«Ενδιαφέροντα µοτίβα και σηµαντικές αλλαγές» σε σχέση µε τις τάσεις που διαµορφώνονται στην κυπριακή αγορά ακινήτων προδιαγράφουν οι Χριστόφορος Αναγιωτός, Διοικητικός Σύµβουλος και Επικεφαλής του Τοµέα Ακινήτων και Ανάπτυξης Γης της KPMG Limited, και Μάριος Καπνίσης, Senior Manager στο Deal Advisory της εταιρείας. Σε κοινή τους συνέντευξη, αναλύουν την εικόνα σε κάθε επαρχία και, προβαίνοντας σε µια ανασκόπηση των τελευταίων χρόνων, υποδεικνύουν ποια είδη ακινήτων προσελκύουν το µεγαλύτερο ενδιαφέρον. Σκιαγραφούν, παράλληλα, το «προφίλ» των αγοραστών και τονίζουν πως «η κυπριακή αγορά ακινήτων είναι πολυδιάστατη και προσαρµοσµένη στις ανάγκες επενδυτών» που εµπίπτουν σε διάφορες κατηγορίες. Εστιάζοντας ιδιαίτερα στο κεφάλαιο «αειφορία», υπογραµµίζουν πώς µετασχηµατίζει δραστικά τον κλάδο και µιλούν για τις προοπτικές και τις ευκαιρίες που διανοίγονται.
Ποιες είναι οι υφιστάµενες τάσεις στην κυπριακή αγορά σε ό,τι αφορά τη ζήτηση στα ακίνητα και ποια είδη παρουσιάζουν αυξηµένο ενδιαφέρον;
Οι υφιστάµενες τάσεις στη ζήτηση των ακινήτων στην Κύπρο παρουσιάζουν σηµαντικές αλλαγές και ενδιαφέροντα µοτίβα. Τα τελευταία χρόνια, ο τοµέας των ακινήτων σηµειώνει µια ανοδική πορεία και παρατηρείται αυξηµένη ζήτηση για οικιστικά ακίνητα, κυρίως σε παραθαλάσσιες πόλεις, όπως η Λεµεσός και η Πάφος. Με τη Λάρνακα επίσης να παρουσιάζει αυξηµένο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια και τη Λευκωσία να παρουσιάζει µια σταθερή εικόνα, µε ενδείξεις για αυξηµένο ενδιαφέρον τον τελευταίο χρόνο. Αδιαµφισβήτητα, τα οικιστικά ακίνητα έχουν το µεγαλύτερο µερίδιο στην αγορά, µε πέραν του 50% τόσο από πλευράς όγκου συναλλαγών αλλά και αξίας, φαινόµενο που τα τελευταία χρόνια δείχνει να µεγεθύνεται. Σύµφωνα µε ανάλυση της KPMG Κύπρου, η συνολική αξία συναλλαγών των οικιστικών ακινήτων στην Κύπρο ανέρχεται, για το 2022, περί τα €3,7 δισεκατοµµύρια, την ώρα που για το 2023 ανήλθε περί τα €4,2 δισεκατοµµύρια, µε τον όγκο συναλλαγών να φθάνει αντίστοιχα τις 13.473 και 16.224.
Από το ΚΕΠ στο σήµερα
Ανατρέχοντας λίγα χρόνια πίσω, αυτό το αυξηµένο ενδιαφέρον ξεκίνησε από το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραµµα (ΚΕΠ), καθώς πολλές µεγάλες αναπτύξεις (π.χ. πολυώροφα κτήρια) που µετουσιώθηκαν κατά την εν λόγω περίοδο προσανατολίζονταν προς αυτή την κατεύθυνση µε µεγάλα και πολυτελή οικιστικά έργα.
Το 2020, λόγω και της πανδηµίας του COVID-19 και του τερµατισµού του ΚΕΠ, παρατηρείται µια περίοδος ύφεσης για τον τοµέα των ακινήτων. Μετέπειτα, διαφαίνεται ότι το ενδιαφέρον για τον κλάδο διατηρήθηκε, καθώς, παρά την ύφεση που παρουσίασε την εποχή της πανδηµίας, οι επόµενες χρονιές συνέχισαν να είναι ανοδικές. Παρουσιάζεται, παράλληλα, µια αύξηση στη ζήτηση κυρίως από ξένους, εταιρείες τεχνολογίας που µετεγκαταστάθηκαν στην Κύπρο µαζί µε τους υπαλλήλους τους, λόγω και του headquartering αλλά και των γεωπολιτικών εξελίξεων στην περιοχή, όπως η αυξηµένη µετανάστευση από Ουκρανία και Ρωσία, εξαιτίας του πολέµου. Έτσι, την περίοδο 2021-23 παρατηρείται µια αυξητική τάση στις τιµές στα οικιστικά σε όλες τις επαρχίες τόσο σε αγοραίες αξίες αλλά και ενοίκια, µε το 2023 µάλιστα να αποτελεί ρεκόρ 16ετίας από πλευράς πωλητήριων εγγράφων, σύµφωνα και µε τα στοιχεία του Τµήµατος Κτηµατολογίου.
