*Του δρα Νικόλα Μαστρογιαννόπουλου
Η εξάπλωση της πανδημίας του COVID-19, έχει αναντίλεκτα επηρεάσει, πέραν της καθημερινότητας, και τις προτεραιότητες της ανθρωπότητας, με τη χώρα μας να μην αποτελεί εξαίρεση. Η ανάγκη γρήγορης ανταπόκρισης στη νέα πραγματικότητα με στόχο την αναχαίτιση των όποιων επιπτώσεων, αποτέλεσε κύριο μέλημα των κέντρων λήψης αποφάσεων, θέτοντας την ίδια ώρα στο επίκεντρο την αξιοποίηση της επιστημονικής έρευνας και την εξεύρεση καινοτόμων λύσεων. Ως εκ τούτου, η παροχή επιπλέον χρηματοδοτικών ευκαιριών αλλά και η ανακατανομή πόρων προς αυτή την κατεύθυνση, κρίθηκαν απαραίτητα με απώτερο σκοπό την κινητοποίηση των εμπλεκόμενων φορέων του εγχώριου οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας και τη συνεισφορά τους στην εθνική προσπάθεια που καταβάλλεται.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) προχώρησε άμεσα στην εφαρμογή στοχευμένων μέτρων, τα οποία εκτιμούμε ότι θα προσφέρουν καθολική στήριξη σε όλο το φάσμα του τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Πιο συγκεκριμένα, το ΙδΕΚ προχώρησε, μεταξύ άλλων, στην προκήρυξη τριών χρηματοδοτικών προγραμμάτων σε σχέση με την αντιμετώπιση της πανδημίας και των επιπτώσεών της. Το πρώτο πρόγραμμα, «Proof of Concept», με αυξημένο συνολικό προϋπολογισμό πέραν των €500.000 στοχεύει στην προκαταρκτική διερεύνηση των πιθανών βιομηχανικών εφαρμογών που μπορεί να έχει μία τεχνολογία / τεχνογνωσία σε σχέση με τον COVID-19. Την ίδια ώρα, ανακοινώθηκαν νέες κατηγορίες στο πλαίσιο των υφιστάμενων προγραμμάτων SEED και INNOVATE για την Ανάπτυξη Διεθνώς Ανταγωνιστικών Καινοτόμων Προϊόντων και Υπηρεσιών από νεοφυείς και υφιστάμενες επιχειρήσεις, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους €2 εκατομμυρίων. Αξίζει να σημειωθεί πως σύντομα προγραμματίζεται η προκήρυξη έξι νέων προσκλήσεων, στο πλαίσιο των Προγραμμάτων RESTART 2016-2020, με προϋπολογισμό που ξεπερνά τα €13 εκατομμύρια.
Με στόχο την επιπλέον εξοικονόμηση πόρων και τη διοχέτευση τους σε δράσεις που ενισχύουν το τοπικό οικοσύστημα, προχωρήσαμε σε μία σειρά μεταρρυθμίσεων σε σχέση με τρέχουσες προσκλήσεις. Επιπρόσθετα, προχωρήσαμε στην τροποποίηση διαδικασιών με στόχο τη διευκόλυνση ενεργών επιχειρηματικών και ερευνητικών προγραμμάτων. Αποφασίστηκε επίσης, όπως δοθεί η ευελιξία σε όλους τους Συντονιστές Έργων, που ήδη χρηματοδοτούνται από το ΙδΕΚ, να προσαρμόσουν το ερευνητικό τους έργο προς την αντιμετώπιση της πανδημίας και των επιπτώσεών της, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τα μέτρα εκτείνονται ακόμη, σε διευκολύνσεις από πλευράς ΙδΕΚ που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με δαπάνες που προκύπτουν από ακύρωση ταξιδιών ή άλλων δραστηριοτήτων και την επέκταση καταληκτικών ημερομηνιών για συγκεκριμένα προγράμματα.
Παράλληλα, το ΙδΕΚ προχώρησε, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, στην προκήρυξη ειδικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, καλώντας τους φορείς του κυπριακού οικοσυστήματος να υποβάλουν εισηγήσεις για την ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων, λύσεων, προϊόντων και υπηρεσιών σε ένα ευρύ φάσμα τομέων που σχετίζεται με τις προκλήσεις που επιφέρουν οι επιπτώσεις της πανδημίας. Στην πρόσκληση περιλαμβάνονται περισσότερες από 25 κατηγορίες, οι οποίες αφορούν, μεταξύ άλλων, στην εκμετάλλευση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης για συλλογή και διαχείριση επιδημιολογικών πληροφοριών, την παραγωγή και δημιουργία εξοπλισμού για υποστήριξη των εργαζομένων πρώτης γραμμής, την ανάπτυξη νέων διαγνωστικών μεθόδων, την υποστήριξη της εκπαίδευσης και της υγείας (σωματικής και ψυχικής) και τη διαχείριση επιχειρηματικών αναγκών.
Με εχέγγυο το υψηλό επίπεδο της εγχώριας ερευνητικής και επιστημονικής κοινότητας της χώρας μας καθώς και την εμπειρογνωμοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου, προσβλέπουμε στη σημαντική συνεισφορά του εγχώριου οικοσυστήματος στην εθνική στρατηγική για να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις αυξημένες προκλήσεις που τίθενται ενώπιον μας. Με το βλέμμα στραμμένο πλέον προς την επόμενη μέρα, είμαστε αισιόδοξοι ότι η εισήγηση καινοτόμων λύσεων και ερευνητικών προτάσεων, απόρροια της επιδιωκόμενης συνένωσης δυνάμεων, θα συμβάλει σημαντικά όχι μόνο προς την αναχαίτιση των επιπτώσεων της πανδημίας αλλά και στη συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, συνδράμοντας κατ’ επέκταση στη δυναμική επιστροφή προς την αναπτυξιακή κατεύθυνση.
*Επικεφαλής Επιστήμονας για την Έρευνα και την Καινοτομία της Κυπριακής Δημοκρατίας – Πρόεδρος ΔΣ του ΙδΕΚ