Η τιμή του χρυσού έσπασε για πρώτη φορά το φράγμα των 3.000 δολαρίων ανά ουγγιά, φέρνοντας στο προσκήνιο το κλασικό ερώτημα που απασχολεί τους επενδυτές: Είναι η τιμή του κίτρινου μετάλλου δείκτης φόβου και προάγγελος υποχώρησης για τις μετοχές;
Ιστορικά, ο χρυσός θεωρείται καταφύγιο ασφαλείας, αλλά το τελευταίο διάστημα η εξήγηση που έδιναν πολλοί αναλυτές ήταν ότι η άνοδος της τιμής του χρυσού οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στις αγορές που κάνουν πολλές κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο και όχι ο φόβος των επενδυτών για επερχόμενη καταστροφή.
Όμως η απάντηση αυτή δεν θα έπρεπε να είναι και τόσο καθησυχαστική, αφού οι λόγοι για τους οποίους οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα διαθέσιμά τους σε χρυσό είναι κατ΄εξοχήν η ανασφάλεια εν μέσω ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων. Πλέον η ανησυχία δεν αφορά επενδυτικές προσαρμογές σε μια διαφορετική οικονομική συγκυρία, αλλά την προετοιμασία των κεντρικών τραπεζών για το ενδεχόμενο μεγάλων ανατροπών στο διεθνές σκηνικό και την παγκόσμια αγορά.
Όταν οι κεντρικές τράπεζες, λοιπόν, προετοιμάζονται για μεγάλες ανατροπές, τι πρέπει να κάνουν οι απλοί επενδυτές;
To 2022 οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν πάνω από 1.000 μετρικούς τόνους χρυσού, ποσότητα που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 1967, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία για το πρώτο δεκάμηνο του 2024 οι αγορές είχαν φτάσει τους 697 τόνους χρυσού.
Στους βασικούς αγοραστές το 2024 περιλαμβάνονται η Ινδία, η Τουρκία και η Πολωνία, με σημαντική συμβολή και από την Κίνα.
Το ενδιαφέρον είναι ότι από τις πλέον δραστήριες κεντρικές τράπεζες στην αγορά χρυσού είναι η Πολωνία, η οποία έχει κάνει τις μεγαλύτερες αγορές με 90 τόνους το 2024.
Το γεγονός εξηγείται από την γειτνίαση της Πολωνίας με την Ουκρανία, η οποία δημιουργεί αυξημένη ανασφάλεια, η οποία αντανακλάται και στις αυξημένες αμυντικές δαπάνες της χώρας, οι οποίες ξεπερνούν πλέον το 4% του ΑΕΠ της.
Προφανώς, οι αγορές χρυσού από την κεντρική τράπεζα της Πολωνίας συνδέονται και με την μεγάλη οικονομική άνοδο που γνωρίζει τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να θεωρείται από πολλούς ότι σύντομα θα είναι η «Νέα Γερμανία» της Ευρώπης. Η αύξηση των αποθεμάτων χρυσού αποσκοπεί στην ενίσχυση της αξιοπιστίας και της θέσης της Πολωνίας στις διεθνείς αξιολογήσεις.
Μέχρι το 2009, το έτος της χειρότερης οικονομικής κρίσης από τη Μεγάλη Ύφεση, οι κεντρικές τράπεζες ήταν καθαροί πωλητές χρυσού, καθώς ξεφορτώνονταν το κίτρινο μέταλλο και αύξαναν τις θέσεις τους σε δολαριακούς κυρίως τίτλους, όπως ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου.
Μετά το κραχ του 2008, όμως, οι κεντρικές τράπεζες μετατράπηκαν από καθαρούς πωλητές σε καθαρούς αγοραστές χρυσού δηλαδή οι ποσότητες που αγόραζαν ήταν περισσότερες από εκείνες που πουλούσαν.
Από το 2010, οι κεντρικές τράπεζες είναι σταθερά καθαροί αγοραστές χρυσού με μερικές εξαιρέσεις όπως κάποιους μήνες το το 2016 και το 2020.
Εκτός από την Πολωνία, μεγάλες αγορές έκαναν και η Τράπεζα της Ινδίας με αγορές 73 τόνων χρυσού, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας και η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (44 τόνοι).
Το τελευταίο διάστημα, όμως, η χρυσο-μανία καταλαμβάνει και το ευρύ κοινό το οποίο πλέον αναζητά χρυσό σε φυσική μορφή.
Μέχρι τώρα, οι συναλλαγές σε χρυσό γίνονταν κατά κύριο λόγο, σχεδόν αποκλειστικά, με συμβόλαια futures και παράγωγα χρηματιστηριακά προϊόντα, αλλά τώρα πλέον οι αγοραστές θέλουν πλάκες χρυσού σε φυσική μορφή.
Όπως έγραψαν οι Financial Times, το τελευταίο διάστημα καταγράφονται εισαγωγές μεγάλων ποσοτήτων πλακών χρυσού στις ΗΠΑ, λόγω του φόβου ότι ο Τραμπ μπορεί να βάλει δασμούς και στις εισαγωγές χρυσού.
Σχεδόν όλοι οι αναλυτές προβλέπουν περαιτέρω άνοδο της τιμής, με την Goldman Sachs να προβλέπει ότι ο χρυσός θα φθάσει τα 3.100 δολάρια ανά ουγγιά έως το τέλος του 2025, ενώ δεν αποκλείει και υψηλότερα επίπεδα εάν οι κεντρικές τράπεζες αυξήσουν τις αγορές ή εάν ενταθεί και η κερδοσκοπία στη συγκεκριμένη αγορά.
Ιστορικά, ο χρυσός και οι μετοχές έχουν αντίστροφη σχέση. Όταν οι χρηματιστηριακές αγορές είναι ασταθείς οι επενδυτές συχνά στρέφονται στον χρυσό και αντιστρόφως, όταν οι χρηματιστηριακές αγορές είναι ισχυρές, οι τιμές του χρυσού μπορεί να μειωθούν, καθώς οι επενδυτές προτιμούν πιο ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία με υψηλότερες δυνητικές αποδόσεις.
Η αντίστροφη αυτή σχέση φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, όπου επίσης φαίνεται ότι ο άργυρος ακολουθεί διαφορετική πορεία, αφού συνήθως ταυτίζεται στην πτώση με τις μετοχές.
Πάντως, σε μακρύ χρονικό ορίζοντα, οι αμερικανικές μετοχές, αλλά και οι ευρωπαϊκές έχουν «νικήσει» σε απόδοση το χρυσό, όπως φαίνεται και στο παρακάτω γράφημα, που απεικονίζει την σταθμισμένη πορεία βασικών χρηματιστηριακών δεικτών σε σχέση με την τιμή του χρυσού από το Μάρτιο του 2000 μέχρι σήμερα.
Πορεία σταθμισμένων χρηματιστηριακών δεικτών και τιμής χρυσού
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Wall Street: Τα φώτα στη Fed μετά το sell off της προηγούμενης εβδομάδας