Του Βρασίδα Νεοφύτου*
Η επιτυχία του Bitcoin και της αγοράς κρυπτονομισμάτων αντανακλά την είσοδο της κοινωνίας σε νέα ψηφιακά μονοπάτια με την υιοθέτηση πρωτοποριακών τεχνολογιών, η οποία δημιουργεί νέες ευκαιρίες για αναδιάρθρωση του σημερινού ελεγχόμενου και απαρχαιωμένου νομισματικού συστήματος.
Η τιμή του Bitcoin έχει δεκαπλασιαστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών λόγω της μεγάλης ζήτησης από την είσοδο των θεσμικών επενδυτών και κερδοσκόπων στην αγορά των κρυπτονομισμάτων, αλλά και από τις ανησυχίες για την άνοδο του πληθωρισμού που έχουν πυροδοτήσει οι τεράστιες κυβερνητικές δαπάνες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
Τα κρυπτονομίσματα κατέγραψαν θεαματική άνοδο έναντι των εθνικών νομισμάτων (fiat currencies) αλλά κυρίως έναντι του χρυσού, με τον οποίο μοιράζονται το ίδιο βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα, την περιορισμένη προσφορά - σπανιότητα (υπάρχουν μόνο 21 εκατομμύρια Bitcoin).
Η τιμή του δημοφιλέστερου ψηφιακού νομίσματος, του Bitcoin, κατέγραψε νέο ιστορικό υψηλό στα $62.000 στις 14 Μαρτίου 2021, καταγράφοντας ένα εντυπωσιακό ράλι, ερχόμενο από τα χαμηλά των $4.000 στις 13 Μαρτίου 2020, όπου είχε πέσει μετά τις έντονες ρευστοποιήσεις στις παγκόσμιες χρηματαγορές λόγω της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού.
Το ράλι του Bitcoin δείχνει να είναι ασταμάτητο από την ημέρα της δημιουργίας του πριν από 12 χρόνια, όταν είχε ξεκινήσει τη διαπραγμάτευσή του κοντά στα 50 σεντ (!), προσφέροντας στους επενδυτές που τοποθετήθηκαν νωρίς μια ανεπανάληπτη εμπειρία και ασύλληπτα κέρδη για τα δεδομένα του χρηματιστηρίου.
Ενδεικτικό της μεγέθυνσης του Bitcoin είναι ότι η κεφαλαιοποίησή του πλέον ανέρχεται σε $1 τρισ. (με τιμή $53.000), ποσό που αντιστοιχεί στο 50% της αγοράς του αμερικανικού δολαρίου, στο 65% της αγοράς του ευρώ και στο 100% της αγοράς του ιαπωνικού γεν.
Το Ethereum, το δεύτερο μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο, προσέλκυσε και αυτό το ενδιαφέρον των θεσμικών επενδυτών, με την τιμή του να δεκαπλασιάζεται σε μόλις 12 μήνες, σκαρφαλώνοντας στο ιστορικό υψηλό των $2.000 στις 20 Φεβρουαρίου 2021 και με την κεφαλαιοποίησή του να ανέρχεται κοντά στα $200 δισ.
Η συνδυαστική αξία όλων των ψηφιακών νομισμάτων (πέραν των 1.000 σε αριθμό) εκτινάχθηκε τον Μάρτιο του 2021 άνω του $1,3 τρισ., ποσό πενταπλάσιο των $250 δισ. που ήταν η συνολική κεφαλαιοποίησή τους στις αρχές του 2020. Το ποσοστό του Bitcoin στο σύνολο της κεφαλαιοποίησης όλων των κρυπτονομισμάτων είναι περίπου 60%.
Θεσμική αποδοχή και αυξημένες εισροές επενδυτικών κεφαλαίων
Ένας από τους σημαντικότερους λόγους της εκτόξευσης της τιμής του Bitcoin από τα $1.000 το 2017 στα $62.000 κατά το 1ο τρίμηνο του 2021 είναι η αυξανόμενη ζήτηση από τους έμπειρους και εξειδικευμένους θεσμικούς επενδυτές σε όλο τον κόσμο.