Στο παιχνίδι η βιωσιµότητα
Τα µεγάλα αναπτυξιακά έργα και οι πολυτελείς κατοικίες προσέλκυσαν, αναµφισβήτητα, το µεγαλύτερο ενδιαφέρον κυρίως από ξένους επενδυτές και άτοµα υψηλής καθαρής αξίας, οι οποίοι προσανατολίζονταν ιδιαίτερα σε βίλες και διαµερίσµατα µε θέα στη θάλασσα. Φυσικά, µετά την πανδηµία και την άνθηση του headquartering, αυξηµένο ενδιαφέρον καταγράφηκε και για εµπορικά ακίνητα, ειδικότερα για γραφειακούς χώρους, αλλά και καταστήµατα σε κεντρικές περιοχές. Επιπλέον, η ζήτηση για βιώσιµα και οικολογικά ακίνητα αυξάνεται, καθώς οι αγοραστές γίνονται περιβαλλοντικά πιο συνειδητοποιηµένοι.
Πώς θα σκιαγραφούσατε το «προφίλ» των αγοραστών;
Το προφίλ των αγοραστών ποικίλει σηµαντικά. Οι ντόπιοι αγοραστές αναζητούν κυρίως κατοικίες για ιδιοκατοίκηση, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξηµένο ενδιαφέρον και για δεύτερες κατοικίες σε παραθαλάσσιες περιοχές. Ξένοι επενδυτές, κυρίως από την Ευρώπη, τη Ρωσία και το Ισραήλ, ενδιαφέρονται για πολυτελείς κατοικίες και διαµερίσµατα, αναζητώντας ακίνητα υψηλής ποιότητας για επενδυτικούς σκοπούς ή ως εξοχικές κατοικίες. Ακόµα, υπάρχει αυξηµένο ενδιαφέρον από επαγγελµατίες και εργαζόµενους του εξωτερικού, που αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες ή κατοικίες για οικογενειακή χρήση, ιδιαίτερα λόγω της µετεγκατάστασής τους στην Κύπρο ή και της εξ αποστάσεως εργασίας, επιλέγοντας τη χώρα µας ως βάση για την οικογένειά τους.
Οι τάσεις που καταγράφονται, όπως και το προφίλ των αγοραστών, δείχνουν ότι η κυπριακή αγορά ακινήτων είναι πολυδιάστατη και προσαρµοσµένη στις ανάγκες επενδυτών διαφόρων κατηγοριών. Αυτό, διασφαλίζει µια συνεχόµενη ανάπτυξη στον τοµέα των ακινήτων, καθώς καλύπτει τόσο τις ανάγκες των ντόπιων όσο και των διεθνών αγοραστών, ενώ παράλληλα προσαρµόζεται στις σύγχρονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Ποιες οι εκτιµήσεις σας για την «επόµενη µέρα» της κυπριακής αγοράς ακινήτων;
Η κυπριακή αγορά ακινήτων βρίσκεται σε µια «παράξενη», θα τολµούσαµε να πούµε, καµπή, καθώς οι οικονοµικές και γεωπολιτικές εξελίξεις διαµορφώνουν νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για τον κλάδο. ∆εν πιστεύουµε ότι θα µπορούσαµε να παρέχουµε ασφαλείς εκτιµήσεις για την «επόµενη µέρα» της αγοράς ακινήτων στην Κύπρο, αφού παραδοσιακά η οικονοµία της χώρας µας γενικότερα επηρεάζεται από διάφορους εξωγενείς παράγοντες, που επιδρούν στην ανάπτυξη και στις επενδυτικές ευκαιρίες του τοµέα. Σίγουρα όµως, αυτό που µπορούµε να εκφράσουµε είναι ότι ο κλάδος είναι ανθεκτικός διαχρονικά και µπορεί και εξελίσσεται µέσα από τις διάφορες προκλήσεις.
