Του Στέλιου Πλατή
Συζητήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην κοινοβουλευτική επιτροπή οικονομικών νέο τροποποιητικό νομοσχέδιο για περαιτέρω φοροαπαλλαγές σε στελέχη διεθνών ιδιωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τόπο μας. Αλλά καμία κουβέντα για τον κύπριο εργαζόμενο. Τον κύπριο επιχειρηματία. Αυτό που σήκωσε και σηκώνει το βάρος της ανάπτυξης.
Ως αποτέλεσμα της κρίσης, αλλά κυρίως της διαχείρισής της, παρατηρούμε μια έξαρση σε αυτό που ονομάζεται σχετική φτώχεια. Γινόμαστε μάρτυρες ολοένα και πιο ακραίων περιστατικών πραγματικής ανέχειας όσο ποτέ άλλοτε στο πρόσφατο παρελθόν. Βλέπουμε άστεγους για πρώτη φορά και διαμαρτυρίες για τη στέγαση κυπρίων. Παρατηρούμε έντονες οικονομικές αντιθέσεις που προκαλούν την κοινωνία. Ενώ η αδυναμία των Θεσμών του Κράτους να παρέχουν αρωγή οδηγεί σε τραγικές καταστάσεις κάθε τρεις και λίγο.
Επικεντρωθήκαμε σχεδόν μονοθεματικά στην άμεση προσέλκυση συγκεκριμένης ομάδας ξένων επενδυτών, μέσα κυρίως από την πώληση διαβατηρίων ή αδειών μόνιμης παραμονής, τροφοδοτώντας μια ξέφρενη όσο και άτακτη ανάπτυξη στον τομέα των ακινήτων. Σε σημείο που ακόμη και η ΕΕ μας έκανε συστάσεις. Ενώ τα σχετικά στοιχεία προειδοποιούν για το πρόσκαιρο αυτού του είδους ανάπτυξης. Πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών μας αποκάλυψε ότι εισέρρευσαν στην οικονομία μας περίπου 1 δις το χρόνο από το 2013, από τα διαβατήρια. Ποσό που είναι σχεδόν διπλάσιο της ανάπτυξης του ΑΕΠ μας κατά μέσο όρο την περίοδο. Αυτό σημαίνει πως το περιβόητο «success story» δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα «passport story».
Και ας μη παρεξηγηθώ. Είμαι κατηγορηματικά υπέρ της ανάπτυξης. Αλλά ανάπτυξη ως μέτρο διάχυσης πλούτου στην κοινωνία και δημιουργίας συνθηκών κοινωνικής ευημερίας και προόδου. Αλλιώς η ανάπτυξη ως σύνθημα με κάθε κόστος, ή ακόμη χειρότερα ως αποκλειστικό προνόμιο των λίγων που τυγχάνει να είναι σήμερα πολιτικά ευνοούμενοι είναι επιζήμια.
Το είχαμε πει και το 2012-2013. Απαιτείται στήριξη του κύπριου επιχειρηματία, του κύπριου επιστήμονα, του κύπριου μισθωτού. Της κοινωνίας γενικότερα. Και είναι εντονότερη αυτή η ανάγκη σήμερα. Είμαστε μικρή κοινωνία. Και με πραγματικό κίνδυνο αφανισμού. Ιδιαίτερα με τα όσα επισυμβαίνουν στην περιοχή μας. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε επιστήμονες. Να χάνουμε τους νέους μας, στο εξωτερικό. Και ας αντιληφθούν επιτέλους οι κυβερνώντες ότι η πολυδιαφημιζόμενη μείωση της ανεργίας μέσα από τον εκπατρισμό των ανέργων ή την χαμηλής έντασης απασχόλησης δεν πείθει. Τους το αποδείξαμε με συγκεκριμένα στοιχεία. Αριθμούς και γραφήματα.
Σήμερα δυστυχώς, ο κύπριος επιχειρηματίας υπόκειται σε σχεδόν τριπλάσιο φορολογικό συντελεστή από τον αλλοδαπό αντίστοιχό του, που έχει βάση του την Κύπρο. Επιπλέον ο κύπριος επιχειρηματίας δεν έχει την ίδια πρόσβαση σε ξένο προσωπικό. Αυτό σημαίνει ότι στον τόπο του ο κύπριος επιχειρηματίας είναι σε συγκριτικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Ειδικά όταν επιχειρεί διεθνώς. Το ίδιο συμβαίνει με τη στέγαση. Όπου η μονοθεματική μας ανάπτυξη και ο προσανατολισμός της σε ξένους επενδυτές καθιστά αδύνατη την προσιτή στέγαση για πολλούς συμπολίτες μας. Και τώρα ακούμε και για τεράστιες φορολογικές ελαφρύνσεις σε στελέχη διεθνών ιδιωτικών εταιρειών – όπου στις πλείστες των περιπτώσεων δεν έχουν περισσότερα προσόντα ή/και ικανότητες από τους κύπριους αντιστοίχους τους.
Την ίδια στιγμή βομβαρδιζόμαστε από δημοσιεύματα για πολιτικά συνδεδεμένα πρόσωπα με έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα στην προσέλκυση αυτής της ομάδας ξένων επενδυτών. Και εύλογα αναρωτιέται ο πολίτης. Μήπως όλα αυτά τα κίνητρα (που αναντίλεκτα επωμιζόμαστε είτε μέσα από τη σχετική φτώχεια, είτε μέσα από τους αυξημένους φόρους που καλούμαστε να καταβάλουμε εκ μέρους αυτών των ξένων επενδυτών), παραμένουν άθικτα και μάλιστα αυξάνονται επειδή κάποια πολιτικά πρόσωπα έχουν ιδιαίτερα συμφέροντα;
Όλοι μας θέλουμε ανάπτυξη. Ανάπτυξη όμως για όλους. Δίκαιη και με διαφάνεια. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ισότιμη φορολογική μεταχείριση κυπρίων και αλλοδαπών επιχειρηματιών, ισότιμη φορολογική μεταχείριση κυπρίων και αλλοδαπών μισθωτών, αλλά και αλλαγή του σχεδίου για τα «χρυσά διαβατήρια» ούτως ώστε το μεγαλύτερο ποσό να χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες εξισορρόπησης των μέχρι σήμερα ανισοτήτων σε βάρος των κυπρίων πολιτών. Όπως, για παράδειγμα, στήριξη σε σχέδια επανένταξης ανέργων στην αγορά εργασίας μέσα από την επανεκπαίδευση τους και επιδότησή τους, κίνητρα για εργοδότηση κυπρίων, επιχορήγηση επιχειρηματικών πρωτοβουλιών κυπρίων και κοινωνική στέγαση.