Με τον όρο «θεσμικοί επενδυτές» εννοούμε οργανισμούς όπως τράπεζες, εταιρείες ασφαλειών, ταμεία συντάξεων, ταμεία εξασφάλισης (hedge funds) και εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων (mutual funds).
Οι εν λόγω οργανισμοί διαθέτουν υψηλό βαθμό εξειδίκευσης στις χρηματοοικονομικές αγορές και έχουν διαθέσιμα δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για επενδύσεις, είτε για λογαριασμό τους είτε για λογαριασμό πελατών-επενδυτών, στα πλαίσια αυστηρής εποπτείας και θεσμοθετημένου ελέγχου.
Το εκρηκτικό ράλι του Bitcoin τα τελευταία χρόνια άσκησε πιέσεις στους χρηματοοικονομικούς κολοσσούς της Wall Street και στις υψηλής τεχνολογίας εταιρείες της Silicon Valley, από τους ίδιους τους πλούσιους πελάτες τους, ώστε να εξετάσουν το ενδεχόμενο συμμετοχής τους στην εν λόγω αναδυόμενη κατηγορία των κρυπτονομισμάτων.
Η επενδυτική τράπεζα Morgan Stanley έγινε η πρώτη μεγάλη τράπεζα στις ΗΠΑ που προσφέρει στους πλούσιους πελάτες της έκθεση σε κρυπτονομίσματα, ενώ επένδυσε απευθείας στην πλατφόρμα διαμεσολάβησης «MicroStrategy», η οποία έχει $1,8 δισ. σε Bitcoin στον ισολογισμό της. Με αυτόν τον τρόπο, η Morgan Stanley θα επωφεληθεί από την ιστορική συμπεριφορά των ψηφιακών νομισμάτων χωρίς να έχει το ρίσκο της διακράτησής τους στα χαρτοφυλάκιά της.
Η παγκοσμίου φήμης επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs επαναλειτούργησε το τμήμα για τη διενέργεια συναλλαγών σε ψηφιακά νομίσματα, το οποίο είχε κλείσει μετά την κατάρρευση του Bitcoin το 2018, ενώ η κινεζική εταιρεία κατασκευής τηλεφώνων και εφαρμογών Meitu ανακοίνωσε ότι αγόρασε $100 εκατ. σε Bitcoin και Ethereum.
Η BlackRock, που είναι ο μεγαλύτερος διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων διεθνώς, με $9 τρισ. το 2020, ανακοίνωσε την υποβολή εγγράφων στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ για να συμπεριλάβει τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Bitcoin στα επενδυτικά ταμεία της.
Η ριψοκίνδυνη επένδυση της Tesla στο Bitcoin
Η αμερικανική βιομηχανία ηλεκτρικών οχημάτων Tesla ανακοίνωσε στις αρχές του 2021 ότι αγόρασε Bitcoin αξίας $1,5 δισ., ακολουθώντας τα βήματα των PayPal, Mastercard και Square. Η επένδυση της Tesla προσέλκυσε τα φώτα της δημοσιότητας λόγω του μεγέθους της εταιρείας και του τεράστιου ποσού της επένδυσης, βοηθώντας την τιμή του Bitcoin να καταγράψει 10% σε ενδοσυνεδριακό ράλι.
Επιπρόσθετα, ο CEO της Tesla, Έλον Μασκ (ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη και μεγάλος υποστηρικτής του Bitcoin), ενημέρωσε το κοινό στις 24 Μαρτίου ότι πλέον η εταιρεία θα δέχεται Bitcoin ως μέσο πληρωμής για αγορά ενός οχήματος Tesla. Τόνισε μάλιστα ότι δεν προβλέπει τη μετατροπή τους σε άλλα εθνικά νομίσματα, αλλά θα διατηρεί τις θέσεις σε Bitcoin – τουλάχιστον μέχρι το επίπεδο των $100.000 το οποίο αποτελεί στόχο της Tesla.
