Το πρόσφατο εκτεταμένο μπλακ άουτ που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία, με την κατάρρευση του ηλεκτρικού τους δικτύου, ανέδειξε προβληματισμούς σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις ενός ανάλογου συμβάντος στην Κύπρο.
Ο Δρ. Πάρης Φωκαΐδης, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Frederick, αναφέρθηκε στο ζήτημα κατά τη διάρκεια της εκπομπής «Μεσημέρι και Κάτι» του τηλεοπτικού σταθμού Σίγμα.
Κρίσιμης σημασίας η ενέργεια για τις οικονομίες και τις αγορές
Αναφορικά με το πρόσφατο μπλακ άουτ στην Ιβηρική χερσόνησο (Ισπανία και Πορτογαλία) και ερωτηθείς για τις πιθανές επιπτώσεις ενός αντίστοιχου 24ωρου μπλακ άουτ στην Κύπρο, ο κ. Φωκαΐδης επεσήμανε ότι το περιστατικό στην Ισπανία υποδηλώνει την κρίσιμη σημασία της ηλεκτρικής ενέργειας για κάθε οικονομία και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Υπογράμμισε δε ότι, σε περιπτώσεις αστάθειας του δικτύου ηλεκτροδότησης, είναι αναμενόμενο να προκύψουν σημαντικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τον κ. Φωκαΐδη, στις 28 Απριλίου στην Ισπανία σημειώθηκε ξαφνική απώλεια 15 γιγαβάτ ηλεκτρικής παραγωγής από το δίκτυο, ένα πολύ σημαντικό ποσοστό της συνολικής ισχύος του ισπανικού ενεργειακού μείγματος. Η εν λόγω κατάρρευση του δικτύου είχε παράλληλες επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της Πορτογαλίας. Σαράντα οκτώ ώρες μετά το συμβάν, υπάρχουν κάποιες αρχικές εκτιμήσεις για τα αίτια, τα οποία αποδίδονται σε προβλήματα των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, στο παρόν τουλάχιστον στάδιο, χωρίς να έχουν ακόμη ολοκληρωθεί οι τεχνικές έρευνες για την εξακρίβωση των αιτιών.
Κύπρος vs. Ισπανία: Διαφορές στις περικοπές των φωτοβολταϊκών συστημάτων
Στην ερώτηση αν ο λόγος των διακοπών στα φωτοβολταϊκά στην Κύπρο είναι ο ίδιος με το μπλακ άουτ στην Ισπανία (δηλαδή η υπερπαραγωγή ρεύματος που δεν αντέχει το σύστημα), ο κ. Φωκαΐδης απάντησε ότι δεν μπορεί να δοθεί μια τόσο απλουστευμένη εξήγηση ούτε να γίνει άμεση σύγκριση μεταξύ των δύο περιπτώσεων στο παρόν στάδιο. Στην Κύπρο, όπως εξήγησε, το πρόβλημα είναι διαφορετικό: το δίκτυο περιορίζει την απορρόφηση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για να διατηρήσει τη σταθερότητά του με ένα ελάχιστο φορτίο που διοχετεύεται από τους παραγωγικούς σταθμούς. Παρόλο που πρόκειται για ένα διαφορετικό ζήτημα από αυτό της Ισπανίας, ο κ. Φωκαΐδης τόνισε ότι σίγουρα όμως προκαλεί γενικότερο προβληματισμό.
Ο κ. Φωκαΐδης ανέφερε ότι τα σενάρια περί κυβερνοεπίθεσης έχουν καταρριφθεί, καθώς οι αρχικές ενδείξεις δεν καταδεικνύουν δολιοφθορά. Τόνισε ότι θα πρέπει να περιμένουμε τις επόμενες μέρες την ακριβή εξήγηση του φαινομένου. Ωστόσο, κατέστησε σαφές ότι η ευστάθεια των ηλεκτρικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένου και του κυπριακού, βρίσκεται υπό απειλή. Σύμφωνα με τον ίδιο, το κρίσιμο ζήτημα είναι η εξεύρεση λύσεων που θα ενισχύσουν την ευστάθεια των ηλεκτρικών δικτύων με διάφορους τρόπους, ανάλογα με την περίπτωση.
