Στα ύψη φτάνουν οι δαπάνες στον τομέα του Διαστήματος, καθώς κυβερνήσεις και εταιρείες κάνουν κούρσα για να κατακτήσουν νέα σύνορα – ειδικά εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων και εμπορικών πολέμων.
Στο πλαίσιο των κινήσεων αυτών, οι ευρωπαϊκές χώρες αποφάσισαν να «εκτοξεύσουν» τις δαπάνες τους στο Διάστημα κατά 30% ώστε να ξεπεράσουν τα 22 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο προσπαθειών να ανταγωνιστούν καλύτερα τις ΗΠΑ, την Κίνα, αλλά και μη κρατικές εταιρείες όπως η SpaceX του Έλον Μασκ. Ολοι αυτοί οι παίκτες προχωρούν με γοργά βήματα στην οικονομία του Διαστήματος.
Τώρα, η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (European Space Agency – ESA) κλείδωσε προϋπολογισμό 22,1 δισ. ευρώ από τα 23 κράτη – μέλη της. Στόχος είναι να χρηματοδοτήσουν οι χώρες αυτές τα επόμενα τρία χρόνια μέσω της ESA την εκτόξευση δορυφόρων για στρατιωτική και πολιτική χρήση, καθώς και για άλλα διαστημικά προγράμματα. Την περίοδο 2023-2025 το ποσό αυτό των δαπανών για το Διάστημα ανερχόταν σε 16,9 δισ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη πλέον εστίαση της Ευρώπης στο Διάστημα οφείλεται εν μέρει στην επιθυμία για μεγαλύτερη αυτονομία από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε θέματα ασφάλειας, η οποία πυροδοτήθηκε από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.
Το 2024 και σε αντίθεση με άλλες χώρες, το μεγαλύτερο μέρος (88%) των δαπανών του Διαστήματος από την Ευρώπη αφορούσε πολιτική και όχι στρατιωτική χρήση.
Οι παγκόσμιες επενδύσεις
Συνολικά, η οικονομία του Διαστήματος είχε σκαρφαλώσει το 2024 σε επίπεδα – ρεκόρ με επενδύσεις 613 δισ. δολαρίων το 2024, οι οποίες ήταν αυξημένες κατά 7,8% σε ετήσια βάση.
Ο ιδιωτικός, εμπορικός τομέας συνεισέφερε σχεδόν το 80% του ποσού αυτού, ενώ το υπόλοιπο προήλθε από κυβερνήσεις. Τα κράτη δαπάνησαν το 2024 πάνω από 132 δισ. δολάρια για την οικονομία του Διαστήματος, με τις ΗΠΑ να επενδύουν 77 δισ. δολάρια σε προγράμματα εθνικής ασφάλειας καθώς και σε προγράμματα του Διαστήματος για πολιτική χρήση, όπως τηλεπικοινωνίες.
Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την πιο τελευταία έκθεση για το Διάστημα με στοιχεία που αφορούν μέχρι και το δεύτερο τρίμηνο του 2025, από το Ιδρυμα του Διαστήματος. Η μεγάλη αύξηση των δαπανών για το Διάστημα δείχνει τη σημασία που διαδραματίζει ο κλάδος αυτός για την οικονομική ανάπτυξη, την εθνική ασφάλεια και το δημόσιο συμφέρον, σχολίαζαν οι συντάκτες της έκθεσης.
Οι χώρες – μέλη της ESA
Η ESA έχει 23 κράτη – μέλη. Πρόκειται για τις χώρες Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Ισπανία, Σουηδία, Ελβετία και Βρετανία.
Οι εκτιμήσεις της McKinsey
Οι προοπτικές είναι τέτοιες που σε χωριστή έκθεσή της η εταιρεία συμβούλων McKinsey & Company εκτιμά ότι η οικονομία του Διαστήματος θα φτάσει έως το 2035 τα 1,8 τρισ. δολάρια, αν υπολογιστεί και ο πληθωρισμός. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει και τις λεγόμενες «βασικές παροχές υπηρεσιών» (backbone applications) για ανάπτυξη σχετικής τεχνολογίας, όπως είναι οτιδήποτε σχετίζεται με δορυφόρους, εγκαταστάσεις για εκτοξεύσεις στο Διάστημα φορέων τους και υπηρεσίες όπως η μετάδοση τηλεοπτικών και άλλων σημάτων αλλά και σημάτων συστημάτων δορυφορικής πλοήγησης όπως το GPS.
