Οι ευρωπαϊκές αγορές, συμπεριλαμβανομένου του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ευνοούνται από τη στροφή επενδυτικών κεφαλαίων προς την Ευρώπη, καθώς τα δημοσιονομικά προβλήματα των ΗΠΑ και οι κινήσεις του Τραμπ, οι οποίες κάθε άλλο παρά τα αποκλιμακώνουν, οδηγούν στην επιστροφή του "sell America" και στη φυγή από τα αμερικανικά assets έπειτα από μια περίοδο "ψυχραιμίας" που έφεραν οι 90ήμερες παύσεις των δασμών, οι συμφωνίες των ΗΠΑ με την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και η προοπτική για περαιτέρω deals. Άλλωστε, τόσο η ΕΚΤ όσο και το ΔΝΤ έκρουσαν την περασμένη εβδομάδα τον κώδωνα του κινδύνου για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ.
Η υποβάθμιση των ΗΠΑ από τη Moody's έχει επιδεινώσει τις ανησυχίες των επενδυτών για μια επικείμενη ωρολογιακή βόμβα χρέους, η οποία θα απενεργοποιηθεί μόνο εάν οι αγορές δουν περισσότερη δημοσιονομική αυτοσυγκράτηση από την Ουάσινγκτον – κάτι στο οποίο δεν βοηθά καθόλου το φορολογικό νομοσχέδιο Τραμπ, το "Big Beautiful Bill" όπως το έχει ονομάσει ο ίδιος, το οποίο προβλέπει μεγάλες φορολογικές ελαφρύνσεις αλλά και μεγάλες περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες και εκτιμάται ότι θα προσθέσει 3,8 τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος των ΗΠΑ, που ανέρχεται σε 36,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, την επόμενη δεκαετία. Ο οίκος αξιολόγησης αφαίρεσε το τελευταίο τριπλό "Α" των ΗΠΑ, επικαλούμενος ανησυχίες για το αυξανόμενο χρέος της χώρας.
Η πρόταση του Τραμπ να παρατείνει τις φοροελαφρύνσεις του 2017 πέραν του τρέχοντος έτους έχει επιδεινώσει τις ανησυχίες των επενδυτών. Η κυβέρνηση λέει ότι οι περικοπές –σε συνδυασμό με την απορρύθμιση– θα "αποσβεστούν" με υψηλότερη ανάπτυξη, αλλά ούτε η Moody’s ούτε οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν πειστεί για κάτι τέτοιο.
Αν και η υποβάθμιση ήταν κατά πολλούς αναμενομένη, αφού, πρώτον, η Moody’s δήλωσε το προφανές, ότι δηλαδή το αμερικανικό χρέος οδεύει προς μη βιώσιμα επίπεδα, και, δεύτερον, είναι μια κίνηση η οποία εδώ και χρόνια έχει ήδη γίνει από τους άλλους οίκους, οι αγορές ωστόσο την είδαν ως άλλη μία ευκαιρία... φυγής από τις ΗΠΑ.
Όπως σχολιάζει και ο Δημήτρης Τζάνας, σύμβουλος Διοίκησης στην Κύκλος Χρηματιστηριακή, η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τη Moody’s δεν εξέπληξε, καθώς με το νομοσχέδιο που ψήφισε το Κογκρέσο υιοθετούνται φοροαπαλλαγές που δεν αντισταθμίζονται από περικοπές δαπανών, με πιθανολογούμενο αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος, που ανήλθε στο 6,4% του ΑΕΠ για το 2024. Η σχολή σκέψης που υιοθετεί τα οικονομικά της προσφοράς θεωρεί ότι οι φοροαπαλλαγές θα ενθαρρύνουν νέες επενδύσεις, όμως η εφαρμογή τους την περίοδο προεδρίας του Ρίγκαν, στη δεκαετία του ’80, οδήγησε σε έκρηξη των ελλειμμάτων. Με δεδομένο δε ότι το δημόσιο χρέος ξεπερνά τα 36 τρισ. δολ. (πάνω από το 120% του ΑΕΠ), οι αγορές προεξοφλούν ότι η δημοσιονομική κρίση είναι αναπόφευκτη, όπως τονίζει ο αναλυτής. Ως αποτέλεσμα, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων, 10ετών και 30ετών, ξεπέρασαν το 5% και το δολάριο υποχώρησε σε σχέση με το ευρώ. "Με τα παραπάνω δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι η οριστικοποίηση των συμφωνιών για τους δασμούς αργεί, οι αγορές συνεχίζουν να κινούνται σε περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητας και καθόλου ευνοϊκού για υλοποίηση σημαντικού ύψους επενδυτικών σχεδίων", τονίζει ο αναλυτής.