GSI - «Επόμενες μέρες καθοριστικές για τα επόμενα βήματα»
Ο κ. Φωκαΐδης αναφέρθηκε στο πάγωμα του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης, τονίζοντας την ανάγκη να διατηρηθεί η αδιαμφισβήτητη πρόθεση των κυβερνήσεων Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την ολοκλήρωσή του. Επισήμανε ότι, παρά το πάγωμα, δεν έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση για διακοπή ή αναστολή των εργασιών.Σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις της ελληνικής κυβέρνησης και του ΑΔΜΗΕ, το έργο συνεχίζεται κανονικά.
Ωστόσο, αναγνώρισε ότι υπάρχουν καθυστερήσεις, οι οποίες οφείλονται κυρίως σε γεωπολιτικούς παράγοντες και στις έντονες αντιδράσεις της Τουρκίας, ισχυριζόμενη ότι το έργο παραβιάζει τα θαλάσσια της δικαιώματα. Παρά τις αντιδράσεις αυτές, ο κ. Φωκαΐδης υπογράμμισε τη σημασία της πρόσφατης ανακοίνωσης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού από την ελληνική κυβέρνηση. Το γεγονός αυτό, κατά την άποψή του, υποδηλώνει την παρουσία και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της Ελλάδας στον θαλάσσιο της χώρο και δείχνει ότι παρά τις προκλήσεις, το έργο θα προχωρήσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Υπουργού Ενέργειας, κ. Παπαναστασίου, σχετικά με την έλλειψη ξεκάθαρης τοποθέτησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Αναπληρωτής Καθηγητής συμφώνησε ότι ο προβληματισμός είναι μεν σωστός. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη δείξει έμπρακτα τη στήριξή της στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης μέσω της οικονομικής ενίσχυσης και της αποδοχής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Φωκαΐδη, σημαίνει ότι βάσει του ευρωπαϊκού πλαισίου, οι δύο χώρες έχουν πλέον έναν κοινό θαλάσσιο χώρο. Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα για την εξέλιξη του έργου, εκτίμησε ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για τα επόμενα βήματα.
«Yπερβολική ανησυχία για κάθε λεπτομέρεια της συμφωνίας»
Σχετικά με τη δημοσιοποίηση της σύμβασης μεταξύ της Nexans και του ΑΔΜΗΕ στον ελληνικό τύπο και συγκεκριμένα στην ελλαδική ιστοσελίδα energygame.gr. Με βάση τα όσα γράφει η δημοσιογράφος, η σύμβαση περιλαμβάνει σαφείς όρους για τις καθυστερήσεις, τις πληρωμές, αλλά και την πιθανότητα πλήρους ναυαγίου του έργου, ύψους 1,4 δισ. ευρώ.
Ο κ. Φωκαΐδης σχολίασε ότι υπάρχει υπερβολική ανησυχία για κάθε λεπτομέρεια της συμφωνίας. Υποστήριξε ότι, αν εξεταστούν αντικειμενικά, οι όροι και οι προϋποθέσεις διασφαλίζουν τόσο την κατασκευάστρια όσο και τη διαχειρίστρια εταιρεία. Τόνισε ότι δεν πρέπει να εστιάζουμε στους όρους που σχετίζονται με την πιθανή διακοπή της συμφωνίας, αφού αποτελούν αναπόσπαστο μέρος κάθε ολοκληρωμένης συμφωνίας. Προέτρεψε να μην προτρέχουμε κάνοντας αρνητικές προβλέψεις και να επικεντρωθούμε στην προοπτική υλοποίησης του έργου, το οποίο θα ωφελήσει το ενεργειακό σύστημα της Κυπριακής Δημοκρατίας και θα ενισχύσει τη γεωπολιτική της θέση μέσω της διασύνδεσης με το Ισραήλ, τη Μέση Ανατολή και κυρίως με το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα. Κατά τον κ. Φωκαΐδη, όλοι οι εμπλεκόμενοι επιθυμούν την ολοκλήρωση του έργου.
Διαβάστε επίσης: Κρατούν μικρό καλάθι γιατί «βλέπουν» άνοδο των τιμών οι Ευρωπαίοι