Της Νικόλ Κ. Φινοπούλου*
Όσοι μέχρι πρόσφατα θεωρούσαν πως τα ζητήματα της Βιωσιμότητας (Sustainable Development/ESG) και η σχετική εταιρική ευθύνη των επιχειρήσεων (Corporate Sustainability Responsibility), ήταν περισσότερο μία τάση της εποχής παρά η βάση πάνω στην οποία πλέον διεξάγεται το επιχειρείν, εισήγηση μας είναι όπως αναθεωρήσουν. Η πρόσφατη προκαταρκτική συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την έκδοση της αναθεωρημένης Οδηγίας που διέπει την υποβολή εκθέσεων για την εταιρική βιωσιμότητα (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD) θα αποτελέσει τον νέο οδηγό λογοδοσίας των επιχειρήσεων σε σχέση με όλα τα θέματα Βιωσιμότητας.
Η συμφωνία προβλέπει πως οι μεγάλες εταιρείες υποχρεούνται να λογοδοτούν γύρω από όλα τα θέματα που εμπίπτουν στην έννοια της Βιωσιμότητας, δηλαδή το Περιβάλλον, την Κοινωνία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και ιδιαίτερα την Εταιρική Διακυβέρνηση.
Η CSRD απαιτεί επίσης όπως οι εκθέσεις βιωσιμότητας είναι πιστοποιημένες από διαπιστευμένο ανεξάρτητο ελεγκτή ή σύμβουλο, εύκολα προσβάσιμες και διαθέσιμες ηλεκτρονικά (digital) σε όλους τους ενδιαφερόμενους, από επενδυτές μέχρι απλούς καταναλωτές.
Την Οδηγία θα πρέπει να εφαρμόσουν όλες οι μεγάλες εταιρείες και όλες οι εισηγμένες εταιρείες, και πλέον με την τροποποίηση ακόμα και Μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες θα είναι επίσης υπεύθυνες για την αξιολόγηση των πληροφοριών σε επίπεδο θυγατρικών τους.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, η εφαρμογή της CSRD θα γίνει σε τρία στάδια:
- 1 Ιανουαρίου 2024 για εταιρείες που ήδη υπόκεινται στην οδηγία περί μη χρηματοοικονομικών αναφορών (NFRD (CSR)).
- 1 Ιανουαρίου 2025 για εταιρείες που δεν υπόκεινται επί του παρόντος στην οδηγία περί μη χρηματοοικονομικών αναφορών.
- 1 Ιανουαρίου 2026 για εισηγμένες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, μικρά και μη σύνθετα πιστωτικά ιδρύματα και εξαρτημένες ασφαλιστικές επιχειρήσεις.
Η CSRD αποτελεί ακόμη ένα εργαλείο μέσω του οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τα Κράτη-Μέλη στοχεύουν μεταξύ άλλων, εκτός από θέματα διαφάνειας, να ωθήσουν περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια προς επενδύσεις τόσο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής οι οποίες να υποστηρίζουν τη Συμφωνία του Παρισιού (Paris Agreement 2016) αλλά παράλληλα αποσκοπούν και στην επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals - SDGs) των Ηνωμένων Εθνών. Υπενθυμίζεται, πως η ΕΕ έχει δεσμευτεί μέσω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) πως το 1/3 του πακέτου ανάκαμψης Next Generation ΕU του 1.8 τρισ. ευρώ θα κατευθυνθεί προς την υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας. Η ΕΕ επιδιώκει όπως σημαντικά κεφάλαια από τον ιδιωτικό τομέα, ενισχύσουν την προσπάθεια προς ένα κλιματικά ουδέτερο και αποδοτικό περιβάλλον, με σεβασμό στους φυσικούς πόρους και δίκαιη κατανομή του οικονομικού οφέλους. Γι’ αυτό και μόλις πριν από περίπου ένα χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την στρατηγική της για χρηματοδότηση της μετάβασης σε μία Βιώσιμη Οικονομία.
Ακόμα κι αν στην Κύπρο οι περισσότερες επιχειρήσεις τουλάχιστον μέχρι το 2026 δεν θα έχουν υποχρέωση να υποβάλουν την σχετική αναφορά, εντούτοις, στα μάτια των καταναλωτών, των συνεργατών τους και των επενδυτών, θα είναι και πάλι υπόλογες στους ίδιους κανονισμούς και υποχρεώσεις.
Ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας η οποία προεδρεύει του Συμβουλίου το είπε ξεκάθαρα: «Το Greenwashing έχει τελειώσει». Άρα, ο κίνδυνος του Greenwashing μπορεί να μην υφίσταται νομικά, αλλά από πλευράς φήμης και καλού ονόματος, η ζημιά που μπορεί να προκαλέσει είναι πολλαπλάσια.
*Δικηγόρος, Banking & Financial Services, Corporate Sustainability Compliance & ESG (LLB. LLM(UCL). LPC, CISL, University of Cambridge