Η αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις ανησυχίες για το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ, υποστηρίζει το τμήμα Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς. Όπως σημειώνει, η προσωρινή εκεχειρία στον εμπορικό πόλεμο και η προοπτική σύναψης συμφωνίας μέσω διαπραγματεύσεων αναμφίβολα αποτελούν σημαντική θετική εξέλιξη. Ωστόσο, δεδομένης της γεωπολιτικής αντιπαλότητας των δύο χωρών, είναι πολύ πιθανό οι εντάσεις με τον έναν ή τον άλλον τρόπο να συνεχιστούν με φάσεις ύφεσης και όξυνσης σε διάφορους τομείς. Γενικότερα, η δυναμική της ανάπτυξης στις ΗΠΑ διαφαίνεται σήμερα αρκετά πιο συγκρατημένη σε σχέση με την αρχή του έτους, καθώς η μεγάλη πλειονότητα των πρόδρομων δεικτών κινείται πτωτικά, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι προσδοκίες για τον μελλοντικό πληθωρισμό και η επιβαρυμένη δημοσιονομική εικόνα απαιτεί συνετή οικονομική διαχείριση. Ωστόσο ο γενικός πληθωρισμός τον Απρίλιο επιβραδύνθηκε περαιτέρω, ευρισκόμενος πολύ κοντά στον στόχο της Fed, ενώ και η εικόνα στην αγορά εργασίας παραμένει αρκετά καλή.
"Καμπανάκι" κινδύνου από ΕΚΤ για τις ΗΠΑ
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η αλλαγή της κυβερνητικής πολιτικής κάνει τους επενδυτές να ανησυχούν για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην εξαμηνιαία έκθεσή της για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα. Ειδικότερα, όπως τόνισε, "η απρόβλεπτη φύση της αμερικανικής πολιτικής φαίνεται να έχει οδηγήσει τους επενδυτές να απαιτούν υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία". Ταυτόχρονα, όπως πρόσθεσε, "μπορεί επίσης να έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη στο δολάριο ΗΠΑ ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και στα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ ως ασφαλή περιουσιακά στοιχεία".
Παράλληλα, η ΕΚΤ προειδοποίησε τους επενδυτές ότι η επίμονα αυξημένη συγκέντρωση στις αγορές μετοχών των ΗΠΑ, παρά τη μικρή μείωση πρόσφατα, δημιουργεί πρόσθετους κινδύνους. Αυτό παραμένει μια κρίσιμη ευπάθεια, σημείωσε η ΕΚΤ, καθώς ιδιόμορφοι κίνδυνοι που σχετίζονται με βασικούς τομείς και τεχνολογίες θα μπορούσαν εύκολα να οδηγήσουν σε δυσμενείς δυναμικές σε επίπεδο αγοράς.
Η απότομη πτώση στις αποτιμήσεις μετοχών που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) μετά την κυκλοφορία του μοντέλου DeepSeek-R1 τον Ιανουάριο υπογραμμίζει αυτή την ευπάθεια. Οι τιμές των μετοχών των επτά κυρίαρχων τεχνολογικών εταιρειών των ΗΠΑ, γνωστών ως "Magnificent 7", μειώθηκαν κατά 16,5% μεταξύ της κυκλοφορίας του μοντέλου και της 2ας Απριλίου, γεγονός που επηρέασε επίσης τις αποτιμήσεις του τεχνολογικού κλάδου της Ευρωζώνης και την ευρύτερη αγορά.
Επιπλέον, όπως τόνισε η ΕΚΤ, οι εμπορικές εντάσεις οδήγησαν στη συνέχεια σε περαιτέρω διακυμάνσεις των τιμών. Πρόσθετοι δασμοί που επιβάλλονται σε βασικούς πόρους ή σε εταιρείες του τομέα AI ενδέχεται να μετατρέψουν αυτή την ευπάθεια σε μεγαλύτερες απώλειες τιμών, όπως σημείωσε, προειδοποιώντας ότι οι επενδυτές ενδέχεται να εφησυχάζουν υπερβολικά σχετικά με τις απειλές που θέτουν οι πρόσφατες αυξήσεις των δασμών.