Η κίνηση της Tesla μέχρι στιγμής δεν αποδίδει, εφόσον η μετοχή της έχει δεχτεί σφοδρό σφυροκόπημα από τις αρχές Φεβρουαρίου, όταν και πρωτοανακοίνωσε την επένδυσή της στο Bitcoin.
Η τιμή της Tesla κατρακύλησε από τα ιστορικά υψηλά των $900 ανά μετοχή κοντά στα $600 σε μόλις μερικές εβδομάδες, ακολουθώντας την απότομη διόρθωση της τιμής του Bitcoin από τα υψηλά των $62.000 προς τα $50.000 στο τέλος Μαρτίου.
Η πτώση της μετοχής έχει κοστίσει στην Tesla γύρω στα $200 δισ. σε κεφαλαιοποίηση, με τους αναλυτές πλέον να φοβούνται σύνδεση της μετοχής με τις ακραίες μεταβολές του Bitcoin, αναγκάζοντας πολλούς συντηρητικούς θεσμικούς επενδυτές να μειώσουν μερικώς ή πλήρως τις θέσεις τους στην εταιρεία.
Πληθωριστικές πιέσεις έδωσαν ώθηση στο Bitcoin
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας που ώθησε τα ψηφιακά νομίσματα να καταγράψουν το ιστορικό τους ράλι είναι ότι μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία από τον πληθωρισμό σε σύγκριση με τον χρυσό, που αποτελεί το παραδοσιακό ασφαλές καταφύγιο αντιστάθμισης πληθωριστικών πιέσεων.
Κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου του 2020, οι παγκόσμιες χρηματαγορές έχασαν πέραν του 30% της αξίας τους λόγω των οικονομικών ζημιών από τα εκτεταμένα περιοριστικά μέτρα (lockdowns) για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού. Για να στηρίξουν τις πληγωμένες οικονομίες τους, όλες οι κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις του κόσμου χρησιμοποίησαν όλο το φάσμα των νομισματικών και δημοσιονομικών εργαλείων που είχαν στη διάθεσή τους.
Τα μηδενικά επιτόκια, το απεριόριστο τύπωμα χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες και οι κυβερνητικές δαπάνες ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων οδήγησαν τις παγκόσμιες αγορές σε μια πρωτοφανή σε ταχύτητα οικονομική ανάκαμψη.
Οι παγκόσμιοι χρηματοοικονομικοί δείκτες όχι μόνο ανέκτησαν τις βαριές απώλειες που υπέστησαν λόγω της πανδημίας, αλλά σκαρφάλωσαν και σε νέα ιστορικά υψηλά, με πρωταγωνιστές τους κλάδους της τεχνολογίας και των εμπορευμάτων.
Η μνημειώδης ανάκαμψη στις τιμές των κυριότερων εμπορευμάτων, όπως του πετρελαίου, του χαλκού, του σιδήρου, του αλουμινίου, των σιτηρών, της ζάχαρης, του καφέ και άλλων πρώτων υλών, από τα ιστορικά χαμηλά του προηγούμενου Απριλίου προς τα υψηλά στα μέσα Μαρτίου 2021, αύξησε την ανησυχία για άνοδο πληθωριστικών πιέσεων.
Σε αντίθεση με το Bitcoin, τα εθνικά νομίσματα εμπεριέχουν το ρίσκο του υψηλού πληθωρισμού που μειώνει την αγοραστική τους αξία σε βάθος χρόνου, ενώ είναι επιρρεπή και στους κινδύνους υποτίμησης που δημιουργούν τα οικονομικά πακέτα-μαμούθ από τις κυβερνήσεις και οι μειώσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.
Το Bitcoin απέκτησε περισσότερη ζήτηση τους τελευταίους μήνες ως μέσο αποθήκευσης αξίας, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, εφόσον δεν εμπεριέχει το ρίσκο του πληθωρισμού και της ελεγχόμενης νομισματικής υποτίμησης.
