Του Lontian Natsi
Σύμβουλος ψηφιακών νομισμάτων, μεταφραστής τεχνητής νοημοσύνης, μηχανικός αυτοοδηγούμενων αυτοκινήτων ή τεχνικός ηλιακής ενέργειας;
Ποιο θα είναι το δικό σου επάγγελμα το 2030; Μπορεί κανένα από αυτά που το LinkedIn έχει προβλέψει, ωστόσο σίγουρα η φύση της εργασίας θα έχει αλλάξει σημαντικά μέχρι τότε.
Η Revolut, το Netflix, το νέο μέλος της οικογένειας -η Alexa-, τα έξυπνα ρολόγια και οι τεχνολογίες smart home είναι μερικά μόνο παραδείγματα που αποδεικνύουν το πόσο έχει διεισδύσει η τεχνολογία στην καθημερινότητά μας, επηρεάζοντας τον τρόπο που ζούμε και εργαζόμαστε, ή ακόμη, δημιουργώντας νέου τύπου επαγγέλματα.
Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, που συντελείται με φρενήρεις ρυθμούς, μας έχει προτείνει έναν πιο εύκολο τρόπο ζωής αλλά ταυτόχρονα έχει προκαλέσει κρίση δεξιοτήτων. Σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη, το 46% όλων των εργασιών έχουν τουλάχιστον 50% πιθανότητες να χαθούν ή να αλλάξουν εντελώς. Σε μελέτη της PwC (2019), το 79% των CEOs παγκοσμίως ανησυχεί για τη διαθεσιμότητα κρίσιμων δεξιοτήτων για τους οργανισμούς τους.
Επιπλέον, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2025 θα έχει δημιουργηθεί πανευρωπαϊκά ένα κενό της τάξης των 500,000 θέσεων εργασίας σε επαγγέλματα που απαιτούν τεχνολογικές δεξιότητες. Τα στοιχεία αυτά έχουν δημιουργήσει πλέον ένα περιβάλλον αβέβαιο για τους εργαζόμενους, οι οποίο ανησυχούν ότι η εργασία τους ενδεχομένως να κινδυνεύει. Ταμίες, ταχυδρόμοι και γραφείς είναι μερικά μόνο από τα επαγγέλματα που σύντομα θα εκτελούνται αποκλειστικά από ρομπότ. Παράλληλα, όμως, θα δημιουργηθούν και καινούργια επαγγέλματα που θα απαιτούν τις λεγόμενες «ανθρώπινες δεξιότητες» όπως η δημιουργικότητα, η φαντασία, η ενσυναίσθηση και η κριτική σκέψη.
Οι γρήγοροι ρυθμοί με τους οποίους ψηφιοποιούνται τα πάντα γύρω μας, επιβάλλουν γρήγορα αντανακλαστικά και ανάληψη δράσης. Ξεκινώντας από την πολιτεία, είναι σημαντικό όχι μόνο να κατανοήσει την κρισιμότητα της κατάστασης αλλά και να αναβαθμίσει την παιδεία και να χαράξει μία στρατηγική για αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, δημιουργώντας ίσες ευκαιρίες για όλους. Υπάρχουν ήδη χώρες που έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η Ιρλανδία έχει χαράξει την στρατηγική της για τις κρίσιμες δεξιότητες μέχρι το 2025, η Σιγκαπούρη μέσα από το πρόγραμμα «Skills for Future» κατάφερε να εκπαιδεύσει περισσότερα από 50.000 άτομα από την πρώτη κιόλας χρονιά. Από την άλλη, η κυβέρνηση του Καναδά προσφέρει επιχορήγηση έως $15.000 τον χρόνο για κάθε εργαζόμενο, ώστε να αξιοποιηθεί σε εκπαιδευτικά προγράμματα. Στην Κύπρο, η τελευταία θετική εξέλιξη είναι η δημιουργία του Εθνικού Συστήματος διακυβέρνησης για την Έρευνα και την Καινοτομία.
Στον ιδιωτικό τομέα, οι επιχειρήσεις οφείλουν να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για τις δεξιότητες του μέλλοντος που απαιτούνται προκειμένου να πετύχουν τους εταιρικούς στόχους τους. Επιπρόσθετα, οφείλουν να ανταποκριθούν στον κοινωνικό τους ρόλο και να εξελίξουν το προσωπικό τους. Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών δεν αποτελούν από μόνες τους εχέγγυα επιτυχίας. Απαιτείται, λοιπόν, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού, όχι μόνο των ψηφιακών αλλά κι εκείνων που θα βελτιώσουν την αποδοτικότητα. Για παράδειγμα, ο όμιλος Lloyds Bank έχει δεσμευτεί να προσφέρει επιπλέον 4,4 εκατομμύρια ώρες μάθησης για τους εργαζόμενους σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης και agile project management. Η PwC παγκοσμίως δεσμεύτηκε να επενδύσει 3 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού της, την τεχνολογική εξέλιξη και την στήριξη της κοινωνίας και των συνεργατών της.
Σε προσωπικό επίπεδο, η συνεχής μετεκπαίδευση και απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων αποτελεί προϋπόθεση επαγγελματικής επιτυχίας στην ψηφιακή εποχή. Δεν αναμένεται κάποιος να γίνει προγραμματιστής ή αναλυτής δεδομένων σε μια νύχτα, ή ακόμα να αλλάξει εντελώς επάγγελμα, αλλά οφείλει να παρακολουθεί τα δρώμενα στον τομέα του, να προσαρμόζεται στις αλλαγές και να είναι πρόθυμος να αποκτήσει νέες ικανότητες.
Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, με όλες τις θετικές και αρνητικές πτυχές της, δεν παύει να αποτελεί μία πραγματικότητα στην οποία καλούμαστε να «συντονιστούμε». Η δαιμονοποίηση της τεχνολογίας και η αντίσταση στην αλλαγή οδηγεί μόνο σε αδιέξοδο.