Το 2023 οι δαπάνες για τέτοιες βασικές υπηρεσίες εκτιμούνταν από τη συμβουλευτική εταιρεία σε 330 δισ. δολάρια ή περίπου σε 50% της συνολικής οικονομίας του Διαστήματος. Τα ίδια στοιχεία έδειχναν ότι ο αριθμός των δορυφόρων που εκτοξεύονται ετησίως έχει αυξηθεί με σωρευτικό ετήσιο ρυθμό άνω του 50% από το 2019 έως το 2023, ενώ το κόστος εκτόξευσης έχει μειωθεί κατά 10 φορές τα τελευταία 20 χρόνια, με το χαμηλότερο αυτό κόστος να επιτρέπει περισσότερες εκτοξεύσεις. Η τιμή των δεδομένων – κλειδί για τη συνδεσιμότητα – αναμένεται επίσης να μειωθεί κατά 10% έως το 2035, καθώς η ζήτηση αυξάνεται κατά 60%, σύμφωνα με εκτιμήσεις της McKinsey.
Η κινητήρια δύναμη
Βασική κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη του Διαστήματος είναι η ανάγκη για μεγαλύτερη συνδεσιμότητα του πλανήτη μέσω δορυφόρων, η υψηλότερη εκτιμώμενη ζήτηση για υπηρεσίες πλοήγησης ειδικά σε έξυπνα κινητά τηλέφωνα και η αύξηση της χρήσης αυτοματοποιημένων συστημάτων. Η μεγάλη εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, ειδικά τον τελευταίο περίπου ενάμιση χρόνο, ενδέχεται να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της οικονομίας του Διαστήματος καθώς θα μπαίνουν στο παιχνίδι αυξημένες ανάγκες για τροφοδότηση της τεχνητής νοημοσύνης.
Οι κλάδοι που θα εμπλακούν
Πέντε κλάδοι, η κρατικά χρηματοδοτούμενη άμυνα, η εφοδιαστική αλυσίδα και οι μεταφορές, τα τρόφιμα και τα ποτά, το λιανικό εμπόριο και τα καταναλωτικά αγαθά, θα αποφέρουν περισσότερο από το 60% της αύξησης της διαστημικής οικονομίας έως το 2035, εκτιμά η McKinsey. Επιπλέον κι άλλοι κλάδοι θα δουν τα έσοδα που σχετίζονται με το Διάστημα να φτάνουν τα αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια, δημιουργώντας ευκαιρίες τόσο για παραδοσιακούς όσο και για μη παραδοσιακούς παίκτες, όπως σημειώνεται.
Επίσης θεωρείται ότι η απόδοση των επενδύσεων του Διαστήματος θα είναι περισσότερο από οικονομική. Πέρα από τη δημιουργία εσόδων – η ελπίδα τουλάχιστον είναι ότι – το Διάστημα θα διαδραματίζει ολοένα και πιο κρίσιμο ρόλο στον μετριασμό των παγκόσμιων προκλήσεων, που κυμαίνονται από τις προειδοποιήσεις για καταστροφές και την παρακολούθηση του κλίματος έως τη βελτιωμένη ανταπόκριση για ανθρωπιστικούς λόγους και την ευρύτερη ευημερία. Η συνεργασία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων θα είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι οι διαστημικές δυνατότητες θα επιτύχουν αυτό το δυναμικό, επισημαίνεται.
Ο μετασχηματισμός στην οικονομία του Διαστήματος
Η οικονομία του Διαστήματος αναμένεται να υποστεί σημαντικές αλλαγές την επόμενη δεκαετία, με νέες σημαντικές χώρες να επενδύουν ή να ετοιμάζονται να επενδύσουν στο Διάστημα. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Ινδία, η Ιαπωνία και η Σαουδική Αραβία. Την ίδια στιγμή οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα στο Διάστημα συνεχίζουν να προωθούν τη δραστηριοποίηση σε εργασίες που γίνονται στο Διάστημα, όπως η επιθεώρηση δορυφόρων σε τροχιά, οι υπηρεσίες συντήρησης σε εξοπλισμό και η λειτουργία και αξιοποίηση διαστημικών σταθμών.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Αναλαμβάνουν σήμερα καθήκοντα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου