Επιβράδυνση τόσο σε τριμηνιαία όσο και ετήσια βάση παρουσίασε το πρώτο τρίμηνο του έτους ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών (ΔΤΚ οικίες και διαμερίσματα), που καταρτίζει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ), η οποία προαναγγέλλει επιβράδυνση και για τη συνέχεια λόγω σημαντικής επιβράδυνσης στα πωλητήρια έγγραφα, που δεν έχουν αποτυπωθεί στο δείκτη αυτό το τρίμηνο.
Υψηλά επιτόκια και μειωμένη ζήτηση από ξένους οι «υπαίτιοι»
Σύμφωνα με την ΚΤΚ, οι προϋποθέσεις που καθορίζουν την επιβράδυνση διαμορφώνονται από την ομαλοποίηση στη ζήτηση ακινήτων (οριακή αύξηση στον αριθμό πωλητηρίων εγγράφων), σε συνδυασμό με την αύξηση της προσφοράς (αύξηση στη διαθεσιμότητα κατοικιών για ενοικίαση και πώληση), την άνοδο των δανειστικών επιτοκίων για αγορά κατοικίας και τις σχετικά μικρές μειώσεις στο κόστος κατασκευαστικών υλικών (αν και εξακολουθούν να κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα).
Ειδικότερα, η μειωμένη ζήτηση ακινήτων από ξένους αγοραστές και τα ψηλά επιτόκια στεγαστικών δανείων που καταστέλλουν τη ζήτηση από εγχώριους αγοραστές, αποσυμπιέζουν τις ανοδικές τάσεις που παρατηρήθηκαν στις τιμές ακινήτων τα προηγούμενα τρίμηνα. Επιπλέον, οι μειώσεις στις τιμές κατασκευαστικών υλικών σε συνδυασμό με την αυξανόμενη κατασκευαστική δραστηριότητα και τη διοχέτευση περισσότερων οικιστικών μονάδων στην αγορά συνδράμουν στην ομαλοποίηση της προσφοράς και επίσης συγκρατούν τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές ακινήτων. Ως εκ τούτου, οι τιμές οικιστικών ακινήτων αναμένεται να παρουσιάσουν πιο συγκρατημένες αυξήσεις στο βραχυπρόθεσμο μέλλον.
Σε ό,τι αφορά την άνοδο των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, η ΚΤΚ επισημαίνει πως αυτή έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού για υφιστάμενους αλλά και δυνητικούς νέους πελάτες των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με αποτέλεσμα να επέλθει μείωση στη ζήτηση για νέα στεγαστικά δάνεια.
Η εικόνα το πρώτο τρίμηνο
Σε τριμηνιαία βάση, ο ΔΤΚ (οικίες και διαμερίσματα) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 κατέγραψε αύξηση 1,6% σε σχέση με αύξηση 2,3% το προηγούμενο τρίμηνο. «Η εν λόγω άνοδος του ΔΤΚ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 προήλθε από αύξηση 0,8% στις τιμές των οικιών και αύξηση 3,4% στις τιμές διαμερισμάτων», αναφέρει η ΚΤΚ.
Σε ετήσια βάση, καταγράφεται αύξηση 7,8% στις τιμές κατοικιών το πρώτο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με αύξηση 8,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2023, με τις τιμές των διαμερισμάτων να καταγράφουν αύξηση 13,9% και των οικιών 4,7% κατά το υπό εξέταση τρίμηνο.
Πώς μεταβλήθηκαν οι τιμές ανά επαρχία
Οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 κατέγραψαν επιταχυνόμενες αυξήσεις στην Πάφο και Αμμόχωστο (3,1% και 4,4%, αντίστοιχα) ενώ επιβράδυνση στις αυξήσεις καταγράφηκαν στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα (0,2%, 1,5% και 2,2%, αντίστοιχα).
Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους ΔΤΚ ανά επαρχία, καταγράφηκε επιτάχυνση στις αυξήσεις στην Πάφο και Αμμόχωστο (11,2% και 11,8%, αντίστοιχα), ενώ επιβράδυνση στις αυξήσεις καταγράφηκε στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα (4%, 9,2%, και 10,7%, αντίστοιχα.
Οι τιμές των οικιών ανά επαρχία, σε τριμηνιαία βάση, σημείωσαν επιτάχυνση στην Πάφο και Αμμόχωστο (3,3% και 2,6%, αντίστοιχα) ενώ κατέγραψαν επιβράδυνση στη Λεμεσό, Λάρνακα και Λευκωσία (0,3%, 1,1% και 0%, αντίστοιχα). Σε ετήσια βάση, επιτάχυνση στις τιμές οικιών κατέγραψε μόνο η Πάφος (αύξηση 7,1%) με τις υπόλοιπες επαρχίες να καταγράφουν επιβράδυνση (αύξηση στη Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα και Αμμόχωστο κατά 3,6%, 3,9%, 6,6% και 10,6%, αντίστοιχα)
Εξάλλου, οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν επιβραδυνόμενη αύξηση σε όλες τις επαρχίες, εξαιρουμένης της Αμμοχώστου όπου η αύξηση σημείωσε επιτάχυνση. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 0,8%, στη Λεμεσό κατά 3,7%, στη Λάρνακα κατά 4,3%, στην Πάφο κατά 3,5% και στην Αμμόχωστο κατά 10,7%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν επιτάχυνση στις αυξήσεις τους στη Λεμεσό, Λάρνακα και Αμμόχωστο (κατά 16,5%, 18,1% και 16,5%, αντίστοιχα). Οι τιμές διαμερισμάτων στη Λευκωσία και Πάφο κατέγραψαν επιβράδυνση στις αυξήσεις (5,1% και 21,4%, αντίστοιχα).
Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου, τα πωλητήρια έγγραφα, τα οποία αφορούν όλους τους τύπους ακινήτων, παρουσίασαν σημαντική επιβράδυνση, καταγράφοντας οριακή αύξηση 0,6% σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2024 (3.597 σε σύγκριση με 3.574 το πρώτο τρίμηνο του 2023), αντανακλώντας έτσι τη σχετική σταθεροποίηση στη συνολική ζήτηση για ακίνητα.
«Η εν λόγω επιβράδυνση δεν αποτυπώνεται ακόμα στον ΔΤΚ, ο οποίος, επειδή υπολογίζεται στη βάση εκτιμήσεων αγοραίων τιμών ακινήτων, ενσωματώνει τις εξελίξεις στις πραγματικές συναλλαγές με κάποια χρονική υστέρηση», εξηγεί η ΚΤΚ.
Πήρε μπρος η Λευκωσία
Στο μεταξύ, όπως επισημαίνει η έκθεση της ΚΤΚ, η ανάλυση των πωλητηρίων εγγράφων ανά επαρχία αντανακλά διαφορετικές τάσεις σε κάθε περιοχή κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Τα πωλητήρια έγγραφα κατέγραψαν μείωση στη Λεμεσό, Πάφο και Αμμόχωστο ενώ στη Λευκωσία κατέγραψαν σημαντική αύξηση και στη Λάρνακα "μικρή αύξηση".
Συγκεκριμένα, ο μεγαλύτερος όγκος εντοπίζεται στη Λεμεσό (1.123) και ακολουθεί η Λευκωσία (813), Πάφος (774) και Λάρνακα (723), ενώ η Αμμόχωστος (164) καταγράφει τον χαμηλότερο αριθμό συναλλαγών. Όσον αφορά το ποσοστό εγχώριων αγοραστών, σε τέσσερις επαρχίες αυτό είναι 50% και άνω (Λευκωσία, Λεμεσός, Λάρνακα, Αμμόχωστος), ενώ στην Πάφο οι αγοραστές είναι κυρίως ξένοι (63%).
Διαβάστε επίσης: Στη δημοσιότητα τα Πόθεν Έσχες των βουλευτών