Ποιες προοπτικές και ευκαιρίες βλέπετε να διανοίγονται;
Γενικότερα, η κυπριακή αγορά ακινήτων παρουσιάζει θετικές προοπτικές ανάπτυξης, λόγω της σταθερής ζήτησης που διαγράφει τα τελευταία χρόνια τόσο για οικιστικά αλλά και εµπορικά ακίνητα, µε τη γενική εικόνα για το πρώτο µισό του 2024 να παραµένει περίπου στα ίδια επίπεδα µε το 2023 (µικρή µείωση της τάξης του 2%), όταν σηµειώθηκε ρεκόρ 16ετίας στα πωλητήρια έγγραφα, όπως προαναφέρθηκε. Η Κύπρος συνεχίζει να αποτελεί ελκυστικό προορισµό για επενδύσεις σε ακίνητα, λόγω, µεταξύ άλλων, του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος, της γεωγραφικής της θέσης και του υψηλού επιπέδου διαβίωσης που προσφέρει.
Τα µεγάλα αναπτυξιακά έργα, όπως τα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήµατα, τα εµπορικά κέντρα και οι µαρίνες, έχουµε παρατηρήσει ότι συµβάλλουν στην οικονοµική ανάπτυξη και στην προσέλκυση περισσότερων τουριστών και επενδυτών. Άρα, έργα αυτής της κατηγόριας ελπίζουµε να εξελιχθούν, δηµιουργώντας περαιτέρω θετικές προοπτικές για τον τοµέα. Επιπλέον, οι βελτιώσεις στις υποδοµές ευρύτερα, όπως σχολεία και δηµόσια έργα, είναι κρίσιµης σηµασίας, προκειµένου να µπορούµε να υποστηρίξουµε τις αυξηµένες ροές από άλλες χώρες, διευκολύνοντας την προσέλκυση επενδύσεων και την οικονοµική δραστηριότητα και ενισχύοντας, παράλληλα, το βιοτικό επίπεδο των υφιστάµενων κατοίκων.
Αειφορία = Συγκριτικό Πλεονέκτηµα
Η αειφορία και η περιβαλλοντική συνείδηση γίνονται ολοένα και πιο σηµαντικές για τους επενδυτές και τους αγοραστές ακινήτων. Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια, παρατηρούνται µεγάλες αλλαγές γενικότερα στον τοµέα. Τα πράσινα κτήρια και οι βιώσιµες πρακτικές κατασκευής αποτελούν πλέον βασικό κριτήριο για την επιλογή ακινήτων από ενδιαφερόµενους αγοραστές / επενδυτές. Πλέον, βλέπουµε και τον τραπεζικό τοµέα να διαµορφώνει τα προϊόντα του µε τέτοιο τρόπο, ώστε τα «αειφόρα ακίνητα» να είναι πιο ελκυστικά προς τους καταναλωτές. Οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι επενδυτές που θα προσαρµοστούν σε αυτές τις τάσεις θα έχουν πλεονέκτηµα στην αγορά.
Ωστόσο, η αγορά ακινήτων στην Κύπρο αντιµετωπίζει και προκλήσεις. Οι οικονοµικές αβεβαιότητες, όπως οι διακυµάνσεις των επιτοκίων και οι πληθωριστικές πιέσεις, µπορεί να επηρεάσουν την αγοραστική δύναµη και την επενδυτική δραστηριότητα. Επίσης, οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δηµιουργούν αβεβαιότητες, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχολογία της αγοράς και δηµιουργούν ένα ασταθές περιβάλλον.
Συνοψίζοντας, η κυπριακή αγορά ακινήτων διαθέτει σηµαντικές προοπτικές για ανάπτυξη και επενδυτικές ευκαιρίες. Η σταθερή ζήτηση από ξένους επενδυτές, τα µεγάλα αναπτυξιακά έργα και η έµφαση στην αειφορία διαµορφώνουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την αγορά ακινήτων στην Κύπρο. Όµως, η προσεκτική διαχείριση των ρίσκων και η προσαρµογή στις νέες οικονοµικές και γεωπολιτικές συνθήκες θα είναι κρίσιµες για τη βιώσιµη ανάπτυξη της αγοράς αυτής.
Γιατί να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα αυτή την περίοδο;
Η επένδυση στον τοµέα των ακινήτων µπορεί να προσφέρει σηµαντικές ευκαιρίες και οφέλη για τους επενδυτές. Η αγορά ακινήτων στην Κύπρο παραµένει σταθερή και αναπτύσσεται, ενώ οι ευνοϊκές φορολογικές συνθήκες και το ευρωπαϊκό νοµικό πλαίσιο την καθιστούν ελκυστικό προορισµό για ξένους επενδυτές αλλά και για ντόπιους. Η αυξανόµενη ζήτηση για κατοικίες, εµπορικά ακίνητα και άλλα είδη ακινήτων έχει συµβάλει, τα τελευταία χρόνια, στην αύξηση των αξιών και των αποδόσεων.
