Το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε να αυξήσει τον φετινό προϋπολογισμό για να καλύψει τα έξοδα που προκύπτουν από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα και την ένταση με το Ιράν. Η αναθεώρηση προς τα πάνω — μόλις πέντε μήνες αφότου το κοινοβούλιο ενέκρινε τον προηγούμενο προϋπολογισμό — επισημαίνει το βαρύ οικονομικό φορτίο που έχει επιφέρει στη χώρα ο διπλός πόλεμος, ο οποίος προκάλεσε απρόβλεπτη ύφεση στο οικονομικό μέγεθος του δεύτερου τριμήνου.
Ο προϋπολογισμός του 2025 θα αυξηθεί — υπό την προϋπόθεση κοινοβουλευτικής έγκρισης — κατά πάνω από 30 δισεκατομμύρια σέκελ (8,9 δισ. $). Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό 1,5% του ΑΕΠ, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών. Ο στόχος για το δημοσιονομικό έλλειμμα θα αναρριχηθεί στο 5,2% του ΑΕΠ, από 4,9%.
Η κίνηση αυτή συμπίπτει με την επικείμενη κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα, με στόχο την εξουδετέρωση των τελευταίων ισχυρών θέσεων της Χαμάς στην περιοχή. Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε νωρίτερα αυτόν τον μήνα την επέκταση των χερσαίων δυνάμεων στην πόλη της Γάζας, που θεωρείται de facto πρωτεύουσα, παρακάμπτοντας αρχικές επιφυλάξεις λόγω των φόβων για ομήρους. Η απόφαση έχει δεχτεί αυστηρή κριτική από σημαντικούς ευρωπαίους συμμάχους και από Ισραηλινούς, που απαιτούν άμεση κατάπαυση του πυρός για να τερματιστεί η καταστροφή της Γάζας.
Η Χαμάς ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι αποδέχεται νέα πρόταση για κατάπαυση του πυρός, μεσολαβούμενη από Αίγυπτο και Κατάρ. Το Ισραήλ δεν έχει απαντήσει ακόμη· αν δεχθεί, η επίθεση στην πόλη της Γάζας είναι πιθανό να αναβληθεί ή να ακυρωθεί.
Το μεγαλύτερο τμήμα των επιπλέον κονδυλίων — 28,9 δισ. σέκελ — θα διατεθεί στην άμυνα, αυξάνοντας το μεγαλύτερο μεμονωμένο κονδύλι στο 140 δισ. σέκελ, περίπου διπλάσιο από την πρόβλεψη πριν τον πόλεμο της Χαμάς τον Οκτώβριο 2023, όπως δείχνει έγγραφο του Bloomberg. Επίσης, περίπου 1,6 δισ. σέκελ θα δοθούν στο Gaza Humanitarian Foundation για διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, αντικαθιστώντας το έργο των Ηνωμένων Εθνών. Προτεινόμενοι υπουργοί όπως ο Ιταμάρ Μπεν Γβίρ αντιτάχθηκαν στη χρηματοδότηση.
Άλλα 1,7 δισ. σέκελ προορίζονται για τόκους — με το υπουργείο Οικονομικών να επισημαίνει ότι αυτές οι δαπάνες θα επηρεάσουν το δημόσιο χρέος. Παρά την άνοδο του χρέους από την πολεμική περίοδο, η S&P Global Ratings διατηρεί την αξιολόγηση A για το Ισραήλ, την ίδια με την Ισπανία και μόλις ένα επίπεδο κάτω από την Ιαπωνία.
Η απόφαση έχει επικριθεί από ορισμένους από τους κύριους συμμάχους του Ισραήλ στην Ευρώπη και από πολλούς Ισραηλινούς, με τις δύο ομάδες να υποστηρίζουν ότι ο Νετανιάχου πρέπει να επιδιώξει άμεσα κατάπαυση του πυρός για να βοηθήσει στον τερματισμό ενός πολέμου που έχει καταστρέψει τη Γάζα. Η Χαμάς, που έχει περίπου 1,6 δισεκατομμύρια σέκελ προορίζονται για τις δραστηριότητες του Gaza Humanitarian Foundation, ενός αμφιλεγόμενου οργανισμού διανομής βοήθειας που ιδρύθηκε νωρίτερα φέτος, μετά την απόφαση του Ισραήλ να σταματήσει τις υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών να διανέμουν προμήθειες στους Παλαιστινίους.
Ορισμένοι από τους ακροδεξιούς υπουργούς του Νετανιάχου, μεταξύ των οποίων και ο Ιταμάρ Μπεν Γβίρ, δήλωσαν ότι το Ισραήλ δεν πρέπει να χρηματοδοτεί την παροχή βοήθειας. Άλλα 1,7 δισεκατομμύρια σέκελ θα διατεθούν για την πληρωμή τόκων, με το υπουργείο Οικονομικών να δηλώνει ότι «οι πρόσθετες δαπάνες για το 2025 θα επηρεάσουν το μέγεθος του δημόσιου χρέους».
Το Ισραήλ ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες κατά 42 δισεκατομμύρια σέκελ τα επόμενα δύο χρόνια, χωρίς να παρέχει αναλυτικά στοιχεία. Τα κονδύλια αυτά καλύπτουν και την ανταλλαγή πυραύλων με το Ιράν τον Ιούνιο.
Το υπουργείο Οικονομικών του Ισραήλ δήλωσε ότι τα έσοδα του κράτους φέτος ξεπέρασαν τις προσδοκίες, μετριάζοντας τον αντίκτυπο των πρόσθετων αμυντικών δαπανών και άλλων πολιτικών στο δημοσιονομικό έλλειμμα. Παρόλα αυτά, ανακοίνωσε περικοπή 3,35% για όλους τους προϋπολογισμούς των υπουργείων για το επόμενο έτος.
Το υπουργικό συμβούλιο συνεδρίασε μια ημέρα πριν από την απόφαση της Τράπεζας του Ισραήλ για τα επιτόκια, που αναμένεται να παραμείνουν στο 4,5% για 13η συνεχή φορά. Η κεντρική τράπεζα, παρακολουθώντας τις πιέσεις του πολέμου σε οικονομία και πληθωρισμό — στο 3,1%, πάνω από το στόχο 1–3% — είχε δηλώσει ότι θα μειώσει επιτόκια το δεύτερο εξάμηνο του 2025, πριν όμως ξεσπάσει η σύγκρουση με το Ιράν. Η τράπεζα είχε προηγουμένως δηλώσει ότι θα ήταν έτοιμη να μειώσει τα επιτόκια το δεύτερο εξάμηνο του 2025, αν και αυτό ήταν πριν ξεσπάσει ο πόλεμος με το Ιράν και ανακοινωθούν τα σχέδια για την πόλη της Γάζας.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Πώς οι δασμοί Τραμπ ενισχύουν τις εμπορικές σχέσεις της Κίνας και των χωρών του Νότιου Ημισφαιρίου