Τέλος του ανοδικού ράλι;
Όλο και πληθαίνουν οι οικονομικοί αναλυτές που πιστεύουν ότι η τρέχουσα άνοδος των ψηφιακών νομισμάτων σε ιστορικά υψηλά ενδέχεται να πλησιάζει στο τέλος της. Η ανάλυσή τους βασίζεται πάνω στην έντονη ρευστοποίηση μακροχρόνιων θέσεων και την κατοχύρωση κερδών από τους θεσμικούς επενδυτές, με την ταυτόχρονη είσοδο μικροεπενδυτών και κερδοσκόπων κοντά στην κορυφή των $60.000, ένδειξη κορύφωσης και πιθανής διόρθωσης.
Δεν είναι τυχαία η αδυναμία του Bitcoin να συνεχίσει το ράλι του πέραν του επιπέδου των $60.000, βρίσκοντας ισχυρή αντίσταση από τους πωλητές, από τη στιγμή που το αμερικανικό δολάριο ανέκαμψε από τα πολύμηνα χαμηλά του, με ταυτόχρονη αύξηση των επιτοκίων (απόδοσης) του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου κοντά στο 1,75%.
Η άνοδος των επιτοκίων σε επίπεδα προ πανδημίας λόγω πρόβλεψης για υψηλότερο πληθωρισμό μείωσε τη διάθεση των επενδυτών για ριψοκίνδυνα επενδυτικά προϊόντα όπως το Bitcoin και οι μετοχές εταιρειών τεχνολογίας που στηρίζουν το οικοσύστημα των ψηφιακών νομισμάτων.
Κίνδυνος φούσκας από την είσοδο κερδοσκόπων και μικροεπενδυτών
Ο πολλαπλασιασμός της αξίας των ψηφιακών νομισμάτων μέσα σε λίγους μήνες, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προσέλκυσε σαν μαγνήτη το επενδυτικό ενδιαφέρον κερδοσκοπικών κεφαλαίων και μικροεπενδυτών χωρίς ιδιαίτερη εμπειρία στις χρηματαγορές.
Οι κερδοσκόποι, παρασυρόμενοι από δημοσιεύματα με εντυπωσιακούς τίτλους και από διαδικτυακά φόρουμ όπως το Reddit, τοποθετήθηκαν (ίσως τελευταίοι;) στον ανοδικό κύκλο του Bitcoin, αλλά και σε άλλα μικρότερα ψηφιακά νομίσματα, όπως το Dogecoin, με τεράστιες ημερήσιες διακυμάνσεις.
Οι αναλυτές θεωρούν ότι οι Αμερικανοί μικροεπενδυτές στοιχημάτισαν στα κρυπτονομίσματα από 20% μέχρι 100% του ποσού της απευθείας επιχορήγησης (επιταγή) των $1.400, η οποία είναι μέρος του μεγάλου πακέτου δημοσιονομικής τόνωσης αξίας $1,9 τρισ. στις ΗΠΑ υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν.
Η ιστορία του χρηματιστηρίου τα τελευταία 400 χρόνια, από την εποχή της φούσκας της τουλίπας στην Ολλανδία το 1637, μέχρι και τη φούσκα του κυπριακού χρηματιστηρίου το 1999, διδάσκει ότι η είσοδος μικροεπενδυτών χωρίς επαρκείς γνώσεις σε μια ανοδική αγορά όπου υπάρχει έντονη παραπληροφόρηση, σε συνδυασμό με την έλλειψη νομοθετικού πλαισίου, αποτελεί το προμήνυμα για διόρθωση και πιθανό σκάσιμο της φούσκας, ασχέτως των ελκυστικών θεμελιωδών στοιχείων των κρυπτονομισμάτων.