Ένας από τους κύριους λόγους για να επενδύσει κάποιος σε ακίνητα αυτή την περίοδο είναι οι προοπτικές ανάπτυξης και η αυξανόµενη ζήτηση από ξένους επενδυτές. Η Κύπρος έχει γίνει κέντρο προσέλκυσης επενδύσεων λόγω του headquartering, του αναπτυσσόµενου οικοσυστήµατος των τεχνολογικών εταιρειών, του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος, του καλού βιοτικού επιπέδου και της σταθερής πολιτικής κατάστασης. Η αυξηµένη ζήτηση ειδικά για οικιστικά ακίνητα προσφέρει ευκαιρίες για υψηλές αποδόσεις στους δυνητικούς επενδυτές.
Τι θα συµβουλεύατε, λοιπόν, τους εν δυνάµει επενδυτές να προσέξουν;
Οι εν δυνάµει επενδυτές πρέπει να είναι προσεκτικοί και να λάβουν υπόψη διάφορους παράγοντες, πριν επενδύσουν σε ακίνητα. Πρώτον, είναι σηµαντικό να κάνουν λεπτοµερή έρευνα αγοράς για την περιοχή και το είδος του ακινήτου που τους ενδιαφέρει. Η αξιολόγηση των τοπικών συνθηκών, όπως η ζήτηση, η προσφορά και οι προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής, θα βοηθήσει στη λήψη ενηµερωµένων αποφάσεων. ∆εύτερον, οι επενδυτές πρέπει να εξασφαλίσουν ότι έχουν εξοικειωθεί µε τους νοµικούς και φορολογικούς κανονισµούς που ισχύουν στην Κύπρο για τις επενδύσεις σε ακίνητα.
Επιπρόσθετα, είναι σηµαντικό να συµβουλευτούν εξειδικευµένους επαγγελµατίες στον τοµέα των ακινήτων, όπως συµβούλους, κτηµατοµεσίτες, δικηγόρους και φοροτεχνικούς, προκειµένου να διασφαλίσουν ότι η επένδυσή τους είναι ασφαλής και αποδοτική. Η καλή γνώση των κανονισµών και των διαδικασιών θα βοηθήσει στην αποφυγή προβληµάτων και καθυστερήσεων. Τέλος, οι επενδυτές πρέπει να εξετάσουν την οικονοµική τους δυνατότητα και να εξασφαλίσουν την απαραίτητη χρηµατοδότηση για την επένδυσή τους, λαµβάνοντας υπόψη τα τρέχοντα επιτόκια και τις προοπτικές της αγοράς.
Σηµαντικές ευκαιρίες
Συγκεφαλαιώνοντας, η επένδυση σε ακίνητα στην Κύπρο αυτή την περίοδο µπορεί να προσφέρει σηµαντικές ευκαιρίες για απόδοση και ανάπτυξη, αρκεί οι επενδυτές να είναι προσεκτικοί και ενηµερωµένοι. Με την κατάλληλη έρευνα και προετοιµασία, οι επενδυτές µπορούν να εκµεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρει η κυπριακή αγορά ακινήτων και να επιτύχουν υψηλές αποδόσεις.
Ειδικότερα, η Κύπρος αποτελεί ιδανικό προορισµό για επενδύσεις, λόγω του σταθερού οικονοµικού περιβάλλοντος και των πολυάριθµων ευκαιριών που προσφέρει. Η συνεχιζόµενη ανάπτυξη του τοµέα της τεχνολογίας και η προσέλκυση νέων εταιρειών συµβάλλουν στη δηµιουργία µιας δυναµικής και συνεχώς αναπτυσσόµενης αγοράς ακινήτων. Επίσης, η γεωγραφική θέση της Κύπρου, στο σταυροδρόµι Ευρώπης, Ασίας και Αφρικής, προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήµατα για τους επενδυτές που επιθυµούν να επεκταθούν σε νέες αγορές.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:
KPMG Limited, Εσπερίδων 14, 1087,
Λευκωσία, Κύπρος
T: 22 209 000
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης: @KPMGCyprus
Διαβάστε επίσης: Σ. Γαβριήλ: Καλούμαστε να «κτίσουμε» το rebranding του τομέα των ακινήτων