεται η προστασία των επενδυτών, αυξάνοντας τη διαφάνεια και θεσπίζοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τους εκδότες και τους παρόχους Υπηρεσιών Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων, που θα περιλαμβάνει τη συμμόρφωση με τους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Είναι η πρώτη φορά που η Ε.Ε. εντάσσει τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία καθώς και τους εκδότες και τους παρόχους υπηρεσιών σε κανονιστικό πλαίσιο.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με βάση τους νέους κανόνες, οι πάροχοι Υπηρεσιών Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων θα υποχρεούνται να τηρούν αυξημένες απαιτήσεις για την προστασία των πορτοφολιών των καταναλωτών και θα ευθύνονται σε περίπτωση απώλειας των κρυπτοστοιχείων των επενδυτών. Ο κανονισμός MiCA θα καλύπτει επίσης κάθε είδους κατάχρηση της αγοράς που σχετίζεται με κάθε είδος συναλλαγής ή υπηρεσίας, ιδίως όσον αφορά τη χειραγώγηση της αγοράς και την κατάχρηση προνομιακών πληροφοριών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση MiCA στις 24 Σεπτεμβρίου 2020. Η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται η πρώτη σε παγκόσμιο επίπεδο που επιχειρεί να ρυθμίσει θεσμικά τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία, στο πλαίσιο μίας ευρύτερης δέσμης μέτρων για τον Ψηφιακό Χρηματοοικονομικό τομέα, σκοπός της οποίας είναι η διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής προσέγγισης που θα προάγει την τεχνολογική ανάπτυξη, διασφαλίζοντας παράλληλα, τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και την προστασία των καταναλωτών.
Συμβουλές ΕΚΚ για «Έξυπνους Επενδυτές»
Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επενδυτή 2023, η ΕΚΚ δημιούργησε το «Εγχειρίδιο του Έξυπνου Επενδυτή» (Smart Ιnvestor Booklet), το οποίο δημοσίευσε στην Πύλη Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης, που βρίσκεται στην ιστοσελίδα της.
Το εγχειρίδιο παρέχει πρακτικές συμβουλές στους επίδοξους επενδυτές, για μία σειρά θεμάτων που απορρέουν από τα κεντρικά μηνύματα της εκστρατείας.
Για να είναι λοιπόν ένας επενδυτής «Έξυπνος» στον τομέα των crypto θα πρέπει, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εποπτικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (IOSCO):
1. Να καταλαβαίνει τα επενδυτικά προϊόντα και τους κινδύνους που σχετίζονται με τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία.
2. Να μην ξεχνά τη σημασία της δέουσας επιμέλειας όταν αξιολογεί μία επενδυτική ευκαιρία, συμπεριλαμβανομένων και των Κρυπτο-Περιουσιακών Στοιχείων.
3. Να κατανοεί τους κινδύνους που συνδέονται με τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία, όπως η απάτη, η αστάθεια, οι παραπλανητικές ή ελλιπείς πληροφορίες από παρόχους/μεσάζοντες ή και η πιθανή πτώχευσή τους.
Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή 2023
Πρόκειται για διεθνή πρωτοβουλία που φέρνει κοντά εποπτικές Αρχές από περισσότερες από 100 χώρες ανά το παγκόσμιο, μαζί με άλλους 12 περιφερειακούς και διεθνείς Οργανισμούς, με τη συμμετοχή και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.
Διοργανώνεται σε ετήσια βάση από τον Διεθνή Οργανισμό Επιτροπών Κεφαλαιαγορών (International Organization of Securities Commissions – IOSCO).
Φέτος, η 7η Παγκόσμια Εβδομάδα Επενδυτή πραγματοποιήθηκε στις 2 - 8 Οκτωβρίου και είχε ως πρωταρχικό στόχο την ευαισθητοποίηση για τη σημασία της χρηματοοικονομικής επιμόρφωσης ως μέσο ενίσχυσης της προστασίας των επενδυτών παγκόσμια.
Η φετινή εκστρατεία επικεντρώθηκε σε τρεις βασικές θεματικές ενότητες:
• την Ανθεκτικότητα των επενδυτών,
• τα Κρυπτο-Περιουσιακά Στοιχεία και
• τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση,
τις οποίες το Συμβούλιο του IOSCO έχει αναγνωρίσει ως ιδιαίτερα σημαντικές σε σχέση με τις τρέχουσες και τις αναμενόμενες τάσεις στις διεθνείς αγορές.
Η συμμετοχή της ΕΚΚ στη φετινή διοργάνωση περιλάμβανε σειρά διαδικτυακών δραστηριοτήτων, με επίκεντρο τη σημασία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης και της προστασίας των επενδυτών. Μεταξύ αυτών, ήταν η δημοσίευση νέου Οδηγού Επενδυτών, η δημιουργία φυλλαδίου με σημαντικές συμβουλές για τα βασικά στοιχεία επένδυσης, τη βιώσιμη χρηματοδότηση, την ανθεκτικότητα των επενδυτών, την πρόληψη από απάτες, τα Κρυπτο - Περιουσιακά Στοιχεία και την προώθηση των βασικών μηνυμάτων της εκστρατείας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Διαβάστε επίσης: Η χρονιά των Confidential, του πληθωρισμού και της εξόδου από τα «σκουπίδια»