Σε καλύτερη θέση οι ευρωπαϊκές μετοχές
Την ίδια στιγμή, η ΕΚΤ τόνισε ότι οι υψηλότερες εισροές και η προοπτική δημοσιονομικής επέκτασης θα μπορούσαν να στηρίξουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ζώνης του ευρώ. Όπως είπε, η πιο θετική στάση των αγορών έναντι της Ευρωζώνης ενδέχεται να συνεχιστεί, καθώς τα παγκόσμια επενδυτικά χαρτοφυλάκια ενδέχεται να απομακρυνθούν από την προηγούμενη ισχυρή overweight θέση στις ΗΠΑ.
Οι αγορές ξεκίνησαν το έτος στρεφόμενες προς μια πιο θετική στάση έναντι της Ευρωζώνης, ωθούμενες από αποκλίνουσες τάσεις στις οικονομικές προοπτικές. Έως τον Μάρτιο το κλίμα ανάπτυξης για την Ευρωζώνη βελτιωνόταν σταδιακά, αν και από πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου το κλίμα επιδεινώθηκε, σημείωσε η ΕΚΤ.
Επιπλέον, ενώ το κλίμα για την Ευρωζώνη επιδεινώθηκε ως απάντηση στην ανακοίνωση δασμών στις 2 Απριλίου, ο αντίκτυπος της ανακοίνωσης είναι μέχρι στιγμής μικρότερος στην Ευρωζώνη από ό,τι στις ΗΠΑ. Αυτό αντικατοπτρίζεται στην υπεραπόδοση των μετοχών της Ευρωζώνης από την αρχή του έτους και στις ελαφρώς μικρότερες συνολικές απώλειες τον Απρίλιο. Επίσης, όπως τόνισε η ΕΚΤ, υπάρχουν αρχικές ενδείξεις μιας στροφής από τις αγορές των ΗΠΑ προς τις αγορές της Ευρωζώνης, οι οποίες, επιπλέον, ευνοούνται και από τα μεγάλα επενδυτικά προγράμματα σε υποδομές και άμυνα.
Προειδοποιήσεις από το ΔΝΤ
To ΔΝΤ κάλεσε τις ΗΠΑ να μειώσουν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα και να αντιμετωπίσουν το "συνεχώς αυξανόμενο" βάρος του χρέους τους. "Τα δημοσιονομικά ελλείμματα των ΗΠΑ είναι πολύ μεγάλα και πρέπει να μειωθούν", δήλωσε στους "Financial Times" η Γκίτα Γκόπιναθ, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ. Παράλληλα, προειδοποίησε πως η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εξακολουθεί να επηρεάζεται από την πολύ αυξημένη αβεβαιότητα της εμπορικής πολιτικής της, παρά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις, όπως η συμφωνία με την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σημειώνεται πως το ΔΝΤ αύξησε την πιθανότητα ύφεσης στις ΗΠΑ φέτος στο 40%, από 25% τον Οκτώβριο του 2024. Τον Απρίλιο το Ταμείο μείωσε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη των ΗΠΑ φέτος (σχεδόν κατά μία ποσοστιαία μονάδα, από το 2,7% στο 1,8%), καθώς και των περισσότερων άλλων χωρών, λόγω των επιπτώσεων των αμερικανικών δασμών, προειδοποιώντας παράλληλα ότι οι περαιτέρω εμπορικές εντάσεις θα επιβραδύνουν περαιτέρω την ανάπτυξη. Όπως είχε προειδοποιήσει, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ύφεσης, καθώς ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ ωθεί την παγκόσμια οικονομία σε μια "σημαντική επιβράδυνση", με τον επικεφαλής οικονομολόγο του Ταμείου να υπερασπίζεται την πολιτική επιτοκίων της Fed.
Οι πελάτες των Goldman Sachs και J.P. Morgan "κοιτούν" την Ευρώπη
Οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων της Goldman Sachs και της J.P. Morgan λαμβάνουν ολοένα και περισσότερα ερωτήματα επενδυτών σχετικά με την ανθεκτικότητα των αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων και βοηθούν τους πελάτες να μεταφέρουν περισσότερα κεφάλαια στην Ευρώπη εν όψει μιας πιθανής αναταραχής στην αγορά που σχετίζεται με το εμπόριο.
Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για το τέλος της προθεσμίας για την 90ήμερη παύση των "αμοιβαίων" δασμών του Τραμπ, που απειλεί να ανατρέψει τους παγκόσμιους εμπορικούς δεσμούς και να εμβαθύνει την εμπορική σύγκρουση μεταξύ των μεγαλύτερων υπερδυνάμεων του κόσμου.
Τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία σημείωσαν κατακόρυφη πτώση τον Απρίλιο, καθώς οι οικονομολόγοι αύξησαν τις πιθανότητες ύφεσης στις ΗΠΑ, οδηγώντας ορισμένους επενδυτές να αναζητήσουν καταφύγιο σε θεωρούμενα ασφαλή καταφύγια, όπως ο χρυσός και οι σχετικά υποτιμημένες ευρωπαϊκές μετοχές και ομόλογα, δήλωσαν στελέχη των Goldman και JPM κατά τη διάρκεια ξεχωριστών συνεδρίων που πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το Reuters.
Οι αγορές έχουν ανακάμψει από τότε που ο Τραμπ χαλάρωσε πολλούς από τους δασμούς, αλλά αυτό έχει αποκαταστήσει μόνο εν μέρει την εμπιστοσύνη, όπως δήλωσαν.
Μερικοί επενδυτές έχουν αρχίσει να αντισταθμίζουν το δολάριο, να ρευστοποιούν τα κέρδη τους από αμερικανικές μετοχές, κατανέμοντας περισσότερα κεφάλαια στην Ευρώπη και την Ασία και κρατώντας περισσότερα μετρητά, όπως ανέφεραν.
"Θα έλεγα ότι ο μέσος πελάτης επιδιώκει ίσως να μειώσει την έκθεσή του στις ΗΠΑ, έστω και λίγο, να επενδύσει λίγο περισσότερο στην Ευρώπη, ίσως λίγο περισσότερο στην Ασία", δήλωσε ο Ματ Γκίμπσον, επικεφαλής της ομάδας λύσεων πελατών στην Goldman Sachs Asset Management.
"Όλοι σκέφτονται. Κάποιοι ενεργούν. Αλλά κανείς από όσους έχω δει δεν έχει φύγει πλήρως από τις ΗΠΑ", δήλωσε ο Γκίμπσον απαντώντας σε ερωτήσεις πελατών σχετικά με το εάν η άνθηση της χρηματιστηριακής αγοράς των ΗΠΑ, με επικεφαλής τις "Magnificent 7", είχε "ολοκληρώσει τον κύκλο της".
Οι επενδυτές στην Ευρώπη έχουν μετατοπίσει την προτίμησή τους από τα αμερικανικά σε ευρωπαϊκά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETFs) μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με στοιχεία της Morningstar, καθώς διαφοροποίησαν τα χαρτοφυλάκιά τους εν μέσω της απρόβλεπτης χάραξης πολιτικής στις ΗΠΑ.
Τα ευρωπαϊκά ETFs μετοχών έχουν προσελκύσει 34 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον κεφάλαια από τις αρχές του έτους έως τις 16 Μαΐου, τέσσερις φορές τα 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ που είχαν τοποθετηθεί σε αμερικανικά μετοχικά funds. Το 2024 οι καθαρές ροές σε αμερικανικά μετοχικά funds είχαν κυριαρχήσει με αναλογία άνω του 8:1 έναντι των ευρωπαϊκών.
Στελέχη της J.P. Morgan Asset Management δήλωσαν επίσης ότι έχουν δει ισχυρότερο ενδιαφέρον από τους πελάτες τους για την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς χώρες όπως η Γερμανία αποκάλυψαν μεγαλύτερα σχέδια δαπανών.
"Σίγουρα λαμβάνουμε περισσότερες ερωτήσεις σχετικά με τις επενδύσεις στην Ευρώπη", δήλωσε ο Μπράντον Ρόμπινσον, αναπληρωτής επικεφαλής των private markets.
Πηγή: capital.gr
Διαβάστε επίσης: Έσπρωξε προς πάνω και τις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη η ακύρωση των δασμών