Οι κεντρικές τράπεζες αμφισβητούν τα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα
Όπως γίνεται πάντα στην οικονομία αλλά και στην ανθρώπινη ζωή, έτσι και η επιτυχία του Bitcoin έχει δημιουργήσει δικαιολογημένα φανατικούς εχθρούς, εφόσον μπορεί να απειλήσει την κυριαρχία των κεντρικών τραπεζών.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες θεωρούν ότι τα ψηφιακά νομίσματα δημιουργήθηκαν και χρησιμοποιούνται ως «κερδοσκοπικά οχήματα» για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (ξέπλυμα μαύρου χρήματος), τη φοροδιαφυγή, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και την παράκαμψη των κεντρικών τραπεζών στο νόμιμο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να «περιορίσει» τη χρήση κρυπτογράφησης για εγκληματικές συναλλαγές και απηύθυνε έκκληση για αυστηροποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου, εξέλιξη που θα μπορούσε να πλήξει τα κρυπτονομίσματα.
Το ράλι του Bitcoin πέραν των $60.000 ανακόπηκε προσωρινά στα μέσα Μαρτίου 2021, μετά τα σχόλια του διοικητή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Federal Reserve), Τζερόμ Πάουελ, ότι το ψηφιακό νόμισμα είναι περισσότερο υποκατάστατο του χρυσού παρά του δολαρίου. Επιπρόσθετα, θεωρεί τα κρυπτονομίσματα εξαιρετικά ασταθή, με αδυναμία διαφύλαξης της αξίας τους, εφόσον δεν υποστηρίζονται από καμία εγγενή αξία (π.χ. χρυσός, μετρητά ή κεντρική τράπεζα), παρά μόνο από την καλή πίστη και τη μεγάλη ζήτηση από την ελεύθερη αγορά.
Προ των πυλών τα εθνικά ψηφιακά νομίσματα
Η δυναμική του Bitcoin και των υπόλοιπων ιδιωτικών ψηφιακών νομισμάτων αναμένεται να αμφισβητηθεί τα επόμενα χρόνια, εφόσον οι κεντρικές τράπεζες ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν το δικό τους εθνικό ψηφιακό νόμισμα, χρησιμοποιώντας και αυτές το τεχνολογικό δίκτυο του blockchain.
Σχεδόν η πλειοψηφία των σημαντικότερων κεντρικών τραπεζών της Ασίας, όπως της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Νοτίου Κορέας, προετοιμάζονται για την πιθανή μελλοντική πιλοτική έκδοση ψηφιακού γουάν, γεν και γουόν αντίστοιχα, για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων πληρωμών.
Επιπρόσθετα, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας αναμένεται να κυκλοφορήσει στην αγορά πιλοτικά το ψηφιακό ρούβλι μέχρι τις αρχές του 2022, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ διερευνούν και αυτές, έστω και διστακτικά, την έκδοση ψηφιακού ευρώ και δολαρίου.
Κοινό στοιχείο για τις κεντρικές τράπεζες είναι ότι τα συγκεκριμένα προγράμματα θα είναι πιλοτικά και δεν θα υποστηρίζουν «πραγματικές συναλλαγές», αλλά θα χρησιμεύουν ως αφετηρία για την οικοδόμηση ενός νέου ψηφιακού οικοσυστήματος πληρωμών, παρότι θα είναι εκτεθειμένα σε κινδύνους κυβερνοασφάλειας και απάτης.
Το μεγάλο πλεονέκτημα των εθνικών ψηφιακών νομισμάτων έναντι του Bitcoin θα είναι ο συνδυασμός της αποτελεσματικότητας των ψηφιακών συναλλαγών, της αντικατάστασης των μετρητών και της σταθερότητας στην αξία που θα πηγάζει από τις διασφαλίσεις που προσφέρει ένα περιουσιακό στοιχείο που έχει πίσω του μια κεντρική τράπεζα.
