του Κωνσταντίνου Πετρίδη *
∆ιανύουµε µια εποχή µε παγκόσµιες οικονοµικές προκλήσεις, αλλά και αντιφάσεις, τόσο στην Κύπρο όσο και στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι. Αυτές οι πρωτόγνωρες συνθήκες έχουν διαµορφώσει ένα απρόβλεπτο οικονοµικό σκηνικό στη µετά COVID-19 οικονοµική εποχή. Είναι γεγονός ότι η πανδηµία έχει ασκήσει τεράστια πίεση στην παγκόσµια οικονοµία, τόσο από πλευράς ζήτησης όσο και από πλευράς προσφοράς.
Ο εµβολιασµός ενός µεγάλου ποσοστού του πληθυσµού και η επαναλειτουργία της διεθνούς οικονοµίας µάς έδωσαν τη δυνατότητα να βγούµε από την οικονοµική στασιµότητα και να περάσουµε στην επόµενη φάση, αυτή της ανάκαµψης, επανερχόµενοι δυναµικά σε αναπτυξιακή τροχιά.
Κύριο δίδαγµα από την κρίση: Τα δηµοσιονοµικά αποθέµατα διαδραµατίζουν εξαιρετικά σηµαντικό ρόλο στην ικανότητα της κυβέρνησης να ανταποκρίνεται έγκαιρα σε περιόδους κρίσεων. Η σωστή διαχείριση των δηµόσιων οικονοµικών µάς έδωσε τη δυνατότητα να εφαρµόσουµε άµεσα στοχευµένα και ολοκληρωµένα προγράµµατα στήριξης, τα οποία εκ των υστέρων κρίνεται ότι πέτυχαν απόλυτα τον στόχο τους.
Το µέγεθος της ύφεσης ήταν µικρότερο από τον µέσο όρο της Ε.Ε. το 2020, µε το 2021 να πετυχαίνουµε έναν υψηλό ρυθµό ανάπτυξης: Η ανεργία δεν έχει αυξηθεί, η κατανάλωση είναι ιδιαίτερα υψηλή, οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί, ενώ η πανδηµία δεν φαίνεται να δηµιούργησε νέα ΜΕ∆.
Η δηµοσιονοµική ικανότητα είναι αυτό που πρέπει να διαφυλάξουµε. Αποτελεί το κύριο οικονοµικό όπλο για την υπεράσπιση της οικονοµίας και των εργαζοµένων την ώρα της κρίσης. Στο περιβάλλον όπου ζούµε οφείλουµε να µην εφησυχάζουµε, αλλά να είµαστε προετοιµασµένοι για να ανταποκριθούµε στις επείγουσες συνθήκες και της επόµενης κρίσης.
Ποιες οι κύριες προκλήσεις για το µέλλον τον επόµενο χρόνο;
Πρώτον: Η προώθηση µεταρρυθµίσεων στις δοµές και διαδικασίες του κράτους και της οικονοµίας. ∆οµικές αλλαγές στη δηµόσια υπηρεσία, τη δικαιοσύνη και την τοπική αυτοδιοίκηση.
∆εύτερον: Η διασφάλιση µακροοικονοµικής σταθερότητας και υψηλού ρυθµού ανάπτυξης.
Τρίτον: Η φορολογική µεταρρύθµιση προς ενδυνάµωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, µε αύξηση του εταιρικού φόρου και παράλληλη µείωση άλλων φόρων και τελών επιχειρήσεων. Υιοθέτηση πράσινης φορολογίας, µε παράλληλη µείωση φορολογίας που επιβαρύνει την απασχόληση.
Τέταρτον: Η υλοποίηση σηµαντικών πολιτικών για την επόµενη µέρα, όπως το πρόγραµµα προσέλκυσης επενδύσεων σε τοµείς υψηλής τεχνολογίας, και η άρση στρεβλώσεων στην αγορά. Ένα πολύ φιλόδοξο Σχέδιο, το οποίο τίθεται σε εφαρµογή από την 1η Ιανουαρίου 2022, µε στόχο να µετατρέψει την Κύπρο, τα επόµενα χρόνια, σε έναν επιτυχηµένο, αξιόπιστο και ανταγωνιστικό επιχειρηµατικό κόµβο.
Πέµπτον: Η ενδυνάµωση του κοινωνικού κράτους µε την υιοθέτηση του κατώτατου µισθού και µε αλλαγές στο σύστηµα συντάξεων αλλά και κοινωνικών ασφαλίσεων. Προώθηση, επίσης, διάφορων στοχευµένων προγραµµάτων κοινωνικού περιεχοµένου.
Έκτον: Η µεγαλύτερη δυνατή απορρόφηση κονδυλίων από το Σχέδιο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας.
Έβδοµον: Η ταχύτερη δυνατή µετάβαση σε µια πράσινη και ψηφιακή οικονοµία. Η οικονοµική πολιτική αλλάζει µε την επίτευξη της Πράσινης Συµφωνίας. Σε παγκόσµιο επίπεδο γίνονται προσπάθειες για την προώθηση της καθαρής ενέργειας ως απάντηση στην κλιµατική αλλαγή. Οφείλουµε να δώσουµε στα παιδιά µας έναν διαφορετικό, πιο φιλικό προς το περιβάλλον πλανήτη, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι η πράσινη µετάβαση δεν θα είναι ούτε απλή ούτε εύκολη.
Όλα αυτά αποτελούν τους βασικούς πυλώνες ενός βιώσιµου µοντέλου µακροπρόθεσµης ανάπτυξης, µε το βλέµµα στραµµένο στην επόµενη µέρα, στην επόµενη γενιά. Γι’ αυτό έχω χαρακτηρίσει και τον προϋπολογισµό του 2022 ως έναν προϋπολογισµό «αειφόρου ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής».
Το 2022 αποτελεί, λοιπόν, σηµείο αναφοράς για την κυπριακή οικονοµία, γιατί οι προκλήσεις είναι σηµαντικές για την επόµενη µέρα αλλά και για την επόµενη γενιά. Προσωπικά, είµαι αισιόδοξος ότι συλλογικά, µε σκληρή δουλειά αλλά και µε πνεύµα συναίνεσης, θα δηµιουργήσουµε τις προϋποθέσεις και συνθήκες για µια ισχυρή ανάκαµψη το 2022, αλλά και για µια υγιή οικονοµία µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το να δούµε τη µεγάλη εικόνα, να αποφύγουµε τις µικροπολιτικές σκοπιµότητες που εµποδίζουν την πρόοδο και να πάµε µπροστά!
Καλή χρονιά σε όλους, µε υγεία πάνω απ’ όλα!
*Υπουργός Οικονομικών