Επιτάχυνση της υιοθέτησης του Bitcoin στην Τουρκία λόγω κατάρρευσης της λίρας
Ενδεικτικό της αναγκαιότητας ενός εναλλακτικού περιουσιακού στοιχείου πέραν του εθνικού νομίσματος (που επηρεάζεται από διεφθαρμένους πολιτικούς ηγέτες), το οποίο να διαφυλάσσει την αξία του και να προσφέρει εμπιστοσύνη στους πολίτες, είναι και το πρόσφατο παράδειγμα της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας εν μια νυκτί.
Όταν το Σάββατο 20 Μαρτίου 2021 ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποφάσιζε να απολύσει τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και να διορίσει μια «μαριονέτα» που πιστεύει στα «Erdoganomics», δεν πίστευε ούτε και ο ίδιος ότι η απόφαση αυτή θα ήταν ο κυριότερος καταλύτης για την επιτάχυνση της υιοθέτησης των κρυπτονομισμάτων στην Τουρκία.
Η καθαίρεση του κεντρικού τραπεζίτη ήταν κεραυνός εν αιθρία για τις παγκόσμιες χρηματαγορές, προκαλώντας τη βύθιση της τουρκικής λίρας μέχρι και 19% έναντι των κυριότερων νομισμάτων, όπως το αμερικανικό δολάριο και το ευρώ, ενώ ο βασικός δείκτης του τουρκικού χρηματιστηρίου σημείωνε απώλειες πέραν των 10%. Αυτή αποτελεί την τρίτη ξαφνική αλλαγή που αποφασίζει ο Ερντογάν για τη θέση του κεντρικού τραπεζίτη από τα μέσα του 2019.
Η Τουρκία δύσκολα θα αποφύγει μια νέα νομισματική κρίση, εφόσον η Κεντρική Τράπεζα έχει πλέον περιορισμένα εναπομείναντα αποθεματικά σε ξένο νόμισμα για την υπεράσπιση της τουρκικής λίρας, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται φυγή των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων από τη χώρα.
Οι Τούρκοι πολίτες έχουν στραφεί στην ασφάλεια των ψηφιακών νομισμάτων, εφόσον έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους προς την τουρκική λίρα. Πλέον αμφισβητούν την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και την αξιοπιστία των τουρκικών εμπορικών τραπεζών, λόγω των ανορθόδοξων νομισματικών πολιτικών τόσο του Προέδρου Ερντογάν όσο και του νέου κεντρικού τραπεζίτη.
Στη σκιά της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας, οι Τούρκοι πολίτες αναζήτησαν στο διαδίκτυο σε επίπεδα-ρεκόρ οτιδήποτε έχει σχέση με τα κρυπτονομίσματα, ενώ, σύμφωνα με τη μηχανή αναζήτησης της Google, οι αναζητήσεις με τη λέξη Bitcoin διπλασιάστηκαν.
Οι Τούρκοι προχωρούν σε αγορές ψηφιακών νομισμάτων, θεωρώντας τα ως ένα ασφαλές καταφύγιο ενόψει της επερχόμενης νομισματικής κρίσης και ως έναν εύκολο τρόπο αντιστάθμισης της πτώσης της αγοραστικής αξίας του κρατικού νομίσματος, κάλυψης από τον πολύ υψηλό πληθωρισμό που φτάνει το 16% και προστασίας από τυχόν κεφαλαιακούς ελέγχους (capital controls) εκ μέρους των τραπεζών.
Η Τουρκία, λόγω των πιο πάνω παραγόντων, είναι από τις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν χρήση κρυπτονομισμάτων (4η στον κόσμο). Ενδεικτικό της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας είναι ότι το νόμισμα έχει χάσει πέραν του 95% της αξίας του έναντι του Bitcoin από το 2015 και μετά.
Το Bitcoin ως «ασφαλές καταφύγιο» σε ασταθή πολιτικά περιβάλλοντα
Τα ψηφιακά νομίσματα δεν αφορούν μόνο το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος ή τους οπαδούς των τεχνολογιών του μέλλοντος, όπως λανθασμένα πιστεύουν οι περισσότεροι πολίτες, λόγω κυρίως της περιορισμένης πληροφόρησής τους για τα κρυπτονομίσματα.
Το Bitcoin χρησιμοποιείται πλέον διαδεδομένα ως «ασφαλές καταφύγιο» σε χώρες που βιώνουν οικονομικές κρίσεις, όπως στην περίπτωση της Τουρκίας, την οποία αναλύσαμε πιο πάνω, σε χώρες με εκτεταμένη μαύρη οικονομία, αλλά και στις φτωχές και αναδυόμενες οικονομίες των οποίων τα εθνικά νομίσματα έχουν τεράστια μεταβλητότητα και απώλεια της αγοραστικής τους αξίας.
Πολίτες που διαβιώνουν σε χώρες με αυταρχικά καθεστώτα (π.χ. Τουρκία, Πακιστάν, Ιράν, Βόρειος Κορέα, Ρωσία, Κίνα, κ.ά.), με συνεχείς εμπόλεμες συρράξεις (Νιγηρία, Λιβύη, Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν) και με διεφθαρμένες εξουσίες (Μεξικό, Περού, Φιλιππίνες, Αργεντινή, Βραζιλία, Χιλή, Αλβανία, Ζιμπάμπουε, Κονγκό κ.ά.), ζουν κάτω από τη μόνιμη απειλή του παγώματος των προσωπικών τους τραπεζικών λογαριασμών, όπως έγινε σε Λίβανο, Κύπρο και Ελλάδα κατά την προηγούμενη δεκαετία, και της κατάσχεσης των προσωπικών τους περιουσιών και επιχειρήσεων (π.χ. Βενεζουέλα, Κούβα).
Τίποτα όμως από αυτά δεν μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που κάποιος πολίτης αυτών των χωρών έχει μέρος ή όλη την περιουσία του στο ασφαλές και μη ελεγχόμενο από τις κυβερνήσεις δίκτυο του blockchain, όπου βρίσκονται τα ψηφιακά νομίσματα.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι πολίτες σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής έχουν το υψηλότερο ποσοστό χρήσης κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Την πρωτιά κατέχει η Νιγηρία με 30% και ακολουθούν το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες, η Τουρκία και η Κίνα με διψήφιο αριθμό. Κοινό στοιχείο των πιο πάνω χωρών είναι οι υψηλές χρεώσεις για τα εμβάσματα στο εξωτερικό, οι συχνές υποτιμήσεις των εθνικών νομισμάτων και ο υψηλός πληθωρισμός. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το κόστος συναλλαγής σε Bitcoin μπορεί να είναι 50% με 90% χαμηλότερο από ό,τι με τις παραδοσιακές μεθόδους.
Οι χρήστες, οι υπολογιστές, οι προγραμματιστές και τα ανταλλακτήρια ψηφιακών νομισμάτων δουλεύουν ανεξάρτητα μεταξύ τους, από όλες τις γωνιές του κόσμου, με τη δυνατότητα μεταφοράς της έδρας παντού, φτάνει ο χρήστης να θυμάται σωστά τον κωδικό του ψηφιακού του πορτοφολιού.
Το πολύπλοκο σύστημα και η αρχιτεκτονική του Bitcoin αποτρέπουν τη δυνατότητα κυβερνητικών παρεμβάσεων, φορολόγησης και κατάσχεσης ποσότητας νομισμάτων, τη νομισματική χειραγώγηση από τις κεντρικές τράπεζες και την αυθαίρετη αλλαγή των κανόνων, με ό,τι κινδύνους συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα για την ασφάλεια των ψηφιακών νομισμάτων θα ήταν η περίπτωση του «κουρέματος» καταθέσεων στην Κύπρο το 2013, όπου οι Κύπριοι καταθέτες θα μπορούσαν να είχαν γλιτώσει τις καταθέσεις τους αν τις είχαν στα κρυπτονομίσματα, και επιπλέον θα είχαν τη δυνατότητα να κερδίσουν από την εκτόξευση των τιμών τους.
*Υπεύθυνου Επενδυτικής Στρατηγικής Exclusive Capital